Từ năm 2004 đến năm 2010, theo quy định của Chính phủ việc thanh tra về đất đai chỉ có thanh tra chuyên ngành của Sở TN và MT mới có thẩm quyền thực hiện, còn tại các địa phương không có thẩm quyền tổ chức thực hiện chức năng này. Trong khi đó lực lượng cán bộ chuyên trách thực hiện công tác thanh tra về đất đai của Sở TN và MT còn mỏng, không thường xuyên bám sát tại tất cả các địa phương trong tỉnh. Vì vậy, thời gian qua, tình trạng vi phạm Luật Đất đai xảy ra ở nhiều địa phương trong tỉnh.
Theo điều tra của Sở TN và MT, đến năm 2011, toàn tỉnh có 120 tổ chức, doanh nghiệp vi phạm pháp luật về đất đai, trong đó có 33 tổ chức được giao đất nhưng chưa xây dựng công trình với diện tích là 106,71ha đất; 32 tổ chức đã xây dựng nhưng còn chậm tiến độ trên diện tích 414,32ha đất và 55 cơ quan, tổ chức có các sai phạm khác như sử dụng lãng phí, kém hiệu quả là 23,47ha đất; chuyển nhượng tài sản gắn liền với đất, thanh lý tài sản và giao đất cho cán bộ, công nhân viên để làm nhà ở với diện tích là 8,42ha, cho thuê trái phép là 6,13ha, có 10 xã, thị trấn giao đất trái thẩm quyền; hàng trăm hộ dân tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất hoặc lấn chiếm đất. Ở một số địa phương như xã Yên Thắng (Ý Yên) có 16 thôn, đội bán đất trái phép; xã Xuân Tân (Xuân Trường) từ năm 2009 đến năm 2010 các thôn, đội đã bán đất trái phép cho 52 hộ dân. Nhiều xã để cho thôn đội và HTX nông nghiệp quản lý quỹ đất công như các xã: Nghĩa An (Nghĩa Hưng), Nam Toàn (Nam Trực), Yên Bằng (Ý Yên).
 |
| Thị trấn Gôi (Vụ Bản) khảo sát diện tích đất trước khi xây dựng sân chơi bảo đảm không sử dụng sai mục đích. |
Tình trạng vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đã kéo theo số vụ khiếu nại, tố cáo có liên quan đến đất đai tăng cao, tại nhiều địa phương chiếm tỷ lệ từ 80-90% trong tổng số đơn thư khiếu nại, tố cáo. Bên cạnh đó, do các chính sách về quản lý đất đai còn hạn chế nên đến nay vẫn còn gần 50 nghìn hộ trong tỉnh chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; trong đó đa phần đều chưa có hồ sơ, tiến độ giải quyết chậm. Tại huyện Hải Hậu, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã hoàn thành đo đạc bản đồ địa chính, lập hồ sơ và cơ bản xác định được chủ sử dụng, vị trí của từng thửa đất; đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên 95% số hộ vào năm 2003 nhưng đến nay số hộ được cấp mới cũng không tăng nhiều. Nguyên nhân do việc cấp đất trái thẩm quyền của các HTX, cấp sai diện tích, ghi lệ phí đất, có nơi ghi là đóng góp xây dựng địa phương trong khi các cấp chính quyền lại yêu cầu người dân phải cung cấp chứng từ đã nộp tiền sử dụng đất. Việc quản lý quỹ đất công ở các xã, thị trấn còn nhiều hạn chế. Trên địa bàn huyện mới có 30% (trong số trên 500) tổ chức tôn giáo được cấp giấy chứng nhận sử dụng đất. Đặc biệt, hiện nay các địa phương trong tỉnh đang triển khai thực hiện dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp, dẫn đến tình trạng phá vỡ hồ sơ địa chính về vị trí, diện tích đất và phải xử lý, hoàn thiện lại hồ sơ quản lý đất đai. Tuy nhiên, đến thời điểm này, tại những địa phương đã hoàn thành dồn điền đổi thửa, người dân cũng chưa chủ động mang giấy tờ đến chỉnh sửa, thay đổi…
Để nâng cao hiệu quả của công tác quản lý đất đai, từng bước tháo gỡ những vi phạm về đất đai, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khoá XVIII đã có Nghị quyết số 17 ngày 17-7-2012 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý Nhà nước về đất đai; UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 54 ngày 2-10-2012 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh. Theo đó tỉnh xác định công tác quản lý đất đai là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, cấp bách; cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng; sự chỉ đạo, điều hành, quản lý thống nhất của các cấp chính quyền; sự tham gia tích cực của MTTQ và các đoàn thể chính trị, xã hội, người dân và các tổ chức cá nhân liên quan. Các ngành chức năng của tỉnh tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu rõ tinh thần, nội dung các nghị quyết, kế hoạch và các biện pháp tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh, từ đó, người dân chủ động tự giác chấp hành các quy định về quản lý đất đai theo đúng luật định. Sở TN và MT tham mưu với tỉnh chỉ đạo các huyện, thành phố triển khai hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh về việc tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh; đồng thời xây dựng kế hoạch và tổ chức kiểm tra việc thực hiện của các đơn vị trong năm 2013 một cách cụ thể; xây dựng phân cấp quản lý đất đai và quy định trách nhiệm cụ thể của người đứng đầu các ngành, các cấp. Sở Xây dựng xây dựng và ban hành quy trình thủ tục hành chính công khai thực hiện tại “1 cửa” và “1 cửa liên thông”. Từ nay đến hết quý I-2013, các huyện, thành phố, các ngành tập trung hoàn thành phê duyệt quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2011-2015; trên cơ sở quy hoạch đất đã được phê duyệt; phấn đấu đến hết quý II-2013 hoàn thành điều chỉnh việc sử dụng đất cho phù hợp với các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội. Các huyện, thành phố, các ngành đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở, rà soát phân loại những trường hợp không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; những trường hợp đủ điều kiện và những trường hợp phải xử lý cấp giấy chứng nhận; hoàn thành cơ bản cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho các hộ có đủ điều kiện trong năm 2013. Tập trung giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo tranh chấp về đất đai./.
Bài và ảnh: Thanh Thuý
