Những năm qua, được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể địa phương, đặc biệt là sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ làm công tác dân số, công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) ở xã Giao Lạc (Giao Thủy) đã có những chuyển biến tích cực. Hàng năm, xã hoàn thành tốt các chỉ tiêu KHHGĐ, giảm sinh con thứ 3, duy trì mức sinh hợp lý, cải thiện tình trạng sức khỏe sinh sản, từng bước nâng cao chất lượng dân số.
 |
| Cán bộ dân số xã Giao Lạc (Giao Thủy) tuyên truyền, tư vấn cho phụ nữ về các biện pháp tránh thai hiện đại thực hiện KHHGĐ. |
Là một xã ven biển, đời sống người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp và nghề biển. Trước đây, với tư tưởng “đông con hơn đông của”, phải sinh con trai để “nối dõi tông đường”, nhiều gia đình trong xã sinh 3 đến 5 con, thậm chí nhiều hơn. Công tác dân số gặp rất nhiều khó khăn. Thực hiện chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền, với sự nhiệt tình, trách nhiệm cao của đội ngũ cán bộ làm công tác dân số - KHHGĐ, công tác dân số của xã đã có nhiều đổi mới. Hàng năm, Ban Dân số - KHHGĐ xã tham mưu với UBND xã xây dựng kế hoạch, chỉ đạo các ngành, đoàn thể, các xóm triển khai thực hiện các chỉ tiêu về công tác dân số - KHHGĐ; thực hiện hiệu quả các đề án như: Đề án kiểm soát dân số vùng biển đảo và ven biển; Đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh; Đề án tiền hôn nhân, Đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh. UBND xã chỉ đạo đưa chỉ tiêu thực hiện công tác dân số - KHHGĐ là một trong những nội dung bình xét phong trào thi đua hàng năm; cả 22 xóm của xã đều đưa chỉ tiêu dân số vào hương ước. Ngay từ đầu năm, hoạt động truyền thông lồng ghép dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ được tổ chức phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương và đảm bảo công tác phòng chống dịch COVID-19. Ban Dân số - KHHGĐ xã chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tuyên truyền, vận động cán bộ, nhân dân với các hình thức phong phú đa dạng, phù hợp với từng nhóm đối tượng, nhất là nhóm đối tượng trong độ tuổi sinh đẻ thực hiện tốt các chính sách dân số. Thường xuyên tuyên truyền trên loa truyền thanh của xã; lồng ghép trong các cuộc họp, sinh hoạt của các ngành, đoàn thể nội dung công tác dân số - KHHGĐ, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các văn bản mới của tỉnh, của huyện về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Dân số - KHHGĐ; tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của từng tập thể, cá nhân trong việc thực hiện các chính sách dân số như khám sàng lọc trước sinh và sơ sinh; tác hại của việc lựa chọn giới tính khi sinh; chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, chăm sóc người cao tuổi… Cùng với công tác tuyên truyền, Hội Phụ nữ xã tổ chức cho hội viên ký cam kết không sinh con thứ 3 gắn với nội dung của các phong trào thi đua để bình xét cuối năm. Chị Bùi Thị Hiền, cán bộ dân số xã cho biết: Để giảm tỷ lệ sinh con thứ 3, nâng cao chất lượng dân số, chúng tôi luôn duy trì giao ban vào ngày 30 hàng tháng với cộng tác viên dân số của 22 xóm, bảo đảm thực hiện tốt công tác thu thập thông tin biến động số dân gửi về Phòng Dân số huyện để cập nhật vào kho dữ liệu điện tử theo quy định. Thời gian vừa qua, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, Ban Dân số - KHHGĐ xã tăng cường tổ chức các hoạt động tư vấn nhóm nhỏ cung cấp kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ, tư vấn về chương trình sàng lọc trước sinh và sơ sinh phát hiện can thiệp sớm tật bệnh ở thai nhi và sơ sinh, góp phần nâng cao chất lượng dân số, nòi giống cho đối tượng chị em phụ nữ có chồng trong độ tuổi sinh đẻ. Đội ngũ cán bộ chuyên trách dân số xã và cộng tác viên dân số ở thôn, xóm “đi từng ngõ, gõ từng nhà” truyền thông trực tiếp, tư vấn tại hộ gia đình; vận động các cặp vợ chồng đã có 1 đến 2 con thực hiện các biện pháp tránh thai, nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi… Tại xã Giao Lạc, câu lạc bộ tiền hôn nhân, câu lạc bộ phụ nữ không sinh con thứ 3 hoạt động có hiệu quả. Câu lạc bộ tiền hôn nhân tập trung tuyên truyền đến thanh niên, học sinh trên địa bàn xã về Luật Hôn nhân và Gia đình, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên để các em có kiến thức về giới tính. Câu lạc bộ phụ nữ không sinh con thứ 3 thu hút nhiều hội viên phụ nữ tham gia sinh hoạt. Trong các buổi sinh hoạt của câu lạc bộ, các tài liệu truyền thông được cung cấp đầy đủ, kịp thời nhằm truyền tải đến các thành viên, từng bước nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi của thành viên và nhân dân về thực hiện KHHGĐ, “dừng lại ở hai con để nuôi dạy con tốt”. Bên cạnh đó, đề án “Sàng lọc trước sinh và sơ sinh”,”Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh”, “Xã hội hóa phương tiện tránh thai” được triển khai, thực hiện tốt. Tỷ lệ phụ nữ đi khám thai và tiêm uốn ván theo đúng quy định đạt trên 90%. 100% phụ nữ mang thai tại xã Giao Lạc được tư vấn và làm xét nghiệm HIV. Ngoài ra, công tác chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi được quan tâm. Người cao tuổi được khám bệnh định kỳ theo chế độ BHYT tại trạm y tế xã.
Mặc dù gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19, song được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, sự phối hợp của các ngành, đoàn thể, sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số, năm 2021, xã Giao Lạc hoàn thành cơ bản các chỉ tiêu KHHGĐ. Toàn xã có thêm 280 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại. Nhờ thực hiện đồng bộ các biện pháp, những năm qua, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên, tỷ lệ giảm sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở xã có những chuyển biến tích cực. Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh được kiểm soát. Năm 2021, tổng số trẻ sinh ra trong toàn xã là 130 cháu, tỷ suất sinh 9,9%, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên đạt 8,5%. Đáng chú ý, tỷ lệ sinh con thứ 3 của xã giảm một cách rõ rệt. Năm 2021, tỷ lệ sinh con thứ 3 của xã giảm xuống còn 34% (36 cháu); 4 tháng đầu năm 2022, toàn xã có 28 trẻ sinh ra, giảm 7 cháu so với cùng kỳ năm 2021. Tỷ số giới tính khi sinh là 115 cháu trai/100 cháu gái. Chất lượng dân số từng bước được cải thiện. Tuy nhiên, công tác Dân số - KHHGĐ ở xã Giao Lạc vẫn gặp nhiều khó khăn do trình độ nhận thức của một số người dân còn nặng tư tưởng “trọng nam”, “nối dõi tông đường” nên tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên vẫn còn cao, giảm chưa bền vững. Việc thực hiện đề án xã hội hóa cung cấp các phương tiện tránh thai khó triển khai và chưa hiệu quả vì người dân trước đây được cung cấp miễn phí, bây giờ phải mua nên nhiều người dùng các biện pháp tránh thai tự nhiên nên dẫn đến vỡ kế hoạch, sinh con thứ 3...
Để nâng cao chất lượng dân số, năm 2022, Ban Dân số xã Giao Lạc sẽ đẩy mạnh công tác truyền thông, tổ chức tư vấn linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng chuyển đổi nhận thức, hành vi của người dân về công tác Dân số và phát triển, huy động mọi tầng lớp nhân dân tham gia chương trình Dân số - KHHGĐ. Làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh, người cao tuổi; tổ chức thực hiện các dịch vụ kỹ thuật tránh thai đảm bảo an toàn, thuận tiện cho mọi đối tượng có nhu cầu. Đẩy mạnh xã hội hóa cung cấp phương tiện tránh thai, hàng hóa sức khỏe sinh sản, tiếp thị xã hội và thu phí dịch vụ KHHGĐ. Tiếp tục triển khai hiệu quả các chương trình, đề án, mô hình nâng cao chất lượng dân số, phấn đấu tiếp tục giảm sinh, giảm sinh con thứ ba trở lên, hạn chế mất cân bằng giới tính khi sinh./.
Bài và ảnh: Minh Tân
