Thời gian gần đây, xe máy dưới 50cc đã trở thành phương tiện được nhiều người lựa chọn mua cho con sử dụng đi học bởi nhiều ưu điểm về sự thân thiện và độ bền cao mà xe điện không đáp ứng được. Tuy nhiên, khi nhu cầu mua tăng lên thị trường mặt hàng này đã phát sinh những chiêu trò vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến quyền lợi, sự an toàn của người tiêu dùng.
 |
| Lực lượng Quản lý thị trường kiểm tra sản phẩm xe máy dưới 50cc tại cửa hàng Trọng Sơn, thành phố Nam Định. |
Loại xe này có kiểu dáng gọn nhẹ, không quá cồng kềnh đối với người sử dụng ở độ tuổi học sinh, động cơ chạy bằng xăng, không bị ảnh hưởng khi đang đi gặp trời mưa, đường ngập, hơn hẳn các loại xe điện nên được nhiều người tiêu dùng lựa chọn. Trên địa bàn tỉnh, thị trường xe máy dưới 50cc sôi động với sự tham gia của nhiều hãng lớn như Honda, SYM, hàng nhập ngoại và cả hàng sản xuất, lắp ráp trong tỉnh của Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại Nam Anh (thành phố Nam Định), với nhiều sản phẩm được ưa chuộng như xe Cub, Giorno, Scoopy, Today, Crea, Joci S9, Dunk, Angela 50, Elegant 50, Galaxy 50, Elite 50... dòng xe máy phân khối nhỏ có cả hai loại xe gas và xe số. Hầu hết các loại xe này đều được thiết kế nhỏ gọn, kiểu dáng thời trang, màu sắc đa dạng và ưu điểm hơn hết là rất tiết kiệm nhiên liệu. Giá bán các sản phẩm xe dưới 50cc từ 15 triệu đến 30 triệu đồng. Tại cửa hàng xe điện Anh Tú, đường Đặng Xuân Bảng (thành phố Nam Định), chị Trần Minh Anh, xã Nam Toàn (Nam Trực) đang chọn xe cho con cho biết: “gia đình không có người đưa đón con nên chọn xe máy phân khối nhỏ cho con đi học vì xe chắc chắn, không lo hết điện giữa đường, trời có mưa gió cũng không ngại bị trục trặc. Hơn nữa khi cháu vào đại học vẫn có thể dùng tiếp hoặc chúng tôi vẫn có thể sử dụng lại được”. Anh Vũ Thế Hải - nhân viên quản lý cửa hàng xe điện, xe máy Anh Tú cho biết: Hiện nay có rất nhiều loại xe phân khối dưới 50cc và được nhiều người ưa chuộng. Đối với dòng xe Cub, DreamII được sản xuất trong nước thì người tiêu dùng chủ yếu là các cháu trai, đàn ông lớn tuổi; còn xe của hãng SYM thì đa phần là cha mẹ mua cho các cháu gái. Những loại xe này đều bán rất chạy và đông đảo khách hàng tin dùng.
Xuất hiện khoảng chừng 2 năm nay, tuy nhiên đến thời điểm này thị trường xe máy dưới 50cc đã xuất hiện nhiều dấu hiệu, nhiều vấn đề cần quan tâm quản lý ở cả khâu sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng. Trong đó, một số nhà sản xuất xe máy dưới 50cc nội địa đã cho ra nhiều sản phẩm có kiểu dáng, nhãn hiệu tương tự các dòng xe nổi tiếng của thương hiệu Honda để đánh lừa người tiêu dùng. Cụ thể xe máy dưới 50cc có hình dáng, màu sắc giống như xe Cub của hãng Honda được ghi nhãn CUBJIPAND 50 khiến người tiêu dùng dễ nhầm với xe Cub được sản xuất tại Nhật Bản; xe máy dưới 50cc có hình dáng, màu sắc giống như xe Wave của hãng Honda cả về hình thức và màu sắc được ghi nhãn hiệu WAYEINDONA 50… Các chủ cơ sở phân phối xe máy nhập nhèm việc chứng minh nguồn gốc xuất xứ sản phẩm để trục lợi. Cá biệt hơn, nhiều chủ cửa hàng xe máy dưới 50cc còn cố tình tư vấn cho khách hàng thay đổi, lắp lẫn linh kiện, chi tiết máy để nâng cao công suất máy từ dưới 50cc lên 70cc. Về phía người tiêu dùng do không hiểu rõ quy định của pháp luật về độ tuổi được phép sử dụng xe máy dưới 50cc nên cho con em mình sử dụng ngay khi mới vừa lên lớp 9, lớp 10 mà không có bất kỳ sự hướng dẫn kỹ năng cũng như kiến thức pháp luật khi tham gia giao thông. Trong khi đó Luật Giao thông đường bộ quy định rõ chỉ người đủ 16 tuổi trở lên có quyền được lái xe gắn máy có dung tích xilanh dưới 50cc mà không cần giấy phép lái xe. Sự nhập nhèm bất chấp vi phạm pháp luật ở khâu sản xuất, khâu phân phối, cung ứng sản phẩm và sự tùy tiện, thiếu hiểu biết của người sử dụng xe máy dưới 50cc đã gây thiệt hại cho người tiêu dùng và tiềm ẩn nguy hiểm trên đường. Trước tình hình đó, Cục Quản lý thị trường tỉnh đã tổ chức đợt kiểm tra chuyên đề về xe điện, xe máy dưới 50cc đồng loạt tại 10 huyện, thành phố và đã phát hiện nhiều sai phạm về điều kiện kinh doanh, nhãn hàng hóa, niêm yết giá và chứng nhận hợp lệ của xe điện, xe máy dưới 50cc đang cung ứng trên thị trường. Trong đó, ngày 28-6-2019, lực lượng Quản lý thị trường đã phát hiện lô xe máy điện cung ứng tại một cửa hàng trên đường Điện Biên (thành phố Nam Định) được lắp ráp thủ công tại hộ cá thể, không có giấy chứng nhận hợp quy cho sản phẩm. Trong tháng 9-2019, lực lượng chức năng tiếp tục phát hiện một số sản phẩm xe máy dưới 50cc cung ứng tại cửa hàng Trọng Sơn, đường Đặng Xuân Bảng (thành phố Nam Định) vi phạm các quy định về nhãn hàng hóa, không ghi đủ các nội dung bắt buộc theo tính chất hàng hóa, thiếu số khung, năm sản xuất… Lực lượng chức năng đã tiến hành xử phạt hành chính theo quy định của pháp luật và yêu cầu chủ cơ sở kinh doanh khắc phục sai sót, cung ứng hàng hóa đảm bảo chất lượng.
Xe phân khối nhỏ tiện sử dụng, phù hợp với túi tiền của nhiều gia đình nhưng về mặt lý thuyết thì tốc độ tối đa vẫn lên tới 80km/h và có khả năng gây nguy hiểm không kém các loại xe phân khối lớn nên các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý, tránh chủ quan khi giao xe cho con em mình bởi lứa tuổi này rất hiếu động, dễ bốc đồng. Để đảm bảo việc mua, sử dụng sản phẩm xe máy dưới 50cc an toàn, hiệu quả, người tiêu dùng cần cẩn thận khi lựa chọn sản phẩm, đặc biệt không ham rẻ để mua nhầm hàng kém chất lượng; không tiếp tay cho những hành vi vi phạm pháp luật như: thay đổi chi tiết máy, lắp còi xe công suất lớn, sử dụng thiết bị nâng công suất máy và trang trí làm thay đổi bản chất về hình dáng, màu sắc so với tiêu chuẩn đăng ký của nhà sản xuất. Bên cạnh đó, ngành Giáo dục và các trường học cần đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến pháp luật về trật tự an toàn giao thông, đặc biệt các quy định về sử dụng phương tiện cơ giới, không để cho học sinh sử dụng xe máy dưới 50cc đến trường khi chưa đủ 16 tuổi. Lực lượng Công an cũng tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hiện tượng thay đổi, lắp lẫn chi tiết máy và linh kiện để nâng cao công suất, hạn chế tối đa tình trạng vi phạm pháp luật và những nguy cơ tai nạn giao thông tiềm ẩn./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
