Sau 2 năm thực hiện Quyết định số 1252/QĐ-UBND ngày 29-7-2011 của UBND tỉnh về phê duyệt Kế hoạch "Phát triển thương mại điện tử tỉnh Nam Định giai đoạn 2011-2015", hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) trên địa bàn tỉnh đã và đang từng bước nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, góp phần tích cực thúc đẩy giao dịch thương mại, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Để tạo điều kiện cho hoạt động TMĐT phát triển, các ngành chức năng đã tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, triển khai ứng dụng nhiều phần mềm, kho cơ sở dữ liệu phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành và tạo điều kiện cho các thương nhân, doanh nghiệp và người tiêu dùng sử dụng TMĐT. UBND tỉnh, các huyện, thành phố và các sở, ngành đã xây dựng website để tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; cung cấp dịch vụ hành chính công, giới thiệu tiềm năng, cơ hội đầu tư của tỉnh. Hiện tỉnh ta có hàng trăm dịch vụ hành chính công được triển khai trên môi trường mạng, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại, đầu tư, xuất nhập khẩu (XNK); đã có nhiều dịch vụ được triển khai và đạt những kết quả tích cực như: Thủ tục cấp giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy phép thành lập văn phòng đại diện, giấy phép thành lập doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài… của Sở KH và ĐT; thủ tục kê khai thuế điện tử của Cục Thuế tỉnh; thủ tục hải quan điện tử và nhiều dịch vụ khác liên quan đến TMĐT. Chi cục Hải quan Nam Định đã triển khai thành công chương trình Hải quan điện tử đối với 100% doanh nghiệp xuất khẩu trên địa bàn tỉnh. Đây là bước tiến quan trọng nhằm đơn giản hóa, thống nhất các chuẩn mực quốc tế và giúp cơ quan hải quan thực hiện quản lý công việc ngày càng đạt hiệu quả, đồng thời giúp các doanh nghiệp tăng cường khả năng cạnh tranh, tiết kiệm thời gian và chi phí. Đồng chí Nguyễn Sỹ Sâm, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Nam Định cho biết: Áp dụng hải quan điện tử đã cắt giảm được từ 10-20% chi phí, 30% thời gian thông quan tại cửa khẩu, tạo thuận lợi về thời gian và địa điểm khai hải quan cho doanh nghiệp mà không phải bó buộc thực hiện trong giờ hành chính tại trụ sở cơ quan hải quan như trước đây, đồng thời được thông quan hàng hóa ngay đối với lô hàng thuộc diện miễn kiểm tra hồ sơ và miễn kiểm tra thực tế hàng hóa. Việc áp dụng thủ tục hải quan điện tử đối với 100% doanh nghiệp XNK trên địa bàn tỉnh đã góp phần thúc đẩy các thành phần kinh tế tham gia xây dựng và cung cấp các dịch vụ về TMĐT, đồng thời giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc mở rộng thị trường, tìm kiếm đối tác, khách hàng và phát triển thương hiệu. Cty CP Lâm sản Nam Định là doanh nghiệp hàng đầu về chế biến gỗ và gỗ xuất khẩu của miền Bắc với 90% sản phẩm được xuất sang thị trường Nhật Bản và các nước châu Âu, Mỹ. Để có thành công hôm nay, ngoài việc lựa chọn ngành hàng, đổi mới công nghệ nâng cao chất lượng sản phẩm, Cty đã tận dụng thế mạnh ứng dụng TMĐT thông qua việc xây dựng website để quảng bá, giới thiệu sản phẩm, ký kết hợp đồng trực tuyến và thanh toán qua hệ thống thanh khoản của các ngân hàng thương mại. Bên cạnh đó, Cty sớm gia nhập Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam cũng như các hiệp hội ngành hàng trên thế giới và có quan hệ, liên kết trực tuyến với 1.200 doanh nghiệp chuyên chế biến các sản phẩm đồ gỗ xuất khẩu ở 120 quốc gia. Qua đó, Cty đã nắm bắt được nhiều thông tin chuyên ngành phục vụ cho sản xuất và những quyết sách trong kinh doanh. Hiện, các Cty xuất khẩu hàng dệt may trên địa bàn tỉnh đã khai thác hiệu quả những giao dịch điện tử trong sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp có website hoạt động hiệu quả như Trung tâm Siêu thị Micom, Siêu thị Big C; Hiệp hội Cơ khí đúc Ý Yên, Cty CP May Sông Hồng, Cty CP Dệt may Sơn Nam...; một số HTXDVNN đã xây dựng website, hoạt động hiệu quả như HTX Nghĩa Bình (Nghĩa Hưng).
 |
| Cán bộ Chi cục Hải quan Nam Định giải quyết thủ tục hải quan điện tử cho các doanh nghiệp XNK trên địa bàn. |
Tuy nhiên, quá trình thực hiện ứng dụng TMĐT của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh còn nhiều bất cập. Trong số gần 4.000 doanh nghiệp của tỉnh, mới có khoảng 20% doanh nghiệp đã xây dựng website. Việc khai thác TMĐT của nhiều doanh nghiệp mới chỉ dừng lại ở việc sử dụng website để quảng bá hình ảnh, giới thiệu sản phẩm... mà thiếu cập nhật những thông tin mang tính thực tế về chỉ tiêu kỹ thuật, chất lượng sản phẩm, năng lực cung ứng, phương thức giao dịch… để thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng và các doanh nghiệp khác. Bên cạnh đó, người tiêu dùng tra cứu các website của doanh nghiệp như một hình thức tham khảo thị trường chứ chưa nhằm mục tiêu mua, bán qua mạng nên hiệu quả giao dịch thực tế không cao. Nguyên nhân do nhận thức về tầm quan trọng, lợi ích của TMĐT trong các doanh nghiệp chưa đầy đủ; điều kiện trang thiết bị công nghệ thông tin và nguồn nhân lực ứng dụng TMĐT còn khó khăn. Ngoài ra, thói quen mua bán truyền thống của người tiêu dùng là một trong những cản trở lớn đối với việc thúc đẩy phát triển TMĐT ở các doanh nghiệp... Dịch vụ công trực tuyến đã được triển khai, tuy nhiên hầu hết mới dừng lại ở mức độ 1 và 2 (cho phép tìm hiểu đầy đủ các thông tin về quy trình, thủ tục cần thiết; tải các mẫu đơn, hồ sơ để in ra), một số ít chuyển sang mức độ 3 (cho phép điền và gửi trực tuyến các mẫu đơn, hồ sơ). Hơn nữa, nguồn kinh phí cho công tác đẩy mạnh và hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng TMĐT của tỉnh còn hạn hẹp.
Khai thác và ứng dụng hiệu quả TMĐT trong sản xuất, kinh doanh là xu hướng tất yếu nhằm xóa bỏ rào cản về địa lý, tăng doanh thu, giảm chi phí và nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy quá trình CNH-HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế. Để thực hiện mục tiêu sử dụng phổ biến TMĐT, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, tỉnh đang phấn đấu đến năm 2015 cung cấp trực tuyến mức độ 3 trở lên đối với các dịch vụ: hải quan điện tử; dịch vụ liên quan tới thuế; thủ tục đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký hoạt động của các chi nhánh, văn phòng đại diện; 100% doanh nghiệp sử dụng thư điện tử trong giao dịch, điều hành sản xuất và kinh doanh; 35% doanh nghiệp có trang thông tin điện tử cập nhật định kỳ thông tin, hoạt động và quảng bá sản phẩm của doanh nghiệp; 20% doanh nghiệp tham gia các website để giao dịch hàng hóa và các dịch vụ liên quan đến sản xuất của doanh nghiệp; 50% siêu thị, trung tâm mua bán và cơ sở phân phối hiện đại ứng dụng thanh toán mua sắm không sử dụng tiền mặt; 30% đơn vị cung cấp dịch vụ điện, nước, viễn thông và truyền thông chấp nhận thanh toán trực tuyến; 20% doanh nghiệp thương mại ứng dụng hình thức thanh toán trực tuyến… Sở Công thương phối hợp với các ngành chức năng triển khai các hoạt động ứng dụng TMĐT; đề xuất với UBND tỉnh những chi tiết cần thay đổi cho phù hợp với thực tế; tổ chức kiểm tra, giám sát thực hiện phát triển TMĐT. Sở TT và TT thực hiện tốt việc phát triển hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ phát triển TMĐT, nâng cấp cổng thông tin điện tử của tỉnh và nghiên cứu xây dựng cổng TMĐT của tỉnh, tích hợp các phần mềm dịch vụ dưới dạng cho thuê dịch vụ; phối hợp với Sở Công thương hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng TMĐT, đào tạo kỹ năng và tư vấn cho các doanh nghiệp. Theo đó mỗi năm, Sở Công thương tập trung đào tạo cho 100 cán bộ, công chức, viên chức về TMĐT; 5 lớp thực hành kỹ năng triển khai ứng dụng TMĐT cho cán bộ, công nhân ở các doanh nghiệp. Hỗ trợ 20 doanh nghiệp xây dựng website quảng bá thương hiệu, sản phẩm và hỗ trợ việc cung cấp thông tin về công nghiệp và thương mại với các tỉnh, thành phố trong cả nước và Cổng thông tin xuất khẩu Việt Nam (Bộ Công thương) để giúp UBND tỉnh và các doanh nghiệp nhanh chóng ra quyết định điều hành lĩnh vực XNK. Bên cạnh đó, Sở Công thương cũng tăng cường quản lý Nhà nước về TMĐT trên địa bàn tỉnh giúp cơ quan quản lý Nhà nước quản lý có hệ thống các thông tin doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
