Thảm hoạ động đất sóng thần và nguy cơ nhiễm xạ từ sự cố nhà máy điện hạt nhân Fukushima I tại Nhật Bản khiến nhu cầu nhập khẩu thực phẩm của quốc gia này tăng cao, do nguồn cung trong nước bị thiếu hụt. Bên cạnh việc sẻ chia khó khăn với nước bạn, đây cũng là cơ hội mở rộng thị trường khó tính này cho các DN xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), sau khi thảm hoạ xảy ra, thị trường thuỷ sản của Nhật Bản, nhất là vùng bờ biển Đông Bắc, vốn là khu vực khai thác thuỷ sản lớn của Nhật đã bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Hàng trăm làng chài bị cuốn trôi; khoảng trên 130 con tàu đánh cá bị hư hỏng nặng; hàng ngàn tấn ngư cụ bị trôi mất; hàng trăm trang trại nuôi điệp, nuôi hàu bị tan hoang... Các khu vực khác không bị ảnh hưởng của thảm hoạ thì nguồn cung không đủ để đáp ứng cho nhu cầu của người tiêu dùng. Ngoài ra, hệ thống giao thông vận tải bị đình trệ do bị sụt lún, hỏng hóc; cùng với việc nhiều người dân Nhật cũng phải “dè xẻn” trong chi tiêu để đối phó với hậu thảm hoạ cũng khiến thị trường tiêu thụ thuỷ hải sản bị ảnh hưởng. Một nguyên nhân quan trọng, đó là việc nhà máy điện hạt nhân Fukushima I bị sự cố, nguy cơ nhiễm phóng xạ cũng đã ảnh hưởng nhiều đến chất lượng nguồn thuỷ sản của đất nước này. Việc thực phẩm bị nhiễm phóng xạ sẽ khiến người dân Nhật hạn chế tiêu thụ hàng trong nước và sẽ phải nhập khẩu từ những quốc gia khác.
Tình hình trên của Nhật Bản đã khiến các DN chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam quan tâm. Theo thống kê của VASEP, Việt Nam hiện nay có khoảng 200 DN xuất khẩu thuỷ sản sang Nhật với kim ngạch xuất khẩu năm 2010 đạt tới 900 triệu USD. Năm 2011, Nhật Bản vẫn được coi là thị trường chủ lực của các DN xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam. Cũng theo VASEP, trong thực tế những ngày qua nhiều DN vẫn xuất hàng sang Nhật đều đặn, chưa thấy đơn vị nào kêu ca bị đình đốn hợp đồng. Thậm chí, nhiều nhà xuất khẩu còn cho biết khả năng xuất khẩu có thể sẽ tăng lên, bởi Chính phủ Nhật đã cấm lưu thông những mặt hàng lương thực thực phẩm có xuất xứ từ vùng bị nhiễm phóng xạ. Chính vì thế, chắc chắn lượng thuỷ sản nội địa của Nhật sẽ giảm đi và trở thành cơ hội cho các quốc gia khác như Việt Nam.
Tuy nhiên, để rộng cửa cơ hội xuất sản phẩm sang Nhật, các DN chế biến Việt Nam cần tiếp tục nghiên cứu kỹ thị trường để có đối sách phù hợp; đồng thời phải luôn đảm bảo yếu tố an toàn - chất lượng lên hàng đầu. Mọi người đều biết, dù trong hoàn cảnh khó khăn đến đâu, người Nhật vẫn đề cao chất lượng sản phẩm và sự an toàn cho người tiêu dùng lên hàng đầu./.
