LTS: Trong những năm qua, quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và các nước Trung Đông - Bắc Phi đã gặt hái kết quả tích cực trong nhiều lĩnh vực. Với mong muốn nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác giữa hai bên, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, trong các ngày 4 và 5-11, Việt Nam tổ chức Diễn đàn Hợp tác kinh tế với các đối tác Trung Đông - Bắc Phi tại Hà Nội với sự tham gia của các đại biểu đến từ 15 quốc gia Trung Đông - Bắc Phi và gần 250 doanh nghiệp của hai bên. Xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc nội dung bài viết của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao PHẠM BÌNH MINH về thực trạng và triển vọng hợp tác giữa Việt Nam với các đối tác Trung Đông - Bắc Phi.
Vùng đất giàu tiềm năng
Trung Đông - Bắc Phi không chỉ nổi tiếng với bề dày lịch sử, đa dạng về văn hóa mà còn là khu vực có vị trí địa chính trị và địa kinh tế quan trọng đối với thế giới. Mặc dù cách xa nhau về địa lý, song Việt Nam và các quốc gia Trung Đông - Bắc Phi từ lâu đã có mối quan hệ hợp tác và hữu nghị truyền thống, được thử thách và vun đắp qua nhiều giai đoạn phát triển thăng trầm của lịch sử. Với nền tảng vững chắc đó, quan hệ giữa Việt Nam và các quốc gia trong khu vực trong những năm qua đã có nhiều phát triển đáng ghi nhận.
Về chính trị, với sự tương đồng về khát vọng hòa bình, tự do và phát triển, nhân dân Việt Nam và nhân dân các quốc gia trong khu vực đã luôn gắn bó chặt chẽ, dành cho nhau sự ủng hộ và giúp đỡ to lớn trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước hiện nay. Trên cơ sở quan hệ chính trị tốt đẹp đó, hai bên thường xuyên duy trì trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là các đoàn cấp cao, gần đây là các đoàn của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng thăm Các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE), Cô-oét, Ca-ta (2009); Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thăm Ả-rập Xê-út, Tuy-ni-di, An-giê-ri (2010)... và các đoàn của Thủ tướng Cô-oét (2007), Thủ tướng Ma-rốc (2008), Tổng thống Pa-le-xtin (2010), Quốc vương Ca-ta, Tổng thống I-ran (2012) thăm Việt Nam... Kết quả của các chuyến thăm trên đã góp phần quan trọng vào việc định hình khuôn khổ, thúc đẩy hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam với các nước trong khu vực.
 |
| Toàn cảnh Diễn đàn buổi khai mạc. Ảnh: VGP/Nhật Bắc |
Hợp tác kinh tế có nhiều khởi sắc. Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và khu vực năm 2012 đạt 7,4 tỷ USD, tăng 878% so với năm 2002 (889 triệu USD), trong đó kim ngạch với một số đối tác đã vượt ngưỡng 1 tỷ USD/năm. Một số quốc gia vùng Vịnh đang tích cực tham gia vào nhiều dự án đầu tư tại Việt Nam như khu Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn, Tổ hợp hóa dầu Long Sơn, Khách sạn Hạ Long Star... Một số doanh nghiệp Việt Nam cũng đã triển khai các dự án đầu tư ở khu vực, trong đó đáng chú ý có dự án thăm dò và khai thác dầu khí của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam tại An-giê-ri với tổng số vốn hơn 200 triệu USD. Về lao động, trong hơn 30 năm qua, hàng trăm nghìn lượt chuyên gia và người lao động Việt Nam đã hăng say đóng góp kiến thức và sức lao động của mình vào quá trình phát triển nhanh chóng của nhiều quốc gia Trung Đông - Bắc Phi, trở thành cầu nối của tình hữu nghị giữa hai bên. Hiện tại, trên 26 nghìn lao động Việt Nam có mặt tại nhiều dự án ở Ả-rập Xê-út, UAE, Li-bi...
Về hợp tác phát triển, trong những năm qua, Quỹ Cô-oét Phát triển kinh tế Ả-rập, Quỹ Phát triển quốc tế OPEC (OFID) và Quỹ Phát triển Ả-rập Xê-út đã cung cấp vốn vay với lãi suất ưu đãi trị giá hơn 427 triệu USD cho 33 dự án phát triển hạ tầng cơ sở nông thôn, y tế, giáo dục... đem lại hiệu quả thiết thực về kinh tế - xã hội cho nhiều địa phương, góp phần tích cực vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống cho một bộ phận nhân dân nhiều địa phương của Việt Nam.
Hợp tác trong phát triển nguồn nhân lực là một trong những minh chứng sinh động của tình hữu nghị trong sáng. Cùng với sự hiện diện của Trường THCS Việt Nam - An-giê-ri tại Hà Nội từ năm 1985, các chương trình học bổng của Ai Cập, I-ran, Li-bi, Thổ Nhĩ Kỳ, Ca-ta, Cô-oét, Ma-rốc... dành cho sinh viên Việt Nam và của Việt Nam dành cho sinh viên Pa-le-xtin, I-ran, I-rắc... trong những năm qua đã góp phần vào việc đào tạo được hàng nghìn học sinh, sinh viên, đóng góp tích cực vào quá trình xây dựng và phát triển đất nước, trở thành những sứ giả của tình hữu nghị, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và các nước trong khu vực.
Cơ hội hợp tác mới
Sau gần 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới và mở cửa, Việt Nam đang vững bước đi lên trên con đường CNH-HĐH đất nước. Đến nay, Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao với hơn 180 nước và quan hệ kinh tế - thương mại với hơn 200 nước và vùng lãnh thổ. Việt Nam đang là địa điểm đầu tư hấp dẫn với môi trường chính trị - xã hội ổn định, có thị trường tiềm năng và nguồn nhân công dồi dào có kỹ năng. Hiện nay, Việt Nam đang đàm phán các Hiệp định Thương mại tự do quan trọng như Hiệp định Đối tác hợp tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp định Thương mại tự do với EU... Những hiệp định này sẽ mở ra cơ hội hợp tác to lớn không chỉ cho các doanh nghiệp Việt Nam mà cả các doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam.
Trong chính sách đối ngoại rộng mở của mình, Việt Nam luôn coi trọng và mong muốn tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác nhiều mặt với các quốc gia bè bạn tại khu vực Trung Đông - Bắc Phi. Chúng ta vui mừng trước những bước phát triển đáng ghi nhận trong quan hệ giữa hai bên thời gian qua, đặc biệt trên các lĩnh vực thương mại, năng lượng, đầu tư và lao động, đưa các nước ở Trung Đông - Bắc Phi trở thành những đối tác kinh tế quan trọng của Việt Nam.
Tuy nhiên, so với tiềm năng và mong muốn của cả hai bên, những kết quả trên còn khá khiêm tốn. Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và các quốc gia trong khu vực tuy tăng nhanh, song mới chỉ chiếm khoảng 5% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2012 của Việt Nam. Trong khi đó, tổng khối lượng đầu tư vào Việt Nam, chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong dòng vốn đầu tư hàng chục tỷ USD ra nước ngoài hằng năm của các quốc gia trong khu vực. Một trong nhiều nguyên nhân cơ bản dẫn tới thực trạng trên là do thông tin về môi trường đầu tư, kinh doanh; tiềm năng, cơ hội hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và các quốc gia trong khu vực còn tương đối hạn chế. Trong bối cảnh đó, rất cần có những nỗ lực và quyết tâm của cả hai bên nhằm cải thiện tình hình trên, nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế.
Với nhận thức trên, Việt Nam đã chủ động đề xuất ý tưởng tổ chức Diễn đàn hợp tác kinh tế giữa Việt Nam với các đối tác Trung Đông - Bắc Phi trong các ngày 4 và 5-11 tại Hà Nội. Với sự tham dự của đại diện các chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp... từ khu vực Trung Đông - Bắc Phi và Việt Nam, diễn đàn là dịp để các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo doanh nghiệp hai bên tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, thảo luận những biện pháp cụ thể để nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác kinh tế, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác kinh doanh cho các doanh nghiệp Việt Nam và khu vực, nhất là trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, năng lượng, lao động và nông nghiệp...
Cơ hội mới đang mở ra cho quan hệ giữa Việt Nam và các đối tác Trung Đông - Bắc Phi bước vào một giai đoạn phát triển mới, thực chất và hiệu quả./.
Theo Nhân dân
