Ngày 31-10, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc ứng phó với hạn hán xâm nhập mặn năm 2015-2016 do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino. Các đồng chí Ủy viên BCH Trung ương Đảng: Hoàng Trung Hải, Phó Thủ tướng Chính phủ; Cao Đức Phát, Bộ trưởng Bộ NN và PTNT, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai chủ trì hội nghị. Dự hội nghị tại điểm cầu Nam Định có đồng chí Nguyễn Viết Hưng, Ủy viên Ban TVTU, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành có liên quan của tỉnh.
Năm 2015, hạn hán đã xảy ra ở nước ta, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và dân sinh, làm gần 40 nghìn ha phải dừng sản xuất do thiếu nước, diện tích cây trồng bị hạn lên tới 122 nghìn ha và hàng chục nghìn người bị thiếu nước sinh hoạt. Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino làm cho nền nhiệt độ tăng cao, thiếu hụt lượng mưa là nguyên nhân gây ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn ở các khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên, Nam Bộ và hiện tượng mùa đông ấm ở khu vực miền núi, Trung du và đồng bằng Bắc Bộ. El Nino đã ảnh hưởng đến nước ta từ cuối năm 2014 và có khả năng tiếp tục kéo dài đến đầu năm 2016. Ngoài cường độ mạnh, nhiều khả năng El Nino năm 2014-2016 sẽ trở thành một trong những El Nino kéo dài nhất trong khoảng 60 năm qua, đạt cường độ của El Nino mạnh kỷ lục năm 1997 và năm 1998, kéo dài đến hết mùa đông xuân năm 2015, năm 2016. Dự báo mùa mưa đến muộn và kết thúc sớm, tổng lượng mưa phổ biến thiếu hụt so với trung bình nhiều năm, đặc biệt là Trung Bộ, Nam Bộ và Tây Nguyên; tuy nhiên mưa lớn trong thời gian ngắn cũng có khả năng xuất hiện.
Hội nghị đã nghe các báo cáo nhận định tình hình khô hạn, xâm nhập mặn thời kỳ cuối năm 2015, đầu năm 2016 của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương; báo cáo về tình hình và triển khai phối hợp điều tiết nước hồ chứa thủy điện ứng phó với hạn hán do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino; phương án đảm bảo cung ứng điện, nước cho sinh hoạt, sản xuất của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Bộ Công thương; báo cáo tình hình ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn của các tỉnh: Ninh Thuận, Nam Định, Cà Mau, Đắk Lắk, Nghệ An... Tại địa bàn tỉnh Nam Định, tổng lượng mưa cả năm 2015 ước đạt 1.243mm, dự báo cả năm sẽ thấp hơn mức 1.500mm. Để chủ động ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương tập trung cao độ cho công tác thủy lợi nội động, chủ động các phương án ứng phó với trường hợp mặn ngập sâu gia tăng, cải tạo hệ thống cấp nước và thoát nước trong các vùng NTTS và hướng dẫn các địa phương chủ động chuyển đổi sang NTTS. Tỉnh đề nghị Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương dự báo chi tiết cụ thể các đợt rét cuối vụ xuân để tỉnh chủ động điều chỉnh cơ cấu cây trồng và mùa vụ. Đề nghị Trung ương làm việc thống nhất với các tỉnh hạ lưu phía Nam đồng bằng sông Hồng về thời gian xả lũ, điều tiết lịch xả nước, đồng thời Trung ương cần tiếp tục hỗ trợ tỉnh về chi phí chống hạn vượt định mức.
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải đánh giá cao các phương án, giải pháp của các bộ, ngành và các địa phương trong công tác ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn năm 2015-2016 do ảnh hưởng của hiện tượng EL Nino, đồng thời đề nghị các bộ, ngành cần tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp truyền thông về hiện tượng El Nino; đặc biệt về hiện tượng thiếu nước để nhân dân hiểu rõ tầm quan trọng của việc tiết kiệm và sử dụng nguồn nước hiệu quả. Bên cạnh đó, ngành Nông nghiệp tăng cường việc thực hiện điều hòa nguồn nước từ các nguồn thủy điện, thủy lợi và có các biện pháp tích trữ nước hiệu quả, đảm bảo nguồn nước cho sinh hoạt, dịch vụ, sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản và vệ sinh môi trường, an toàn dịch bệnh. Các địa phương cần sớm chủ động ứng vốn địa phương xây dựng kế hoạch và triển khai ứng phó hạn hán và xâm nhập mặn. Trong đó ưu tiên vấn đề cân bằng nước theo vùng từ việc điều tiết nước từ hồ thủy lợi; tăng cường nguồn vốn dành cho việc khơi thông thủy lợi, nạo vét kênh mương, hồ chứa. Những trường hợp cần ứng vốn Trung ương, Bộ NN và PTNT, Bộ Tài chính, Bộ KH và ĐT nhanh chóng phối hợp tính toán để trình Thủ tướng. Các địa phương cần sớm gửi kế hoạch về Bộ NN và PTNT trước ngày 15-11-2015. Trước mắt, giải pháp căn cơ đối phó hiện tượng thời tiết cực đoan do ảnh hưởng từ El Nino hiện nay chính là việc thay đổi cơ cấu giống, mùa vụ ứng phó với hạn hán và xâm nhập mặn. Ngành Nông nghiệp và các địa phương cần chú trọng đến vấn đề cung ứng giống nhanh chóng đến nông dân.
* Ngay sau khi kết thúc hội nghị, đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Viết Hưng đã giao Sở NN và PTNT sớm xây dựng kế hoạch, kiến nghị của tỉnh, gửi báo cáo cho Bộ NN và PTNT trước ngày 15-11. Do vụ đông xuân 2015-2016 là vụ đông ấm nên Sở NN và PTNT cần khẩn trương họp, thống nhất với các huyện, thành phố và thông báo sớm về lịch thời vụ đông xuân 2015-2016, trong đó chú trọng tính toán cơ cấu cây trồng và thời vụ phù hợp. Sở NN và PTNT sớm làm việc với các Cty TNHH một thành viên KTCTTL đề xuất Bộ NN và PTNT, Bộ Công thương thống nhất về lịch xả nước để đạt hiệu quả cao nhất. Đối với các Cty TNHH một thành viên KTCTTL khẩn trương nạo vét dòng chảy đặc biệt chú trọng tích trữ nước hiệu quả. Các huyện, thành phố cần tập trung chỉ đạo thực hiện tốt công tác thủy lợi nội đồng trong đó, yêu cầu giao chỉ tiêu, kế hoạch theo từng tuyến nội đồng. Để vụ đông xuân và vụ xuân 2016 thắng lợi, các sở, ngành, địa phương cần bám sát quy hoạch, tích cực triển khai trồng cây vụ đông trên đất 2 lúa gắn với các mô hình liên kết tiêu thụ sản phẩm, phấn đấu đạt và vượt kế hoạch đề ra. Toàn bộ diện tích còn lại, các huyện, thành phố tập trung cày lật ải theo lịch thời vụ của Sở NN và PTNT. Tuyệt đối cấm các địa phương phun thuốc diệt cỏ áp dụng phương pháp làm đất tối thiểu./.
Đức Toàn
