Ngày 18-9-2012, tại huyện Hải Hậu, Bộ NN và PTNT phối hợp với UBND tỉnh Nam Định tổ chức hội nghị tổng kết chương trình phát triển lúa lai giai đoạn 2001-2012 và sơ kết thí điểm xây dựng cánh đồng mẫu lớn (CĐML). Đồng chí Bùi Bá Bổng, Thứ trưởng Bộ NN và PTNT chủ trì hội nghị. Đồng chí Nguyễn Viết Hưng, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; đại diện Văn phòng Chính phủ; lãnh đạo các cục, vụ, viện, Trung tâm Khuyến nông (Bộ NN và PTNT); lãnh đạo Sở NN và PTNT, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư các tỉnh miền Bắc và một số Cty giống cây trồng tham dự.
 |
| Ảnh minh họa/Internet. |
Năm 1991 tổng diện tích gieo cấy lúa lai thương phẩm cả nước là 100ha, đến năm 2009 đạt trên 710 nghìn ha và nước ta trở thành quốc gia có diện tích lúa lai đứng thứ 3 thế giới. Từ năm 2011 diện tích lúa lai có giảm nhưng vẫn đạt 559 nghìn ha. Năng suất trung bình đạt 61,9 tạ/ha/vụ. Hiện có 111 giống lúa lai được công nhận cho sản xuất thử. Năm 2011 diện tích sản xuất hạt lai F1 đạt 2.260ha với sản lượng 13.100 tấn, đáp ứng 28% nhu cầu gieo cấy lúa lai của toàn quốc. Ở tỉnh ta từ năm 1992 bắt đầu đưa lúa lai vào gieo cấy vụ mùa với 450ha, đến năm 2007 tổng diện tích lúa lai cả 2 vụ đạt 76.241ha và năng suất cao nhất đạt 75,23 tạ/ha (vụ xuân), 55,8 tạ/ha (vụ mùa) cao hơn rất nhiều năng suất lúa thuần. Diện tích sản xuất hạt giống lai F1 năm 2012 là 570ha và năng suất đạt 24-28 tạ/ha. Tỉnh ta là một trong những địa phương đi đầu trong sản xuất giống lúa lai F1 và mở rộng diện tích cấy lúa lai thương phẩm.
Từ vụ xuân năm 2012, Bộ NN và PTNT thực hiện thí điểm mô hình CĐML tại một số tỉnh phía Bắc với 6.248ha; trong đó Nam Định xây dựng 12 mô hình với 565ha… Vụ mùa năm 2012 tổng diện tích CĐML các tỉnh phía Bắc đạt 12.575ha; trong đó Nam Định xây dựng 33 mô hình, với 1.717ha… và kế hoạch CĐML vụ đông Nam Định trồng 1.040ha rau màu các loại, vụ xuân năm 2013 xây dựng 110 mô hình sản xuất lúa CĐML, với diện tích trên dưới 6.000ha. Hiệu quả của CĐML được khẳng định năng suất lúa cao hơn so với đại trà, các ứng dụng kỹ thuật mới vào sản xuất nhiều hơn, tập hợp liên kết nông dân, liên kết doanh nghiệp với nông dân chặt chẽ hơn; nhiều địa phương và các doanh nghiệp có chính sách hỗ trợ nông dân trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.
Các đại biểu tham dự hội nghị đã đi tham quan mô hình sản xuất giống lúa lai F1 tại xã Xuân Ninh (Xuân Trường) trên diện tích 40ha với giống TH3-3; thăm mô hình CĐML tại xã Giao Tiến (Giao Thuỷ), CĐML xã Xuân Kiên (Xuân Trường).
Các ý kiến tham luận xoay quanh nội dung tăng cường sản xuất hạt giống lúa lai F1 để chủ động giống và thúc đẩy sản xuất; tiếp tục dồn điền đổi thửa để xây dựng CĐML phá thế sản xuất manh mún hiện nay. Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN và PTNT khẳng định, sản xuất lúa lai có hiệu quả cả về kinh tế và xã hội. Đồng chí Thứ trưởng yêu cầu và giao cho Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam tổ chức lại hệ thống nghiên cứu lúa lai cho hiệu quả hơn. Nhà nước hỗ trợ cho các tổ chức, cá nhân mua bản quyền giống lúa lai, khi giống được công nhận thì sau 2-3 năm phải sản xuất được giống F1 tại Việt Nam… Đồng chí giao Cục Trồng trọt nghiên cứu nâng kế hoạch sản xuất hạt lúa lai F1 lên 5.000ha vào năm 2015 để chủ động giống cho gieo cấy. Tăng cường nghiên cứu các giống lúa thuần đi vào chất lượng. Để hiện đại hoá sản xuất lúa, việc tích tụ ruộng đất theo mô hình CĐML là tất yếu, dồn điền đổi thửa là điều kiện bắt buộc và nông dân phải hợp tác lại, sản xuất nông nghiệp hàng hoá theo quy mô tập trung của CĐML. Dồn điền đổi thửa đi kèm với kiến thiết lại đồng ruộng để xây dựng CĐML, từng bước CNH- HĐH nông nghiệp nông thôn./.
Tuấn Anh
