Xác định xây dựng cánh đồng mẫu lớn (CĐML) là một hướng sản xuất phù hợp, những năm qua, xã Nam Tiến (Nam Trực) đã tập trung triển khai xây dựng mô hình, nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập cho nông dân.
 |
| Kiểm tra tình hình sinh trưởng của lúa trên mô hình cánh đồng mẫu lớn ở thôn Nam Trực, xã Nam Tiến. |
Vụ xuân 2011, được sự giúp đỡ của Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh, Phòng NN và PTNT huyện, xã Nam Tiến đã xây dựng thí điểm mô hình CĐML cấy giống lúa BT7 tại thôn Nam Trực thuộc HTXDVNN Nam Sơn với quy mô 55ha và 140 hộ nông dân tham gia. Người sản xuất được hỗ trợ về giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và được tập huấn các quy trình tiến bộ khoa học kỹ thuật. Kết quả, năng suất lúa của mô hình đạt từ 60-62 tạ/ha, trong khi năng suất của diện tích sản xuất đại trà cùng cấy giống BT7 chỉ đạt 55 tạ/ha; lợi nhuận của mô hình đạt từ 14-16 triệu đồng/ha, tăng 3-5 triệu đồng/ha so với sản xuất lúa đại trà. Việc sản xuất trên CĐML đã bảo đảm thực hiện đúng theo phương thức “đồng trà, đồng giống và đồng phương thức canh tác” giúp nông dân giảm được công lao động, lượng thóc giống và số lần phun thuốc bảo vệ thực vật so với phương thức cấy truyền thống. Từ hiệu quả của mô hình, vụ mùa năm 2011, HTXDVNN Nam Sơn xây dựng 2 mô hình CĐML tại thôn Nam Trực và thôn Lạc Chính. Để tạo thuận lợi cho việc triển khai mô hình, cuối năm 2012, Đảng ủy, UBND xã Nam Tiến đã triển khai thực hiện đề án dồn điền, đổi thửa (DĐĐT) khắc phục tình trạng đất nông nghiệp nhỏ lẻ, manh mún; hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng chưa đồng bộ. Nhờ đó, đến nay mỗi hộ chỉ còn 2-3 thửa, giảm 4-5 thửa/hộ so với trước, tạo điều kiện để xã quy hoạch các vùng sản xuất nông sản hàng hóa tập trung, chuyên canh, đẩy mạnh cơ giới hóa nông nghiệp. Trong quá trình DĐĐT, các hộ dân trong xã đã đóng góp 22,6ha đất để làm đường giao thông, thủy lợi nội đồng. Toàn xã đã đắp mới nhiều đoạn đường ra đồng với chiều rộng bề mặt từ 2,5-3m. Vụ xuân 2013, xã Nam Tiến vươn lên dẫn đầu tỉnh về số lượng và diện tích xây dựng CĐML với 4 mô hình CĐML, trong đó có 2 mô hình CĐML của HTXDVNN Nam Sơn có tổng diện tích 105ha cấy giống lúa BT7 và 2 mô hình CĐML của HTXDVNN Đồng Quỹ có tổng diện tích 120ha cấy giống lúa RVT. Các mô hình CĐML được cơ giới hóa từ khâu làm đất, gieo sạ đến khâu thu hoạch. Kết quả, năng suất giống lúa BT7 của mô hình đạt 54 tạ/ha; năng suất giống lúa RVT đạt 56 tạ/ha, cao hơn 12-15% so với năng suất lúa cùng giống sản xuất đại trà. Ông Lê Văn Khoa, thôn Lạc Chính phấn khởi cho biết: “Việc xây dựng CĐML đã mang lại nhiều thuận lợi cho việc sản xuất của nông dân. Thực hiện cấy cùng giống, cùng quy trình, phương pháp sản xuất không chỉ đạt năng suất cao hơn mà còn giúp nông dân giảm được nhiều chi phí như: công làm đất, gieo cấy, thu hoạch, phun thuốc diệt trừ ốc bươu vàng, công cắt cỏ bờ…”. Vụ mùa 2013, xã gieo cấy hơn 670ha lúa bằng các giống thuần chất lượng cao, có khả năng kháng bệnh tốt, phù hợp với đặc thù đồng đất địa phương như: NĐ5, RVT, DQ11, Nếp 97... Toàn xã xây dựng 7 mô hình CĐML với tổng diện tích 385ha; trong đó HTXDVNN Nam Sơn duy trì 2 mô hình tại thôn Nam Trực và thôn Lạc Chính với tổng diện tích 105ha; HTXDVNN Đồng Quỹ xây dựng 3 mô hình tại thôn Đồng Quỹ với tổng diện tích 180ha; hai HTXDVNN Tân Trào và Trần Phú, mỗi HTX xây dựng 1 mô hình với quy mô 50ha ở thôn Thạch Cầu và An Nông. Do thực hiện tốt công tác chuẩn bị, chủ động hướng dẫn nông dân triển khai, thực hiện đúng quy trình kỹ thuật, đúng khung thời vụ, nên đến ngày 12-7, toàn bộ các mô hình CĐML của xã Nam Tiến đã cơ bản hoàn thành gieo cấy. Việc gieo cấy đồng trà đã giúp công tác chăm sóc lúa, tổ chức bắt ốc bươu vàng, làm cỏ, bón phân được thực hiện đồng loạt. Bên cạnh đó, xã chỉ đạo các HTXDVNN thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, dự tính, dự báo, phát hiện sớm các hiện tượng bất thường trên lúa để hướng dẫn nông dân phòng trừ kịp thời. Đồng chí Lê Trọng Tấn, Phó Ban Nông nghiệp xã Nam Tiến cho biết: Từ đầu vụ mùa đến nay, xã đã phát động và tổ chức 2 đợt diệt chuột bằng phương pháp đào bắt thủ công, đã bắt được trên 20 nghìn con chuột, hạn chế tối đa diện tích lúa bị chuột phá. Toàn bộ diện tích CĐML của xã luôn được chủ động điều tiết nước phòng chống úng, ngập nên giàn lúa mùa được đảm bảo an toàn, 385ha lúa mùa tại CĐML của xã đều sinh trưởng, phát triển tốt, độ đồng đều cao hơn so với sản xuất đại trà, hứa hẹn một vụ mùa bội thu. Đặc biệt, việc xây dựng CĐML trong vụ mùa này còn tạo quỹ đất để xã thực hiện mở rộng diện tích sản xuất cây vụ đông trên đất 2 lúa. Theo kế hoạch vụ đông 2013, toàn xã gieo trồng 13,61ha cây màu, trong đó có 3,61ha đất màu và 10ha đất 2 lúa.
Mô hình CĐML tại xã Nam Tiến đã góp phần thay đổi tập quán canh tác của người nông dân từ sản xuất manh mún sang sản xuất hàng hóa tập trung. Đồng thời, các HTXDVNN cũng đã phát huy được vai trò tổ chức các hoạt động dịch vụ, từng bước làm quen với phương pháp triển khai, tổ chức chỉ đạo thực hiện các mô hình sản xuất mới thu hút nhiều hộ nông dân tham gia. Vai trò chỉ đạo sản xuất nông nghiệp của chính quyền xã được nâng cao; ý thức sản xuất hàng hóa, ý thức cộng đồng và trình độ thâm canh của nông dân được nâng lên; giữa doanh nghiệp và các hộ nông dân bước đầu đã có sự gắn kết trong sản xuất, cung ứng vật tư và tiêu thụ sản phẩm... Sản xuất theo CĐML tạo điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh cơ giới hóa nông nghiệp và giảm thất thoát sau thu hoạch. Trong thời gian tới, xã Nam Tiến tiếp tục hoàn thiện hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng, tạo thuận lợi cho việc tiêu thụ nông sản của nông dân, đẩy mạnh phát triển mô hình CĐML nhằm tạo bước đột phá trong sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống nông dân./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
