Nhiều nông dân chọn giống NĐ5 cho vụ mùa
Vụ xuân năm 2011, là vụ thứ 3 gieo trồng khảo nghiệm giống lúa NĐ5 - vụ gieo trồng khảo nghiệm cuối trong quy trình công nhận giống lúa quốc gia. Xã Giao Yến (Giao Thủy) vẫn là địa phương được chọn để trồng khảo nghiệm với diện tích được nâng từ 10ha vụ xuân lên gần 20ha vụ mùa 2011. Tuy nhiên, khi lúa vụ mùa bước vào giai đoạn đẻ nhánh, ở Giao Yến giống NĐ5 “được lòng” người dân ở đây hơn so với mục tiêu diện tích khảo nghiệm đề ra. Ông Lê Văn Cửu (xóm 9) nhà có 4 sào ruộng, tham gia trồng khảo nghiệm giống lúa NĐ5 từ các vụ trước, đến vụ mùa này vẫn gieo cấy 4 sào ruộng bằng giống NĐ5. Ông Cửu cho biết giống lúa NĐ5 cho năng suất, chất lượng cao, vụ xuân năng suất đạt khoảng 84 tạ/ha, cao nhất so với các giống lúa đang trồng trên địa bàn xã, giá bán đạt 85 đến 87 nghìn đồng/yến thóc, chỉ kém giá giống Bắc thơm 7 khoảng 2-3 nghìn đồng/kg nhưng trong khi Bắc thơm 7 giữ giá thì NĐ5 lại đang có xu hướng tăng. Đồng chí Trần Thế Dũng, cán bộ Khuyến nông xã Giao Yến cho biết toàn xã có 384ha diện tích trồng lúa, vụ mùa 2011, HĐND xã ra nghị quyết gieo cấy 6 giống lúa chủ lực, trong đó giống Tạp giao, Bắc thơm 7 chiếm tỷ trọng cao nhất, giống NĐ5 đang trong giai đoạn khảo nghiệm nên chỉ chiếm trên 20% diện tích. Tuy nhiên, thực tế, nhiều hộ trong xã đã tự đổi sang trồng giống NĐ5, đến nay diện tích giống NĐ5 chiếm khoảng 50% tổng diện tích cấy lúa của xã. Ngay trong thời kỳ gieo mạ, giống NĐ5 đã tạo thu nhập cao cho nhiều hộ. Có hộ bán được 3 triệu đồng tiền mạ. Ông Trần Văn Cán, Nguyễn Văn Thuận ở xóm 13 có trên 7 sào ruộng đều cấy giống NĐ5 trong vụ mùa năm nay, ông cho biết ngoài năng suất, chất lượng và giá bán cao, giống NĐ5 còn có khả năng chịu rét và thích nghi với thời tiết tốt, đặc biệt là thích nghi với đặc điểm thổ nhưỡng vùng ven biển bị nhiễm mặn nhẹ.
“Tiếng lành” đồn xa về hiệu quả giống mới đã khiến giống lúa NĐ5 tăng trưởng đột biến trên các đồng lúa toàn tỉnh. Vụ mùa năm nay, Cty CP Giống cây trồng Nam Định đã đưa ra thị trường trong tỉnh 40 tấn giống NĐ5 - tương đương khoảng 1.000ha cấy lúa. Chưa kể nông dân các tỉnh lân cận như Thái Bình, Ninh Bình, Hà Nam… cũng tìm đến mua giống NĐ5. Đây là lần đầu tiên một giống lúa đang trong thời gian khảo nghiệm được trồng rộng rãi ở nhiều tỉnh. Ông Trần Văn Lợi ở xã Cộng Hòa (Vụ Bản) cho biết: “Dù không được tham gia trồng khảo nghiệm nhưng vụ trước tôi đã đưa giống lúa NĐ5 vào nửa diện tích gieo cấy của gia đình, cho năng suất, hiệu quả cao. Vụ mùa này một số hộ trong xã tôi cũng chuyển sang trồng giống lúa NĐ5, tổng diện tích đạt hơn 1,6 mẫu”.
Đủ căn cứ để đặc cách công nhận giống
Việc công nhận tiêu chuẩn một giống lúa, đòi hỏi tuân thủ đầy đủ các quy trình bắt buộc và được Hội đồng giống Quốc gia công nhận chính thức. Giống NĐ5 được tuyển chọn từ đột biến giống tám xoan truyền thống của tỉnh ta. Sau 3 vụ khảo nghiệm, đã cơ bản đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật - giống lúa mới có năng suất, hiệu quả cao. Báo cáo của Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh về kết quả khảo nghiệm các vụ trước đã khẳng định rõ vấn đề này. Đặc biệt, kết quả khảo nghiệm vụ xuân 2011 là căn cứ để đưa ra đề nghị được công nhận đặc cách đối với giống lúa NĐ5. Vụ xuân 2011 thời tiết bất thuận, rét đậm, rét hại kéo dài, nhiệt độ trung bình từ 15-20 độ C từ đầu tháng 1 đến cuối tháng 3, mưa phùn kéo dài, ánh sáng yếu nên các giống lúa đều sinh trưởng, phát triển chậm, đẻ nhánh muộn dẫn đến thời gian sinh trưởng của cây lúa kéo dài hơn vụ xuân 2010 từ 15-17 ngày. Trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, giống khảo nghiệm NĐ5 đã thể hiện những đặc tính nổi trội so với giống đối chứng Bắc thơm 7 và các giống lúa khác: Thời gian sinh trưởng ngắn hơn 7 ngày (giống ngắn ngày nhất trong các giống lúa trên địa bàn tỉnh), thời kỳ sinh trưởng tốt hơn, mạ khỏe đều, nhanh bén rễ hồi xanh, đẻ nhánh sớm, tập trung, nhanh đạt số dảnh tối đa, giai đoạn lúa trỗ bông - chín sớm, dạng hình chuẩn, bông dài. Trong vụ xuân 2011, giống lúa NĐ5 thể hiện khả năng chống chịu đạo ôn, khô vằn, bạc lá tốt tương đương so với giống Bắc thơm 7 nhưng khả năng chống đổ, chống rầy cao hơn các giống khác (gấp 3-5 lần). Năng suất chung toàn tỉnh đạt 70 tạ/ha (cao hơn Bắc thơm 7 là 16,7%).
Qua quá trình cấy khảo nghiệm, giống lúa NĐ5 với nhiều ưu điểm, phù hợp với các chân đất canh tác, phù hợp với thâm canh tăng vụ chính là cơ sở để đề nghị Hội đồng giống Quốc gia công nhận đặc cách giống lúa NĐ5. Qua kiểm tra thực tế khảo nghiệm, giống lúa NĐ5 tại tỉnh ta, lãnh đạo Bộ NN và PTNT và Cục Trồng trọt, Trung tâm Giống cây trồng Quốc gia đã đánh giá cao, nhất trí cho phép làm thủ tục đặc cách giống lúa NĐ5. Lãnh đạo Cty CP Giống cây trồng cho biết, hiện nay, đã triển khai các thủ tục đề nghị công nhận đặc cách. Sở NN và PTNT cần chuẩn bị sẵn sàng, đầy đủ các điều kiện để giúp nông dân ứng dụng rộng, nhanh các lợi thế của giống NĐ5 ngay khi được công nhận đặc cách; trong đó, công việc cốt yếu là đáp ứng đủ nhu cầu giống trong các vụ tới và tìm đầu ra cho sản phẩm./.
Hoàng Long
