Từ trung tuần tháng 8, khi trà lúa mùa sớm chưa trỗ thoát, trà mùa trung đang ngậm đòng thì các địa phương đã sôi động chuẩn bị các điều kiện cho sản xuất vụ đông 2013.
Huyện Hải Hậu là đơn vị nhiều năm liền dẫn đầu tỉnh về mở rộng diện tích vụ đông trên đất cấy 2 vụ lúa. Nhiều loại cây trồng mới đưa vào trồng và tăng nhanh diện tích như cà chua, bí xanh, cải dầu, dưa… Vụ đông nào Hải Hậu cũng có chính sách khuyến khích gieo trồng các cây mới. Vụ đông năm 2012, với chính sách hỗ trợ giống và một phần vật tư, 31 xã, thị trấn đã xây dựng mô hình trồng khoai tây trên đất 2 lúa theo phương pháp làm đất tối thiểu phủ rạ với diện tích mỗi địa phương trồng 3 sào, ngoài 1 mẫu của tỉnh hỗ trợ trồng tại xã Hải Bắc. Vụ mùa 2013, huyện đã hỗ trợ 5 xã đại diện cho 5 miền canh tác, mỗi xã 5ha toàn bộ giống lúa ngắn ngày Thiên Trường 750 cho gieo cấy để kịp thu hoạch trong tháng 9; hỗ trợ 100% giống ngô đông HN45 có thời gian sinh trưởng ngắn, năng suất cao, gieo vào bầu trước ngày 20-9 để đưa ra trồng ngay khi thu hoạch lúa mùa với phương pháp làm đất tối thiểu. Đây là chương trình dài hơi để huyện Hải Hậu phát triển trồng ngô nguyên liệu phục vụ chế biến thức ăn chăn nuôi, nuôi thuỷ sản. Huyện cũng khẩn trương phân bổ 9.296kg hạt rau giống do Trung ương hỗ trợ để gieo trồng vụ đông sớm trong dịp đầu tháng 8. Để đạt mục tiêu vụ đông năm 2013, toàn huyện gieo trồng 4.800ha các loại, ngày 19-8-2013, UBND huyện đã tổ chức hội nghị triển khai, giao kế hoạch đến từng xã, thị trấn và coi đây là chỉ tiêu pháp lệnh cho từng địa phương.
 |
| Tham quan mô hình trồng khoai tây vụ đông 2012 theo phương pháp làm đất tối thiểu của xã Trực Chính (Trực Ninh). |
Ở huyện Nghĩa Hưng, công tác chuẩn bị gieo trồng cây vụ đông cũng đang sôi động. Tại xã Nghĩa Phong, do số hộ đăng ký trồng cây cải bẹ cuộn trong vụ đông năm nay tăng cao nên UBND xã và HTXDVNN đã xúc tiến tìm đầu ra cho cây cải bẹ cuộn. Ngoài ra, diện tích trồng cà chua đông của toàn huyện đã được mở rộng lên trên 150ha. Để các hộ và các địa phương chủ động trồng cây vụ đông, huyện Nghĩa Hưng đã chỉ đạo Phòng Tài chính chuẩn bị đủ tiền ứng trước theo đăng ký của từng hộ, từng địa phương ngay trong tháng 8. Do vậy, đến 20-8-2013 diện tích trồng các loại cây này đã tăng đáng kể so với các vụ trước như: bí xanh 457ha, bí đỏ 70ha, khoai tây trồng trên đất làm tối thiểu phủ rạ 20ha… Đặc biệt, cây đậu tương đông được các hộ đăng ký gieo trồng gần 1.000ha, gấp nhiều lần so với các vụ đông trước. Tại các vùng đồng màu có truyền thống trồng cây vụ đông như các xã: Nam Giang, Nam Dương, Nam Hồng (Nam Trực), Liên Minh, Liên Bảo, Thị trấn Gôi (Vụ Bản), Yên Đồng, Yên Cường, Yên Nhân (Ý Yên), Giao Phong, Giao Yến, Giao Thịnh (Giao Thuỷ)… diện tích cây khoai tây giống Đức, Hà Lan cũng được mở rộng trong vụ đông này. Các địa phương không có đất màu cũng mở rộng diện tích trồng khoai tây theo phương pháp làm đất tối thiểu phủ rạ. Hiện nay, việc tiêu thụ các sản phẩm khoai tây khá thuận vì nhiều địa phương đã áp dụng phương thức liên doanh, liên kết sản xuất - tiêu thụ. Ông Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Cty CP Giống cây trồng Kiên Giang (Hải Dương) cho biết: “Nhiều năm nay, Cty đã cung ứng giống và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân Nam Định. Vụ đông này, Cty cung ứng giống khoai tây Đức, Hà Lan và cam kết thu mua toàn bộ khoai thương phẩm với giá củ to 6.000 đồng/kg, củ nhỏ 3.500 đồng/kg. Nếu giá thị trường tại thời điểm thu hoạch tăng, Cty sẽ thoả thuận tăng tương ứng và có cơ chế “hoa hồng” 500 đồng/kg cho người thu gom. Cty đang tiếp cận với Phòng NN và PTNT các huyện, nhất là địa phương có truyền thống trồng khoai tây để ký hợp đồng với các HTXDVNN, xã phát triển cây khoai tây Đức, Hà Lan…”. Ngoài khoai tây, năm nay hầu hết sản phẩm cây vụ đông đều hứa hẹn gặp nhiều thuận lợi trong tiêu thụ. Anh Đỗ Văn An, Trưởng phòng kinh doanh của Cty TNHH CFC có nhà máy chế biến rau quả tại KCN Hoà Xá (TP Nam Định) cho biết: “Sản phẩm Cty thu mua để chế biến xuất khẩu mỗi năm trên dưới 200 tấn thành phẩm chủ yếu là dưa chuột bao tử, cà chua nhót, ngô ngọt… Vụ đông năm nay Cty đang ký kết tiêu thụ cho nông dân khi thu hoạch với giá sàn là: dưa chuột bao tử 7.000 đồng/kg, cà chua nhót 4.000 đồng/kg, ngô ngọt 4.000 đồng/kg…”. Cty CP Xuất nhập khẩu thủ công mỹ nghệ Nam Định cũng tham gia thu mua trên 500 tấn rau, quả để chế biến, chủ yếu là dưa chuột và cà chua nhót. Ngay từ đầu tháng 8, Cty đã ký kết với các HTXDVNN của huyện Vụ Bản bao tiêu sản phẩm với giá sàn dưa bao tử 7.000 đồng/kg, dưa trung tử 5.000 đồng/kg và cà chua nhót 7.000 đồng/kg. Cty TNHH Cường Tân vẫn kiên trì vận động các hộ đã cho Cty thuê ruộng sản xuất hạt lúa lai F1 cả 2 vụ xuân, mùa, tập trung giải phóng đất trước 25-9 để tổ chức sản xuất vụ đông, góp phần tăng thu nhập. Với cây dưa chuột bao tử, dưa chuột trung tử, ngô ngọt, Cty cung ứng giống, vật tư và tiêu thụ toàn bộ sản phẩm cho các hộ với giá cao. Trung tâm Giống cây trồng Nam Định sẵn sàng cung ứng 50 tấn giống khoai tây Solara cho các địa phương trồng vụ đông 2013 với giá 20 nghìn đồng/kg. Không chỉ có các cơ sở, doanh nghiệp của tỉnh, mà ngay đầu tháng 7-2013 nhiều đơn vị, doanh nghiệp của Trung ương và các tỉnh bạn cũng đã liên hệ với UBND tỉnh, ngành NN và PTNT, UBND các huyện, thành phố để cung ứng giống tốt và thu mua lại sản phẩm cây vụ đông cho nông dân như: Tổng Cty rau quả nông sản (Hà Nội) cung cấp tất cả các loại giống rau với số lượng không hạn chế; Trung tâm Đậu đỗ thuộc Viện Cây lương thực và cây thực phẩm (Hà Nội) cung cấp tất cả các loại giống đậu đỗ, không hạn chế số lượng; Trung tâm Chuyển giao thuộc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam (Hà Nội) cung cấp các loại giống khoai tây Solara, Atlantic, Diamant, các loại đậu tương giống DT84, ĐT12, Đ8, các loại bí xanh đá, bí đỏ, ngô đường lai 20, ngô nếp, LVN4, LVN45; Cty CP Giống cây trồng Kiên Giang cung ứng 300 tấn khoai tây Solara, Sinnora; Cty TNHH Tấn Phát (Hà Nội) cung ứng 300 tấn giống khoai tây Aladin (Hà Lan) với giá 16 nghìn đồng/kg… Xí nghiệp Chế biến nông sản - thực phẩm xuất khẩu Hùng Sơn (Hải Dương) đã có văn bản đăng ký tiêu thụ 1.000 tấn dưa chuột bao tử, dưa chuột trung tử, dưa chuột quả to, trong đó giá sàn dưa chuột bao tử là 9.000 đồng/kg. Cty CP sản xuất nông sản (Hà Nội) đăng ký mua 200 tấn dưa chuột bao tử, 50 tấn ngô bao tử theo giá thị trường tại thời điểm thu hoạch. Cty TNHH Rau quả Vũ Hội (Hà Nam) đăng ký mua 5.000 tấn dưa chuột bao tử với giá sàn 6.000 đồng/kg. Cty TNHH Minh Hiền (Hà Nam) thu mua không hạn chế số lượng với các sản phẩm cà chua, dưa chuột bao tử, dưa chuột trung tử, dưa chuột quả to, ngô ngọt để chế biến. Cty CP Chế biến nông sản Việt Xanh (Ninh Bình) đăng ký mua 800 tấn sản phẩm để chế biến gồm dưa chuột bao tử 400 tấn, cà chua nhót 200 tấn và 200 tấn cà chua… Chưa năm nào trước khi vào sản xuất vụ đông, “đầu ra” cho sản phẩm đã được “chào đón” sôi động như vậy. Đây là một tín hiệu vui vì diện tích có thể phát triển cây vụ đông năm nay đã được UBND tỉnh chỉ đạo và giao chỉ tiêu cụ thể cho từng huyện, thành phố ngay từ khi gieo cấy lúa xuân. Ngoài cả chục nghìn ha đồng màu thì đất 2 lúa cho thu hoạch trước ngày 5-10 của tỉnh cũng trên 25 nghìn ha, rất thuận lợi cho mở rộng diện tích gieo trồng cây vụ đông. Các huyện, các xã, thị trấn cũng chỉ đạo quyết liệt và có nhiều cơ chế khuyến khích tập thể, cá nhân phát triển cây vụ đông. Hiện 25 tấn hạt rau cải hỗ trợ của Trung ương đã được chuyển đến tay nông dân; vấn đề còn lại là các địa phương chỉ đạo, tổ chức sản xuất như thế nào để chất lượng nông sản đảm bảo yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật cho tiêu dùng, chế biến. Các địa phương cần quan tâm thực hiện tốt công tác chống úng đầu vụ, chống hạn để bảo vệ thành quả sản xuất vụ đông hàng hoá…
Ngợp mình trong những cánh đồng lúa đang phơi hoa thơm lừng, rảo bước trên các tuyến đường nông thôn đã được nhựa hoá, bê tông hoá đâu đâu cũng nghe rộn rã chuyện mở rộng diện tích cây vụ đông; các Cty nườm nượp đưa giống, vật tư về; những hộ nông dân đang hối hả làm bầu gieo hạt, chuẩn bị vật dụng làm dàn… Vụ đông 2013 đang được khởi động tích cực ở tất cả các địa phương trong tỉnh./.
Bài và ảnh: Tất Thắc
