Hiện nay, diện tích nuôi ngao ở tỉnh ta được mở rộng với trên 1.700ha, sản lượng đạt gần 19 nghìn tấn, mang lại doanh thu gần 35 tỷ đồng mỗi năm và tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 2.000 lao động. Để nâng cao chất lượng ngao, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu, Sở NN và PTNT đã thành lập Ban chỉ đạo triển khai Chương trình kiểm soát thu hoạch nhuyễn thể 2 mảnh vỏ (NT2MV). Ban chỉ đạo (BCĐ) chương trình đã chỉ đạo các đơn vị khảo sát vùng nuôi, đánh giá thực trạng, tác động của môi trường đối với vùng nuôi, kiểm soát thu hoạch nhuyễn thể tại các huyện: Giao Thủy, Nghĩa Hưng; phối hợp với Trung tâm Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản vùng I (Bộ NN và PTNT) kiểm soát chất lượng và thông báo cho các hộ nuôi có biện pháp khắc phục kịp thời, tạm ngừng thu hoạch khi phát hiện ngao bị nhiễm các độc tố tảo, vi sinh, kim loại nặng... nhằm tránh những thiệt hại về kinh tế cũng như giữ uy tín đối với thị trường, nhất là thị trường các nước nhập khẩu.
 |
| Nuôi lưu ngao trước khi xuất bán tại xã Giao Xuân (Giao Thủy). |
Thực hiện nhiệm vụ kiểm soát chất lượng ngao, Ban giám sát (BGS) thu hoạch NT2MV ở các huyện Giao Thuỷ, Nghĩa Hưng đã tiến hành lấy mẫu ngao mỗi tháng 2 lần theo định kỳ con nước; đồng thời lấy mẫu tăng cường khi xuất hiện những yếu tố bất lợi của thời tiết để kiểm nghiệm các chỉ tiêu thuộc nhóm tảo độc, nhóm độc tố sinh học biển, nhóm vi sinh vật gây bệnh và nhóm chỉ tiêu các chất ô nhiễm hóa học… Trung bình một năm, BGS thu hoạch NT2MV các huyện thu thập 152 mẫu nước, 79 mẫu NT2MV để kiểm nghiệm. Qua nhiều năm, hầu hết các chỉ tiêu đều giới hạn trong mức cho phép. Tuy nhiên trong tháng 8-2010, qua kiểm soát đã phát hiện mật độ tảo độc vượt qua ngưỡng cho phép tại vùng nuôi ngao của huyện Nghĩa Hưng, BGS thu hoạch NT2MV huyện đã tăng cường kiểm soát, tìm biện pháp khắc phục và không cho phép tiêu thụ ngao nguyên liệu trong thời điểm này. Từ kết quả kiểm nghiệm, trong năm 2010, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản đã cấp 63 giấy chứng nhận xuất xứ cho 63 lô nguyên liệu ngao thương phẩm với khối lượng 1.119 tấn, cung ứng cho các nhà máy chế biến hải sản thuộc các tỉnh, thành phố phía Nam như: Tiền Giang, Thành phố Hồ Chí Minh… chế biến xuất khẩu vào thị trường khu vực EU và tiêu thụ tại các siêu thị trong toàn quốc. Bên cạnh việc kiểm soát chất lượng sản phẩm, BCĐ Chương trình kiểm soát thu hoạch NT2MV còn hướng dẫn ngư dân phát hiện kịp thời những tác nhân gây hại và phương pháp đảm bảo an toàn vùng nuôi, tránh tác động tiêu cực của môi trường và biện pháp xử lý khi xảy ra sự cố. BCĐ chương trình còn phối hợp với Trung tâm Bảo tồn sinh vật biển và Phát triển cộng đồng, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1, Hiệp hội Nhuyễn thể Giao Thủy tổ chức tập huấn, hướng dẫn cho ngư dân và các cơ sở làm sạch, nuôi lưu, sơ chế, chế biến nhuyễn thể; về thực hiện quy trình kiểm soát, kỹ thuật nuôi ngao giống, xây dựng quy trình nuôi phù hợp, cải thiện phương pháp nuôi an toàn để đạt hiệu quả kinh tế cao và phát triển bền vững… Nhờ những biện pháp đồng bộ của Chương trình kiểm soát thu hoạch NT2MV, chất lượng ngao của các vùng nuôi luôn được đảm bảo. Năm 2011, sản lượng ngao của tỉnh ước đạt 20 nghìn tấn, tăng 1.000 tấn so với năm 2010. Ngoài các bạn hàng truyền thống, đến nay sản phẩm ngao đã được Cty Xuất nhập khẩu thủy sản Việt Nam tiếp nhận chế biến phục vụ xuất khẩu với sản lượng 500 tấn/năm. Đồng chí Trần Xuân Lại, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản cho biết: “Chương trình kiểm soát thu hoạch NT2MV có ý nghĩa thiết thực, góp phần tháo gỡ khó khăn cho người dân trong quá trình tiêu thụ sản phẩm nội địa và xuất khẩu, giữ vững các vùng thu hoạch, được EU công nhận là vùng an toàn loại B về phương diện sinh học; đẩy mạnh xuất khẩu ngao với mục tiêu từ 8.000-10.000 tấn”.
Thời gian tới BCĐ Chương trình kiểm soát thu hoạch NT2MV tăng cường đào tạo nâng cao năng lực quản lý và điều hành cho các thành viên. Tiếp tục phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật đến ngư dân về nuôi thuỷ sản bền vững; quy trình kiểm soát nhuyễn thể, quy chuẩn kỹ thuật vệ sinh an toàn thực phẩm trong sản xuất, thu hoạch, bảo quản, chế biến NT2MV, đồng thời tăng cường quảng bá thương hiệu ngao Nam Định trên thị trường thế giới./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
