Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 18 doanh nghiệp kinh doanh lữ hành. Theo Sở VH, TT và DL, phần lớn các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh lữ hành trong tỉnh đều có bề dày hoạt động, chỉ một số ít mới tách ra từ các doanh nghiệp lâu năm. Trong quá trình hoạt động, các doanh nghiệp đều tuân thủ các quy định của Luật Du lịch; bảo đảm các quy định về điều kiện hoạt động như người điều hành doanh nghiệp có kinh nghiệm trong nghề từ 3 năm trở lên, có đội ngũ hướng dẫn viên (HDV) du lịch làm việc lâu dài. Các doanh nghiệp đã xây dựng, quảng cáo, bán và tổ chức các chương trình cho khách du lịch nội địa; chấp hành, phổ biến và hướng dẫn khách du lịch tuân thủ pháp luật, các quy định của Nhà nước về an ninh, TTATXH, bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc văn hoá và thuần phong mỹ tục của dân tộc, quy chế nơi đến du lịch; sử dụng HDV để hướng dẫn cho khách du lịch; thực hiện nghiêm chế độ báo cáo định kỳ cho cơ quan quản lý về du lịch. Do đó, hoạt động trong điều kiện kinh tế khó khăn nhưng các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành trên địa bàn tỉnh vẫn giữ được uy tín với khách hàng. Tiêu biểu như Cty CP Du lịch Nam Định, Cty TNHH Du lịch công đoàn Nam Định đã có nhiều chuyển biến trong phương thức hoạt động, xây dựng đội ngũ cán bộ, HDV, nhân viên đáp ứng nhu cầu du lịch ngày càng cao của du khách trong tỉnh. Cty CP Du lịch TASCO là doanh nghiệp tuy mới thành lập nhưng có uy tín trong hoạt động, mỗi năm tiếp nhận, tổ chức 200 đoàn du lịch trong nước và quốc tế, doanh thu khoảng 30 tỷ đồng. Cty cũng rất tích cực liên kết đưa khách du lịch các nơi đến các điểm du lịch trong tỉnh.
Sự phát triển của các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành trên địa bàn tỉnh đã góp phần không nhỏ trong sự phát triển chung của ngành du lịch tỉnh. Nhưng dưới áp lực kinh tế thị trường, chạy theo lợi nhuận, đã xuất hiện tình trạng một số doanh nghiệp không chấp hành các quy định của pháp luật. Theo Luật Du lịch “doanh nghiệp kinh doanh lữ hành nội địa không được kinh doanh lữ hành quốc tế”, nhưng không ít các doanh nghiệp lữ hành trong tỉnh đã tổ chức các hoạt động đưa khách du lịch ra nước ngoài. Để “lách luật”, nhiều doanh nghiệp trong tỉnh liên kết với doanh nghiệp kinh doanh lữ hành ở các tỉnh biên giới nhập (gửi) khách của mình vào đoàn của đơn vị liên kết, dẫn đến chất lượng các tour du lịch không đúng với hợp đồng đã ký với khách hàng. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp cạnh tranh không lành mạnh, lôi kéo khách bằng giá rẻ nhưng không đảm bảo chất lượng dịch vụ. Anh Trần Văn Nam ở đường Hùng Vương (TP Nam Định) cho biết, hè vừa qua, gia đình anh gồm 5 người đăng ký tour du lịch đi Đà Lạt do một Cty lữ hành trên địa bàn Thành phố Nam Định tổ chức. Tuy nhiên, trái với quảng cáo ban đầu là xe chất lượng cao, nghỉ khách sạn 2 sao trở lên, đoàn phải đi xe cũ, chật chội, ăn nghỉ nhiều nơi bình dân. Thực tế trong quá trình tổ chức các tour du lịch, nhiều doanh nghiệp kinh doanh lữ hành còn “bỏ ngỏ” một số quy định, như không lập hồ sơ đoàn khách, không mua bảo hiểm du lịch cho khách khi được yêu cầu; không thực hiện báo cáo hoạt động định kỳ với Sở VH, TT và DL. Việc phối hợp giữa ngành VH, TT và DL, Sở KH và ĐT trong quản lý các doanh nghiệp này chưa chặt chẽ. Có trường hợp, doanh nghiệp đăng ký kinh doanh dịch vụ lữ hành có địa chỉ, số điện thoại tại địa bàn tỉnh rõ ràng nhưng khi các cơ quan chức năng gửi giấy mời họp đều bị trả lại với lý do không có nơi nhận.
Nhằm chấn chỉnh hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành trên địa bàn tỉnh, ngày 18-7-2013, Sở VH, TT và DL đã có Công văn số 427 yêu cầu các doanh nghiệp lữ hành hoạt động trên địa bàn tỉnh thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật. Theo đó, hoạt động kinh doanh phải đảm bảo đầy đủ các điều kiện về thủ tục hành chính trong lĩnh vực kinh doanh lữ hành, bao gồm: Đăng ký kinh doanh, phương án kinh doanh, chương trình du lịch, bản kê khai quá trình hoạt động (kinh nghiệm) trong lĩnh vực lữ hành của người điều hành, hồ sơ đoàn khách… Yêu cầu các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành chấp hành nghiêm các quy định của Nhà nước về kinh doanh lữ hành, thực hiện đúng ngành nghề kinh doanh đã đăng ký; không được phép hoạt động kinh doanh lữ hành quốc tế nếu không có chức năng hoặc không đăng ký kinh doanh lữ hành quốc tế. Nghiêm cấm các hành vi lừa đảo, chụp giật, lôi kéo khách bằng mọi giá; đảm bảo cung cấp dịch vụ chất lượng đúng hợp đồng đã ký. Chấp hành nghiêm chế độ báo cáo hoạt động định kỳ với cơ quan chức năng theo quy định của pháp luật./.
Đức Thiện