Hiệu quả kinh tế từ cây niễng ở Nghĩa An

Cây niễng từ lâu đã gắn bó với người nông dân xã Nghĩa An (Nam Trực). Ban đầu, cây niễng chỉ được người dân địa phương trồng tại các bờ bụi, ven sông, ven ao, vùng chân đất trũng… manh mún và tự phát với khoảng diện tích từ 1-2 mẫu. Từ năm 2003 trở lại đây, nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường, diện tích trồng cây niễng đã không ngừng được mở rộng.

Ruộng niễng của gia đình ông Mai Văn Vĩnh, xóm 8, xã Nghĩa An.

Cây niễng còn được gọi là cây lúa miêu, thuộc họ lúa (Poaceae). Đây là loại cây không phổ biến, trông giống lau, sậy và thường mọc hoang ở vùng đất nhiều bùn như hồ, ao, đầm nước hoặc những bãi bồi ven sông tại một số tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. Cây niễng có hai giống là niễng củ trắng và niễng củ tím. Giống niễng củ tím (được trồng ở Hải Hậu, Ý Yên) có nhiều xơ nên người dân thường chỉ dùng cho chăn nuôi, còn niễng củ trắng (Nghĩa An) có củ rất xốp, mềm, giàu chất đạm, nhiều tinh bột nên thường được người dân thái nhỏ ăn sống, luộc hoặc xào với trứng, rươi… Bên cạnh đó, củ niễng có vị ngọt, mát, có mùi thơm, bổ dưỡng. Các thầy thuốc Đông y thường dùng củ niễng để chế tác các thang thuốc chữa các bệnh về tim, táo bón, kiết lỵ. Xã Nghĩa An là vùng đồng đất trũng, có nhiều diện tích cấy lúa kém hiệu quả, được người dân chuyển đổi sang trồng cây niễng. Đến nay, tổng diện tích trồng cây niễng toàn xã đã lên đến gần 10ha, trong đó, riêng xóm 8 có khoảng 80 hộ trồng loại cây này với diện tích gần 4ha. Là một người trồng cây niễng có kinh nghiệm lâu năm, ông Mai Văn Vĩnh, xóm 8 cho biết, trồng cây niễng không phải lo tiền giống, do khi thu hoạch, người dân cắt đến phần gốc, rồi từ gốc cây mọc mầm, sau khi cày bừa mầm niễng được dùng để trồng lại. Mỗi m2 trồng được 10 khóm, mỗi khóm cho thu hoạch 10-15 củ. Cây niễng gần như không bị sâu bệnh, không cần chế độ chăm sóc đặc biệt nên cả vụ chỉ mất tiền công cày bừa và một bao 25kg NPK Văn Điển bón lót, 10kg đạm bón thúc cho một sào. Mỗi sào trồng niễng có thể bán được từ 4-5 triệu đồng, thời điểm đầu vụ có thể lên tới 7-8 triệu đồng. Có thể thấy hiệu quả kinh tế từ cây niễng cho người dân Nghĩa An là khá cao. Năm 2011, gia đình ông Vĩnh thu lãi gần 15 triệu đồng từ 3 sào trồng niễng. Hộ trồng cây niễng có diện tích lớn nhất trong xã là hộ ông Mai Đại Mùi cũng ở xóm 8, với diện tích gần 1 mẫu. Ông Mùi cho biết, trước kia gia đình ông thường cấy giống lúa Bao Thai Lùn nhưng năng suất thấp, chỉ đạt 60-70kg/sào, không đem lại hiệu quả kinh tế. Đến năm 2005, ông đã mạnh dạn chuyển đổi sang trồng niễng, hằng năm, cho gia đình ông thu lãi hơn 30 triệu đồng. Năm 2011, từ nguồn thu lãi của cây niễng, ông đã đầu tư mua được một chiếc máy cày cỡ trung và một chiếc máy gặt đập liên hợp để làm dịch vụ, phục vụ bà con trong và ngoài xã. Những hộ trồng cây niễng với diện tích lớn, cho hiệu quả kinh tế cao còn có các hộ: ông Mai Đại Trò 6 sào, bà Đỗ Thị Thúy 4 sào, ông Đinh Văn Hùng 3 sào…

Do gần như không có sâu bệnh nên cây niễng không phải phun thuốc bảo vệ thực vật, được người dân xem như là “đặc sản” rau sạch, rau an toàn nên củ niễng được người tiêu dùng ưa chuộng. Củ niễng Nghĩa An thường được bán tại Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nam, thậm chí cả ở Thành phố Hồ Chí Minh. Cây niễng tuy mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân xã Nghĩa An nhưng hiện vẫn chỉ được người dân nơi đây trồng tự phát, quy mô nhỏ lẻ, giá niễng thường bị thương lái ép giá. Đồng chí Nguyễn Văn Nhự, Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa An cho biết, cuối năm 2012 xã sẽ hoàn thành dồn điền đổi thửa, quy hoạch các vùng sản xuất, định hướng xây dựng cánh đồng mẫu lớn đồng thời khuyến khích, động viên người dân mở rộng thêm diện tích trồng cây niễng để nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh