Về xã Quang Trung (Vụ Bản) chúng tôi cảm nhận được nhiều đổi thay từ diện mạo của làng quê nông thôn mới; trong đó có những con đường hoa rực rỡ chạy dài, những bức tường mốc thếch rêu phong hay loang lổ vôi vữa trước đây được thay bằng những bức tranh sinh động, giàu ý nghĩa.
 |
| Thầy và trò Trường THCS Quang Trung trong buổi học ngoại khóa về thông điệp từ các bức tranh tường. |
Ý tưởng vẽ những bức tranh tường ở xã Quang Trung được nhen nhóm từ anh Nguyễn Xuân Sơn, quyền Giám đốc Trung tâm VH, TT và DL huyện Vụ Bản. Với tâm niệm góp sức “làm đẹp” cảnh quan làng quê, được sự đồng ý của Đảng ủy, UBND xã Quang Trung, anh Sơn đã vận động các thành viên trong hội đồng môn Trường Nhạc họa Hà Nam Ninh và lớp Đại học Mỹ Thuật K26 (niên khóa 2000-2005) tham gia vẽ những bức tranh tường ở các điểm trường học, bưu điện văn hóa, nhà văn hóa và tường bao của một số hộ dân. Để chuẩn bị các điều kiện vẽ tranh, anh Sơn và hơn 30 họa sĩ đã khảo sát các địa điểm vẽ, sau đó tiến hành đo đạc, hoàn thiện hàng trăm bản mẫu phác thảo để UBND xã Quang Trung phê duyệt. Trong 3 ngày chủ nhật của tháng 8-2018, mặc dù thời tiết lúc nắng, lúc mưa, các họa sĩ đã hoàn thành hơn 250m2 tranh tường với nhiều chủ đề như: Bảo vệ môi trường; biển, đảo quê hương; cây đa, bến nước, sân đình; xây dựng NTM, xây dựng gia đình văn hóa… Anh Nguyễn Xuân Sơn cho biết: Để có những mảng tranh tường đẹp phải đảm bảo các yêu cầu về chất lượng tường, sơn, kỹ thuật vẽ của họa sĩ. Do những mảng tường có sẵn ở xã Quang Trung được thiết kế không đồng đều nên công đoạn vệ sinh tường, sơn lót chiếm khá nhiều thời gian. Loại sơn được lựa chọn vẽ tranh tường ở xã Quang Trung được lựa chọn kỹ, bám chắc sau khi khô, không phai và ít bị bạc màu. Việc phác thảo theo quy tắc từ mảng lớn trước sau đó tới những mảng nhỏ, phân định không gian xa, gần, trung gian, tiếp đó tập trung vào những chi tiết chính của bức tranh. Để tạo chiều sâu cho bức tranh tường, các họa sĩ đã lót sơn nền theo nguyên tắc từ xa tới gần. Khi đi vào chi tiết, các họa sĩ dùng bút tô màu và bút tỉa để đi lại những mảng màu lớn rồi sau đó dùng bút tỉa những tiểu tiết… Nhiều bức tranh thể hiện sự kỳ công của các họa sĩ như: cây đa, giếng nước, sân đình, nông thôn ngày nay, tháp Phổ Minh, cổng làng… Bức tranh tường “Cây đa, giếng nước, sân đình” với kích thước dài 6m, rộng 2m với gam màu xanh của bầu trời và lá cây bao quanh thể hiện sự trong lành của làng quê. Trung tâm bức tranh là gam màu nóng nổi bật với chi tiết giếng làng và người phụ nữ đang quét lá rơi biểu đạt sự ấm áp, giản dị của người dân thôn quê. Còn ở Trường THCS Quang Trung, bức tường dài hơn 70m được các họa sĩ sáng tác nhiều tác phẩm với nội dung dễ hiểu, dễ tiếp cận đối tượng học sinh như: chung tay nhặt rác, biển, đảo quê hương, hãy chăm đọc sách… Bức vẽ “chung tay nhặt rác” với nền chủ đạo là màu xanh lá cây, nổi bật là chi tiết 4 nhân vật đang thu gom rác. Bức vẽ vừa đảm bảo về mặt thẩm mỹ vừa toát lên ý nghĩa kêu gọi các bậc phụ huynh, các thầy cô giáo, các em học sinh cùng quan tâm hơn nữa tới việc giữ gìn, chung tay bảo vệ thiên nhiên, hướng tới một môi trường xanh, sạch, đẹp. Thầy giáo Phạm Văn Hòa, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Trong quá trình bàn bạc, ban giám hiệu đã thống nhất với các họa sĩ cách thể hiện lồng ghép nội dung giáo dục các em về đạo đức, lối sống một cách phù hợp. Ngay sau khi hoàn thành những bức tranh tường, trường đã tổ chức cho học sinh học tập ngoại khóa, trải nghiệm xem tranh, nghe phân tích về giá trị nghệ thuật và nội dung của từng bức tranh sau đó viết bài thu hoạch. Thông qua hoạt động này, nhà trường muốn giáo dục học sinh nhận thức đầy đủ và có trách nhiệm về vấn đề môi trường, chủ quyền biển, đảo. Em Bùi Thị Huyền Trang, học sinh lớp 9A cho biết: Hằng ngày trên con đường tới trường, được ngắm các bức tranh với nhiều nội dung ý nghĩa, chúng em thêm trân quý cuộc sống, từ đó có những hành động, việc làm thiết thực bảo vệ môi trường sống của mình.
Từ khi có những bức tranh tường, cảnh quan làng quê của xã Quang Trung đã sống động hơn. Đặc biệt ý thức bảo vệ môi trường của người dân được nâng cao, tình trạng viết vẽ bậy, quảng cáo rao vặt lem nhem trên tường đã không còn. Đồng chí Bùi Quang Hoạt, Chủ tịch UBND xã Quang Trung chia sẻ: Từ những bức tường với màu sắc đơn điệu qua bàn tay và tư duy thẩm mỹ của những họa sĩ đã tạo nên những tác phẩm nghệ thuật sinh động, vừa tạo điểm nhấn cho làng quê, vừa góp phần tuyên truyền nhiều nội dung thiết thực, bổ ích trong công cuộc xây dựng NTM.
Những bức tranh tường sinh động, những thảm hoa đa sắc màu ngày ngày nở rộ khắp những ngõ nhỏ, đường quê ở xã Quang Trung như xua tan bao âu lo, mệt mỏi của người dân sau một ngày lao động vất vả, góp phần làm cho không gian nông thôn ngày càng văn minh, hiện đại./.
Bài và ảnh: Viết Dư
