Là 1 trong 10 xã đi đầu và hoàn thành công tác dồn điền đổi thửa ngay trong năm 2011 nên xã Nghĩa Minh (Nghĩa Hưng) có điều kiện tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hoá. Đầu năm 2012, xã Nghĩa Minh đã đăng ký xây dựng cánh đồng mẫu lớn (CĐML) trong vụ mùa và được UBND huyện đồng ý. Đảng uỷ xã đã ra nghị quyết chuyên đề chỉ đạo xây dựng CĐML. UBND, Ban Nông nghiệp xã đã xây dựng kế hoạch và chọn HTXNNDV Thắng Thượng tổ chức làm điểm. Ngay từ cuối tháng 4-2012, các đồng chí đảng uỷ viên, thường trực UBND xã, ban quản trị HTXNNDV cùng với ban chi uỷ, xóm trưởng 4 xóm tổ chức họp với từng xóm về xây dựng CĐML.
 |
| Chăm sóc đậu tương vụ đông năm 2012 trên cánh đồng mẫu lớn của HTXNNDV Thắng Thượng, xã Nghĩa Minh. |
Trước phương thức sản xuất mới, mặc dù đã được tuyên truyền, giải thích nhưng xã phải tổ chức 3 cuộc họp các hộ nông dân của 4 đội sản xuất mới đồng tình xây dựng CĐML với diện tích trên 50ha của tất cả các hộ trong thôn đội tại cánh đồng Tiền vừa được chỉnh trang lại với hệ thống giao thông thuận tiện, tưới tiêu chủ động. Các hộ nông dân cũng thống nhất 100% diện tích CĐML áp dụng phương thức gieo sạ hàng, cùng gieo 1 loại giống, cùng phương thức canh tác và nông dân ghi chép sổ sách theo hướng dẫn của HTX cho từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây lúa. Đồng thời, các hộ cũng dân chủ bàn bạc, chọn 1 trong 3 cách tổ chức gieo sạ hàng cây lúa do HTX đưa ra là: HTX hướng dẫn kỹ thuật gieo sạ, xã viên chủ động giống (cùng 1 giống) và tự các hộ tổ chức làm; HTX cung ứng giống lúa để cho các hộ ngâm ủ, tổ dịch vụ của HTX tổ chức gieo sạ; Xã viên khoán cho HTX toàn bộ khâu chuẩn bị giống, ngâm ủ, gieo sạ, bảo vệ… đến khi lúa đạt 2 lá mới giao lại ruộng cho xã viên chăm sóc. Các hộ xã viên đều thống nhất chọn phương án giao cho HTX làm dịch vụ toàn bộ từ khâu chuẩn bị giống lúa, ngâm ủ, gieo sạ, bảo vệ… đến khi lúa đạt 2 lá mới giao lại ruộng cho các hộ chăm sóc với chi phí 100 nghìn đồng/sào, trong khi tại thời điểm đó các hộ thuê cấy, riêng công mỗi sào phải trả cho người cấy 150-200 nghìn đồng. Ngay sau khi các hộ bàn xong, tổ gieo sạ của HTX gồm 25 người được tập huấn kỹ thuật và chia làm 4 nhóm cùng 10 công cụ sạ hàng bắt tay vào công việc. HTX lên kế hoạch gieo sạ từ ngày 1 đến 3-7 nhưng do trời mưa liên tục nên từ ngày 9 đến 11-7 toàn bộ trên 50ha CĐML mới được gieo xong. Sau gieo sạ, mộng nằm trơ ra ruộng, rễ co lại do hạn dưới cái nắng gắt 36-370C. Trước sự lo lắng của xã viên, HTXNNDV đã dùng máy bơm bơm nước cho diện tích gieo sạ ngập đều (3 ngày sau gieo sạ) và ngâm 1 ngày 1 đêm mới rút kiệt nước. Do đủ ẩm nên mộng lúa “ngồi” lại bật lá xanh. Thời tiết vẫn nắng nóng, hạn, HTXNNDV tiếp tục lấy nước vào ruộng khi lúa đã có 1 lá và ngâm nước xâm xấp 1 ngày mới rút kiệt. Khi lúa đạt 2 lá thật, HTX bàn giao lại ruộng cho các hộ chăm sóc. Một nét mới nữa mà HTXNNDV đưa vào trong CĐML là đưa một phần giống lúa chất lượng, năng suất cao RVT vào sản xuất vụ mùa 2012 năng suất đạt 63tạ/ha, cao hơn năng suất bình quân toàn tỉnh 13tạ/ha. Do gieo sạ, gieo sớm, sử dụng giống lúa có thời gian sinh trưởng ngắn nên CĐML thu hoạch sớm và 30ha được tiếp tục gieo đậu tương đông trở thành CĐML vụ đông năm 2012. Với giống D8 thời gian sinh trưởng 75-80 ngày được Viện Đậu đỗ (Bộ NN và PTNT) ký hợp đồng mua toàn bộ sản phẩm do các hộ sản xuất.
Từ thành công CĐML, HTXNNDV Thắng Thượng đã lên kế hoạch và được các hộ xã viên thống nhất từ vụ xuân năm 2013, CĐML của HTX sẽ tăng lên trên 100ha, trong đó 50-70ha gieo sạ bằng giống lúa thơm RVT vì Cty cung ứng giống lúa này đã thống nhất với ban quản trị tiêu thụ toàn bộ thóc thương phẩm với giá bằng giá thóc BT7 tại thời điểm và sẽ được ký kết bằng văn bản ngay khi chuẩn bị sản xuất vụ xuân 2013.
Thành công của việc xây dựng CĐML ở Nghĩa Minh mở ra hướng đi mới trong tổ chức sản xuất nông nghiệp hàng hoá tập trung, trong sự gắn kết “4 nhà” với phương thức luân canh 3 vụ trong 1 năm trên đất cấy lúa. Xây dựng CĐML ở Nghĩa Minh nói riêng, ở tỉnh ta nói chung đang tạo ra mối quan hệ sản xuất mới, lực lượng sản xuất mới, sự hợp tác mới trong công cuộc CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn./.
Bài và ảnh: Tất Thắc
