Cựu nhân viên tình báo CIA Ét-uốt Xnâu-đơn ngày 16-7 đã nộp đơn xin tị nạn tạm thời tại Nga trong bối cảnh Mỹ đang gia tăng sức ép để các nước không cho phép “kẻ lộ mật” này tị nạn. Trong khi Mỹ đang lúng túng vì ngày càng có nhiều đơn kiện Oa-sinh-tơn liên quan đến những tiết lộ của E.Xnâu-đơn, quyết định trên của nhân vật này có thể khiến quan hệ Nga - Mỹ bị thử thách.
Đơn xin tị nạn của E.Xnâu-đơn đã được gửi tới các nhà chức trách Nga. Cơ quan Di trú LB Nga (FMS) cho biết, đã nhận được đơn xin tị nạn tại Nga của cựu nhân viên CIA. Theo thủ tục thì sẽ phải mất 3 tháng để FMS xem xét đơn trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Trong thời gian này, E.Xnâu-đơn sẽ được cấp phép lưu trú hoặc di chuyển tại địa phương. Tuy nhiên, luật sư của E.Xnâu-đơn cho biết, anh sẽ vẫn ở sân bay Sheremetyevo trong thời gian chờ đợi FMS xem xét đơn.
Theo quy định của Nga, giấy phép tị nạn tạm thời có giá trị trong một năm và về lý thuyết, nếu được cấp giấy phép này, E.Xnâu-đơn có thể tìm cách rời khỏi Nga để tới tị nạn lâu dài ở một nơi khác. Quyền tị nạn này cũng có thể được gia hạn hằng năm với thời hạn là 12 tháng. Hiện nay, lựa chọn của E.Xnâu-đơn bị thu hẹp hơn bởi dưới sức ép của Mỹ, hầu như không nước nào dám cho nhân vật này tới tị nạn, ngoại trừ 3 nước Mỹ La-tinh là Vê-nê-xu-ê-la, Bô-li-vi-a và Ni-ca-ra-goa.
 |
| E.Xnâu-đơn gặp gỡ một số phóng viên tại sân bay Nga cho biết quyết định xin tị nạn tạm thời tại Nga. Ảnh: AP |
Theo dự đoán của ông Xéc-gây Ni-ki-tin, Giám đốc Tổ chức Ân xá Quốc tế tại Nga, nhiều khả năng E.Xnâu-đơn sẽ được tị nạn tại Nga. Ông Xéc-gây Ni-ki-tin cho rằng, quyết định (của Nga) có thể sẽ theo chiều hướng tích cực dựa trên cơ sở mọi công việc tổ chức và hậu cần liên quan đến E.Xnâu-đơn đều được thực hiện nhanh chóng, chứng tỏ có mối quan tâm của các giới chức nước này.
Tuy nhiên, đó mới chỉ là dự đoán, bởi phát biểu hôm 17-7 của Tổng thống Nga Pu-tin lại cho thấy khả năng khác có thể xảy ra. Ông Pu-tin khẳng định, mối quan hệ Nga - Mỹ giá trị hơn nhiều so với những tranh cãi liên quan tới vụ bê bối gián điệp của E.Xnâu-đơn. Ông cho rằng, tình hình liên quan tới E.Xnâu-đơn và các vụ việc tương tự không nên làm phức tạp thêm mối quan hệ giữa Mát-xcơ-va và Oa-sinh-tơn. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh tới mục tiêu phát triển quan hệ Nga - Mỹ là quan trọng đối với Nga.
Tổng thống Nga đưa ra phát biểu trên sau khi Nhà Trắng lên tiếng phản đối yêu cầu của E.Xnâu-đơn xin được tị nạn an toàn tại Nga. Trong phát biểu trên, ông Pu-tin cũng cho biết, Nga đã cảnh báo trước với cựu nhân viên tình báo Mỹ rằng, Nga không chấp nhận bất cứ hành động nào làm tổn hại quan hệ Nga - Mỹ. Về phản ứng của Mỹ, người phát ngôn Nhà Trắng Giây Ca-ni cũng khẳng định, Mỹ muốn mối quan hệ hai nước không bị cản trở bởi vấn đề này.
Tuy nhiên, hiện chính quyền Tổng thống Ô-ba-ma đang chịu rất nhiều sức ép từ trong nước buộc phải gây áp lực để Nga và các nước trục xuất, dẫn độ E.Xnâu-đơn về Mỹ để xét xử tội hoạt động gián điệp gây tổn hại nghiêm trọng tới an ninh quốc gia. Nghị sĩ Mỹ Mai-cơn Mác-con còn đòi chính quyền ông Ô-ba-ma sử dụng mọi sức ép cả ngoại giao và kinh tế để ép Nga bắt giữ E.Xnâu-đơn. Nghị sĩ này cho rằng, vụ E.Xnâu-đơn đang trở thành “một phép thử” đối với chính sách ngoại giao của chính quyền ông Ô-ba-ma.
Trong khi đó, đang ngày càng có nhiều đơn kiện chính phủ Mỹ và yêu cầu Oa-sinh-tơn giải thích về chương trình theo dõi điện thoại và người sử dụng internet ở Mỹ và trên thế giới của Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA). Ngày 16-7, một nhóm gồm 19 tổ chức chính trị và tôn giáo ở Mỹ đã đệ đơn kiện chính phủ Mỹ về tính hợp pháp của hành động này. Đơn kiện nêu rõ, hoạt động do thám bí mật của NSA là chương trình theo dõi bất hợp pháp và vi hiến. Đây là vụ kiện thứ 6 nhằm vào chính phủ Mỹ kể từ khi E.Xnâu-đơn tiết lộ nhiều thông tin về chương trình bí mật của NSA./.
Theo: qdnd.vn
