Từ những năm 2005, 2006, ngành Thuế tỉnh đã tập trung chỉ đạo việc tăng thu trong lĩnh vực kinh doanh vận tải thông qua việc tiến hành tổng điều tra phương tiện tham gia kinh doanh trên địa bàn toàn tỉnh để áp dụng các biện pháp quản lý thu. Do áp dụng thu thuế theo doanh thu, nên vài năm gần đây số thu trong lĩnh vực kinh doanh vận tải tăng trưởng khá: Năm 2009, toàn tỉnh có 699 xe chở khách và 473 xe chở hàng, doanh thu bình quân hàng tháng khoảng 17 tỷ đồng, số thuế phát sinh thu được trên 2,24 tỷ đồng. Năm 2010 có 726 xe chở khách, 517 xe chở hàng, doanh thu bình quân hàng tháng trên 22 tỷ đồng, số thuế thu là 5 tỷ đồng… Tuy vậy, trên thực tế cho thấy số thuế thu trên vẫn chưa tương xứng với hoạt động của lĩnh vực kinh doanh sôi động này. Tình trạng xe trốn thuế, việc kê khai nộp thuế của các doanh nghiệp, HTX vận tải không sát hoặc thấp hơn thực tế kinh doanh vẫn chưa được ngăn chặn. Một số phương tiện vận tải mang tên, núp danh của các doanh nghiệp, HTX vận tải để trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế (thực chất các đơn vị này thực hiện cơ chế khoán cho từng phương tiện theo hình thức tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh, đứng ra khai thuế thấp cho chủ phương tiện hưởng lợi). Bên cạnh đó, do chưa có quy định đồng bộ nên mức thu thuế các phương tiện vận tải giữa các địa phương trong tỉnh không giống nhau, gây thắc mắc, nghi ngờ cho người nộp thuế… Mặc dù biết rõ tình trạng trên, nhưng ngành Thuế chưa thể giải quyết vì chưa xây dựng được cơ chế tính thuế làm căn cứ kiểm soát; không theo sát được diễn biến thực tế của một ngành kinh doanh có đặc thù là luôn chuyển động, thay đổi. Bên cạnh đó, một số đơn vị trong ngành Thuế chưa thực hiện triệt để các biện pháp chống thất thu ngân sách. Không chỉ làm thất thu cho ngân sách của tỉnh, những nguyên nhân trên còn gây “bức xúc” cho chính bản thân các chủ phương tiện kinh doanh làm ăn chân chính, đang thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế. Anh Lê Văn Nam, chủ xe khách tại huyện Giao Thủy đang chạy tuyến Giao Thủy - Hải Phòng cho biết: “Tôi là thành viên lâu năm của HTX vận tải, mấy năm gần đây HTX nhận nhiều xe tư vào kê khai thuế để lấy phần trăm nên thật giả lẫn lộn. Những xe này chạy không có lịch, tuyến nào đông thì sang nên phá tuyến, ảnh hưởng đến kinh doanh chung của cả HTX”. Còn anh Phạm Đình Khánh, lái xe tuyến Nam Định - Mỹ Đình (Hà Nội) thì bức xúc: “Mấy xe tư nhân trốn thuế nên chi phí vận tải thấp hơn. Họ thỏa thuận với khách giá cước rẻ hơn khiến người làm ăn đứng đắn thì mất khách, thua thiệt, người vi phạm thì hưởng lợi! Ngành Thuế và Công an cần xử lý nghiêm những xe dù, xe trốn thuế để bảo đảm công bằng trong kinh doanh vận tải”…
Xe khách sẽ được quản lý chặt chẽ về số ghế, tuyến hoạt động để bảo đảm tính thuế chính xác. |
Nhằm chống thất thu thuế trong lĩnh vực kinh doanh vận tải, 6 tháng đầu năm nay, Cục Thuế tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiến hành tổng điều tra chi tiết các phương tiện vận tải về số lượng ghế, trọng tải và các tuyến đường vận chuyển, mô hình quản lý, quy mô hoạt động và doanh thu đối với từng phương tiện, từng tuyến để từ đó xây dựng mức thu thống nhất trên địa bàn tỉnh và cụ thể đến từng phương tiện, đảm bảo chống thất thu. Đến hết tháng 6-2011, Cục Thuế tỉnh đã hoàn thành điều tra thực tế thị trường kinh doanh vận tải của tỉnh và đã nghiên cứu, xác định cụ thể từng loại phương tiện ở từng tuyến để áp thuế chính xác, bảo đảm thống nhất trong toàn tỉnh. Đối với vận tải hành khách, đã xác định doanh thu tối thiểu 1 tháng để tính thuế tuyến nội tỉnh cho 5 loại xe từ 16 ghế đến trên 46 ghế ngồi; xác định doanh thu tối thiểu 1 tháng để tính thuế đối với mỗi loại xe khách ở 11 tuyến ngoại tỉnh có cự ly từ 90 đến 200km, 9 tuyến ngoại tỉnh có cự ly từ trên 200 đến 450km, 7 tuyến ngoại tỉnh có cự ly từ 700 đến 1.500km… Đối với vận tải hàng, Cục Thuế tỉnh cũng đưa ra mức doanh thu tối thiểu 1 tháng để tính thuế với 6 loại trọng tải hiện hành. Theo đánh giá của các đơn vị, cá nhân ngành vận tải, biểu xác định doanh thu của ngành Thuế có mức độ thực tiễn cao, đầy đủ các tuyến, các trọng tải đang lưu hành tại tỉnh ta. Đến ngày 26-7-2011, Cục Thuế tỉnh chỉ đạo các đơn vị trong toàn ngành tập trung cao độ cho nhiệm vụ tăng cường quản lý thu thuế đối với hoạt động kinh doanh vận tải, kiên quyết thực hiện quản lý thu thuế theo mức điều tra mới và xử lý triệt để những vi phạm trong lĩnh vực này.
Theo tính toán, số thu thuế từ lĩnh vực kinh doanh vận tải sẽ tăng cao nếu áp dụng hiệu quả giải pháp trên. Vì vậy, mục tiêu tăng thu ngân sách chỉ còn phụ thuộc vào ý thức, trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của đội ngũ cán bộ của ngành Thuế. Bên cạnh đó, chính quyền các địa phương, các cơ quan liên quan cần tích cực ủng hộ những nỗ lực của ngành Thuế trong việc rà soát, thống kê chính xác số phương tiện kinh doanh vận tải đang lưu hành cũng như thực hiện phối hợp chặt chẽ trong thu thuế và xử lý vi phạm về thuế./.