Tại cuộc họp với các Cục, Vụ triển khai Đề án "Tăng cường quản lý Nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ" sáng 9-7, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cho biết, đằng sau tốc độ tăng trưởng thương mại vào các thị trường, những mặt hàng tăng trưởng nóng trong năm 2019 là những vấn đề cần lưu ý liên quan đến hành vi gian lận xuất xứ sản phẩm. Theo Bộ trưởng, việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới cho Việt Nam lợi thế cao về ưu đãi thuế quan và điều kiện tiếp cận thị trường, nhưng cùng với đó là câu chuyện lợi dụng ưu đãi thuế quan để gian lận xuất xứ.
Báo cáo rõ hơn về thực trạng này, ông Lê Triệu Dũng, Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại cho biết, Hoa Kỳ và EU là những thị trường dễ phát sinh các trường hợp gian lận thương mại. Mặc dù các đơn vị thuộc Bộ đã nỗ lực cảnh báo nhưng nguy cơ lẩn tránh phòng vệ thương mại vẫn gia tăng. Hành vi lẩn tránh rất phổ biến, đa dạng trong thương mại quốc tế với quy mô khác nhau như doanh nghiệp chuyển toàn bộ quy mô hay chuyển một phần công đoạn sản xuất sang Việt Nam. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến hành vi này là chênh lệch giữa thuế ưu đãi và thuế thông thường. Các nước cho phép doanh nghiệp tự chứng nhận xuất xứ cho sản phẩm của mình. Chế tài xử phạt với gian lận xuất xứ, ghi sai chứng nhận xuất xứ (C/O) còn nhẹ. Để triển khai đề án của Thủ tướng về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ, trước ngày 15-7, Cục Phòng vệ thương mại sẽ trình Bộ trưởng kế hoạch hành động của Bộ Công thương. Việc triển khai đề án cần tập trung vào nhóm mặt hàng xuất khẩu tăng nhanh như gỗ, sản phẩm từ gỗ, dệt may, da giày, thép, nhôm… sang các thị trường trọng điểm như Mỹ và Canada.
Còn theo ông Nguyễn Hồng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ đề nghị: Cần có cơ chế phối hợp trong chống lẩn tránh và gian lận xuất xứ giữa các bộ, ngành và địa phương trong cấp C/O và kiểm tra chặt chẽ. Tăng nặng chế tài cũng sẽ giúp hạn chế đáng kể các hành vi gian lận, hiện chế tài chưa đủ mạnh để các đối tượng không dám nghĩ đến gian lận hay làm giả C/O.
Tình trạng gian lận xuất xứ không chỉ xảy ra đối với hàng hóa Việt Nam xuất khẩu mà hàng hóa trong nước cũng có hiện tượng giả mạo xuất xứ để đánh lừa người tiêu dùng. Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường Trần Hữu Linh, hiện có tình trạng hàng hóa viết xuất xứ Việt Nam, in nhãn mác Việt Nam nhưng thực tế lại là hàng từ biên giới chuyển về. Qua kiểm tra thì thấy có một số mặt hàng như rau củ quả, thực phẩm, hàng dệt may, giày dép, đồ chơi trẻ em... giả mạo xuất xứ Việt Nam.
Để thực hiện Đề án “Tăng cường quản lý Nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ” do Thủ tướng Chính phủ vừa mới ban hành, Bộ trưởng Bộ Công thương cho biết: Nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm của Bộ là triển khai quyết liệt các biện pháp chống lẩn tránh phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ. Các cục, vụ phải phối hợp triển khai. Để triển khai tốt đề án, phải xây dựng ngay kế hoạch hành động, Cục Phòng vệ thương mại phải tiếp thu ý kiến các đơn vị để đưa vào kế hoạch.
Kế hoạch hành động do Cục Phòng vệ thương mại xây dựng phải nêu rõ được cơ chế phối hợp giữa Bộ Công thương và các bộ, ngành khác như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, VCCI... Có sự chia sẻ cơ sở dữ liệu thông tin liên quan đến việc cấp và kiểm tra C/O, chống gian lận xuất xứ. Thành lập tổ công tác do Thứ trưởng Trần Quốc Khánh chủ trì.
Bộ trưởng đề nghị cần lưu ý đến việc chuyển dịch đầu tư để được hưởng lợi xuất xứ Việt Nam khi xuất khẩu, lẩn tránh phòng vệ thương mại. Đặc biệt với một số thị trường lớn, trọng điểm đã có FTA với Việt Nam như châu Âu, các nước CPTPP hay Mỹ, phải có chương trình giám sát trọng điểm với các mặt hàng xuất khẩu quan trọng như gỗ, đồ gỗ chế biến, giày dép, dệt may, phụ tùng./.
Theo baotintuc.vn
