Là địa phương có truyền thống thâm canh cây màu, nhất là cây vụ đông, những năm qua xã Yên Lộc (Ý Yên) đã khai thác tối đa diện tích đất trồng màu và tăng hệ số quay vòng sử dụng đất theo hình thức luân canh gối vụ, nhằm tăng thu nhập trên một đơn vị diện tích đất canh tác. Cùng với việc đầu tư nâng cấp hệ thống thủy lợi, xã đã thực hiện quy trình đánh giá tiềm năng đất đai để từ đó lựa chọn các giống cây trồng phù hợp với từng vùng. Hiện tại, xã đã hình thành 3 vùng sản xuất, bao gồm: Vùng cấy 2 vụ lúa, 1 vụ màu với diện tích 240ha thực hiện luân canh theo công thức: Lúa xuân - lúa mùa - bí xanh (khoai tây, khoai lang hoặc dưa chuột); vùng trồng 2 vụ màu, 1 vụ lúa có diện tích 220ha, áp dụng công thức: Lạc xuân - lúa mùa - khoai tây đông (hoặc khoai lang, ngô, các loại rau màu khác) và khoảng hơn 10ha diện tích đất gò đồi khó tưới tiêu trồng luân canh 3 vụ màu theo công thức: Lạc xuân - lạc hè thu - khoai tây hoặc đậu tương, đỗ xanh, lạc đông. Hàng năm sau khi thu hoạch khoai tây đông, bà con nông dân Yên Lộc tiếp tục làm đất, đánh luống và xuống giống lạc bằng các giống chất lượng cao như L23, L18, Sán dầu, Trạm dầu… Nhờ thực hiện tốt các biện pháp thâm canh, vụ lạc xuân năm 2010 năng suất bình quân 1 sào lạc đạt 130-140kg, với giá bán từ 12-15 nghìn đồng 1kg, sau khi trừ chi phí, mỗi sào lạc đã cho thu nhập gần 2 triệu đồng. Bên cạnh cây lạc xuân, xã Yên Lộc còn đưa vào trồng nhiều loại cây có giá trị cao như khoai tây đông, ngô đông, đậu tương, đậu xanh…, trong đó, chú trọng cây khoai tây đông. Vụ đông năm 2010, Yên Lộc trồng 87ha khoai tây đông. Mặc dù thời điểm đầu vụ gặp khó khăn do giá giống, thuốc bảo vệ thực vật và phân bón tăng cao nên diện tích khoai tây có giảm hơn so với vụ trước nhưng bằng kinh nghiệm thâm canh, nông dân Yên Lộc đã trồng các giống khoai tây Đức, Hà Lan và Xuyên Vu (Trung Quốc) đạt năng suất cao, bình quân mỗi ha đạt 9,7 tấn, với giá từ 7.000-8.000 đồng/kg, mỗi ha khoai tây cho thu nhập gần 90 triệu đồng. Chị Vũ Thị Bình, xóm 4 thôn Ninh Tiến cho biết: Vụ đông 2010, gia đình tôi trồng 5 sào khoai tây giống Xuyên Vu (Trung Quốc), ngay khi thu hoạch xong đã bán cho thương lái với giá 7.500 đồng/kg nên cũng có một khoản thu đáng kể. Cùng với việc khuyến khích luân canh tăng vụ, mở rộng diện tích cây màu, xã Yên Lộc còn có nhiều cơ chế hỗ trợ nông dân như phối hợp với Trung tâm khuyến nông huyện tổ chức tập huấn từ 4-5 lớp/năm về các chương trình sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật theo tiêu chuẩn “4 đúng”; thực hiện phòng trừ dịch hại tổng hợp trên cây trồng theo chương trình IPM; chuyển giao khoa học kỹ thuật chăm sóc cây màu vụ đông và mở rộng các mô hình trình diễn cây vụ đông để nhân ra diện rộng…; trang bị bước đầu cho nông dân về kiến thức trồng rau sạch, rau an toàn. Xác định rõ vụ đông là vụ sản xuất chính để tăng thu nhập cho người nông dân nên diện tích gieo trồng cây vụ đông của xã ngày càng được mở rộng sang những chân ruộng cao và chân vàn. Năm 2010, giá trị thu nhập bình quân 1ha canh tác của Yên Lộc đạt 70-80 triệu đồng, cá biệt có vùng chuyên trồng màu đạt giá trị 150 triệu đồng. Qua phong trào phát triển cây vụ đông, đã xuất hiện nhiều điển hình sản xuất giỏi như thôn Tiền Phong, Phúc Đình; hộ ông Đỗ Văn Phẩm, xóm 8, thôn Phúc Đình; hộ ông Đỗ Tiến Vinh, xóm 14, thôn Hòa Bình…
Kết quả đạt được từ phong trào luân canh tăng vụ đã góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội ở Yên Lộc phát triển, bộ mặt nông thôn thay đổi nhanh chóng. Trong thời gian tới, xã Yên Lộc tiếp tục tuyên truyền vận động nhân dân mở rộng diện tích trồng cây màu, cây vụ đông trên đất hai lúa, luân canh tăng vụ, nâng hệ số sử dụng đất lên trên 3 lần. Nhân rộng mô hình đưa cây công nghiệp vào cơ cấu cây trồng vụ đông của xã, hướng đến nền sản xuất nông sản hàng hóa tập trung, có khả năng cạnh tranh cao, gắn sản xuất với tiêu thụ, chế biến nông sản ngay tại địa phương./.
Nguyễn Hương
