Thời gian qua, thị trường vàng có nhiều diễn biến phức tạp. Từ tháng 3-2011, UBND tỉnh đã chỉ đạo thành lập đoàn kiểm tra liên ngành nhằm tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, qua đó đã phát hiện, xử lý và khắc phục được nhiều bất cập. Tuy nhiên, để quản lý chặt chẽ và định hướng được thị trường vàng vẫn còn nhiều vấn đề cần được quan tâm.
Thống kê cho thấy trong năm 2011, Đoàn kiểm tra liên ngành gồm đại diện Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Nam Định, Sở Tài chính, Công an tỉnh và Chi cục QLTT đã tiến hành kiểm tra 3 đợt với gần 100 lượt tổ chức, cá nhân kinh doanh vàng và ngoại tệ trên địa bàn tỉnh. Qua kiểm tra, trên 40% số đơn vị được kiểm tra có hành vi vi phạm các quy định về kinh doanh vàng. Trong đó, các vi phạm tập trung vào các lỗi về không công bố chất lượng sản phẩm, về đo lường (cân không kiểm định hoặc quá hạn kiểm định), về hóa đơn và chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa. Có trường hợp vi phạm nghiêm trọng như không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh vàng vẫn hoạt động như cửa hàng vàng ở 24 phố Máy Tơ (TP Nam Định). Từ đầu năm 2012 đến nay, các vi phạm quy định về kinh doanh vàng có xu hướng giảm. Trong tổng số gần 50 đơn vị được kiểm tra, có gần 20 đơn vị vi phạm với tổng số tiền xử phạt hơn 100 triệu đồng. Hầu hết các cơ sở kinh doanh vàng đều nhận ra sai sót, vi phạm và tự giác chấp hành các hình thức xử lý. Tuy nhiên, theo đánh giá của đoàn kiểm tra, hiện nay còn một số cơ sở vẫn vi phạm, chủ yếu ở vùng nông thôn do khó kiểm tra, quản lý thường xuyên. Bên cạnh đó, việc thiếu phương tiện, dụng cụ kiểm định vàng của các cơ quan chức năng cũng là cản trở đối với việc kiểm tra, xử lý các vi phạm về chất lượng vàng.
 |
| Giao dịch tại hiệu vàng Thuận Thành, 293 Hoàng Văn Thụ (TP Nam Định). |
Trong điều kiện hiện nay, việc chưa liên thông được giá vàng trong nước và giá vàng thế giới, mức chênh lệch trên 300 nghìn đồng/lượng đã dẫn tới tình trạng đầu cơ, tích trữ vàng, tạo các cơn “sốt” vàng, gây tâm lý bất ổn cũng như thiệt hại về kinh tế cho người dân. Trong công tác quản lý nhà nước, NHNN là cơ quan được giao trách nhiệm chính trong quản lý thị trường vàng nhưng lại không có chế tài, điều kiện để thực hiện trách nhiệm. Hoạt động mua, bán vàng và sản xuất, gia công vàng trang sức mỹ nghệ do cơ quan đăng ký kinh doanh cấp giấy chứng nhận nhưng công tác kiểm tra thì chủ yếu do lực lượng QLTT thực hiện. Vì vậy NHNN tỉnh không nắm được thông tin về số lượng tổ chức, cá nhân đang hoạt động kinh doanh vàng. Theo quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố chỉ được giao nhiệm vụ cấp giấy phép sản xuất vàng miếng và xuất nhập khẩu vàng trang sức mỹ nghệ, vàng nguyên liệu, vàng miếng cho tổ chức, cá nhân. Tuy nhiên, qua theo dõi của NHNN tỉnh, trên địa bàn hiện không phát sinh các hoạt động này. Đồng chí Nguyễn Thế Kỷ, Trưởng phòng Nghiên cứu - Tổng hợp, NHNN tỉnh cho biết, từ cuối năm 2004 đã bỏ chế độ báo cáo hằng quý về tình hình kinh doanh, mua bán, gia công vàng của các doanh nghiệp, cá nhân tham gia kinh doanh vàng. Vì vậy, đến nay NHNN tỉnh không có số liệu về hoạt động mua, bán vàng và sản xuất, gia công vàng trang sức mỹ nghệ của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn nên không thể thực hiện nhiệm vụ quản lý đối với hoạt động mua bán, sản xuất, gia công vàng trang sức mỹ nghệ trên địa bàn tỉnh.
Để khắc phục những bất cập trên, trước hết, các cơ quan chức năng cần kiến nghị với Chính phủ, NHNN để ban hành, sửa đổi các cơ chế đủ hiệu lực trong công tác quản lý vàng, đặc biệt là cơ chế về điều kiện kinh doanh, chế tác vàng, cơ chế báo cáo thực trạng hoạt động của các tổ chức, cá nhân kinh doanh, chế tác vàng làm cơ sở quản lý. Tại tỉnh ta, cần có sự vào cuộc, phối hợp chặt chẽ, thống nhất của các cơ quan cấp đăng ký kinh doanh, kiểm tra hoạt động và cơ quan quản lý hoạt động của thị trường vàng để thống nhất số liệu, diễn biến của thị trường này. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động của tổ chức, cá nhân chế tác, kinh doanh vàng và xử lý, chấn chỉnh kịp thời các trường hợp vi phạm để đảm bảo ổn định các hoạt động của thị trường vàng trong thời điểm có nhiều biến động hiện nay./.
Bài và ảnh: Hoàng Long
