Dân quân tự vệ (DQTV) là thành phần quan trọng của lực lượng vũ trang (LLVT) nhân dân, là lực lượng nòng cốt bảo vệ Đảng, chính quyền và nhân dân ở cơ sở, trực tiếp góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân vững mạnh. Để tạo cơ sở pháp lý cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, năm 2009, Quốc hội khóa XII đã ban hành Luật DQTV. Sau 8 năm thực hiện, Luật đã thực sự đi vào cuộc sống, góp phần tích cực nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của lực lượng DQTV.
 |
| Dân quân tự vệ huyện Hải Hậu tham quan mô hình học cụ phục vụ công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. |
Hằng năm UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND các huyện, thành phố ban hành quyết định xây dựng lực lượng DQTV nòng cốt, bảo đảm tinh gọn, hoạt động chất lượng, hiệu quả. Bám sát nghị định của Chính phủ, thông tư của Bộ Quốc phòng và hướng dẫn của Quân khu, căn cứ vào dân số, địa bàn hành chính, tỉnh đã xây dựng lực lượng DQTV thời bình hợp lý, biên chế ở 229 Ban Chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn; 75 cơ quan, tổ chức; trong đó lực lượng dân quân chiếm 85,7%; lực lượng tự vệ là 14,3% tổng quân số. Nhằm nâng cao chất lượng của lực lượng DQTV từ năm 2004 đến nay, toàn tỉnh đã đào tạo được 5 khóa trung cấp chuyên nghiệp ngành quân sự cơ sở cho trên 400 cán bộ quân sự xã, phường, thị trấn; cử đi đào tạo trình độ cao đẳng, đại học cho gần 20 đồng chí. Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh phối hợp với Sở Nội vụ mở 1 lớp hoàn thiện chương trình trung cấp cho gần 80 đồng chí; mở 4 lớp cho hơn 400 Chỉ huy trưởng, Chỉ huy phó quân sự xã, phường, thị trấn. Nhìn chung, đội ngũ cán bộ quân sự xã, phường, thị trấn cơ bản đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương. Hằng năm, UBND tỉnh chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp xây dựng kế hoạch, tổ chức tập huấn cho cán bộ theo phân cấp. Nội dung tập huấn tập trung vào quán triệt hướng dẫn các văn bản của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành Trung ương, Quân khu, những vấn đề trọng tâm, trọng điểm, thường xuyên được vận dụng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ công tác quốc phòng, quân sự địa phương. Từ năm 2010 đến nay, tỉnh đã tổ chức 187 lớp cho trên 19 nghìn lượt cán bộ, dân quân tự vệ. Công tác huấn luyện lực lượng DQTV được tổ chức nghiêm túc theo đúng quy định; trong đó DQTV năm thứ nhất được huấn luyện 100% quân số, dân quân cơ động, dân quân tự vệ biển, dân quân tại chỗ, dân quân binh chủng huấn luyện đạt 98% quân số trở lên. Thời gian, nội dung, chương trình huấn luyện thực hiện đúng quy định cho từng đối tượng. Đại đội pháo phòng không Thị trấn Thịnh Long (Hải Hậu) có chương trình huấn luyện riêng kéo dài 12 ngày mỗi năm. Khẩu đội thường trực sẵn sàng chiến đấu được huấn luyện bổ sung mỗi tuần một ngày. Kết thúc huấn luyện, các đơn vị tổ chức hội thi, hội thao đánh giá kết quả bảo đảm có 100% quân số đạt yêu cầu, trong đó 70% đạt khá và giỏi. Năm 2013, tỉnh đã tổ chức hội thao quốc phòng DQTV và thành lập đội tuyển tham gia hội thao Quân khu đã giành được giải ba toàn đoàn. Năm 2016, tham gia hội thi hành động chiến thuật và bắn đạn thật cho trung đội súng máy phòng không 12,7 ly; đội tuyển của tỉnh đạt giải nhì cấp Quân khu và giải nhì các tỉnh khu vực phía Bắc. Năm 2017, tổ chức hội thao trung đội dân quân cơ động cấp tỉnh và một số hội thi, hội thao khác đều đạt kết quả tốt bảo đảm an toàn tuyệt đối về người, vũ khí, trang bị kỹ thuật. Định kỳ hằng năm, tỉnh đã chỉ đạo diễn tập chiến đấu phòng thủ, diễn tập phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn các cấp đều đạt chất lượng tốt, sát tình huống của cơ sở, gắn với nhiệm vụ chính trị ở địa phương. Năm 2017, chỉ đạo huyện Xuân Trường làm điểm diễn tập chiến đấu phòng thủ xã, phường, thị trấn để rút kinh nghiệm triển khai cho các huyện, thành phố trên địa bàn toàn tỉnh. Qua đó lực lượng DQTV đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong công tác giữ gìn ANTT ở các địa phương. Từ năm 2009 đến nay, toàn tỉnh đã huy động hơn 170 nghìn lượt người tham gia tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân thực hiện quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ; hơn 23 nghìn lượt người tham gia phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Lực lượng DQTV đã phối hợp cùng các ban, ngành, đoàn thể vận động 33.768 lượt người tham gia xây dựng nhà văn hóa cơ sở, nhà ở cho các đối tượng chính sách, góp phần tích cực vào Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.
Phát huy kết quả đạt được, thời gian tới tỉnh tập trung sự lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu của lực lượng vũ trang địa phương nói chung, nhất là DQTV đủ sức hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tiếp tục tăng cường sự phối hợp giữa các lực lượng quân sự, công an, biên phòng; lực lượng thường trực với dự bị động viên và DQTV trong nắm, dự báo, đánh giá sát, đúng tình hình; nắm chắc âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, không để bị động, bất ngờ khi có tình huống xảy ra, bảo đảm giữ vững ANCT, TTATXH trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, tỉnh luôn cố gắng quan tâm, bảo đảm đầy đủ chế độ, chính sách cho lực lượng DQTV theo quy định của pháp luật và điều kiện, khả năng của địa phương. Các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể và các cấp chính quyền kết hợp thực hiện tốt phong trào “Quân đội chung sức xây dựng NTM”; chính sách hậu phương quân đội; đẩy mạnh các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, giảm nghèo; quan tâm chăm lo đối tượng chính sách; xây dựng “thế trận lòng dân”; xây dựng lực lượng vũ trang địa phương vững mạnh, DQTV rộng khắp nhằm xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh vững chắc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới./.
Bài và ảnh: Xuân Thu
