Phong trào sinh vật cảnh (SVC) Thành phố Nam Định những năm qua phát triển sâu rộng cả về quy mô, số lượng, chất lượng, đặc biệt cây cảnh nghệ thuật, cây thế cỡ nhỏ. Sự ra đời của CLB cây cảnh nghệ thuật Thiên Trường (Hội SVC Thành phố Nam Định) đã góp phần đưa thú chơi này gần gũi và thân thuộc hơn với nhiều hội viên. Với nhiều đột phá mới lạ và táo bạo trong cách chơi cây của những hội viên trẻ tuổi, thú chơi cây cảnh nghệ thuật hiện đại ngày càng đa dạng, phong phú.
 |
| Anh Trần Thanh, Phó chủ nhiệm CLB cây cảnh nghệ thuật Thiên Trường chăm sóc vườn cây cảnh. |
CLB cây cảnh nghệ thuật Thiên Trường được thành lập năm 2012, hiện có 26 thành viên, là những người có chung niềm đam mê cây cảnh mi ni, cây thế nghệ thuật. Thời điểm đó, phong trào SVC tại Nam Định đang trầm lắng, sức tiêu thụ thị trường giảm sút do thú chơi cây cảnh thế trung, thế đại đang bão hoà. Vì vậy những hội viên có tuổi đời từ 30-40 tuổi trong Hội SVC Thành phố Nam Định đã tìm hướng đi mới, phá cách, độc lạ theo xu hướng cây cảnh nghệ thuật, cây thế cỡ nhỏ chỉ cao từ 50-100cm nhưng đem lại giá trị kinh tế cao. Anh Trần Tuấn Thụy, Chủ nhiệm CLB cho biết: Do buổi đầu còn nhiều khó khăn về kinh nghiệm, kiến thức, kinh tế nên CLB mới có khoảng 100 tác phẩm, trong đó phần lớn còn khá đơn điệu về kiểu dáng. Song, qua quá trình giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, tìm tòi, học hỏi để nâng cao kiến thức, nhận thức thẩm mỹ và tiềm lực kinh tế của các thành viên, CLB cây cảnh nghệ thuật Thiên Trường đã sưu tầm và tạo tác được hàng nghìn tác phẩm, phong phú về chủng loại, đa dạng về kích cỡ, với nhiều hình thức thể hiện độc đáo, mới lạ. Trong đó có hàng trăm tác phẩm được giới chuyên môn đánh giá cao về giá trị nghệ thuật và giá trị kinh tế; trung bình mỗi hội viên có từ 200-500 cây cảnh mi ni, cây thế nghệ thuật đa dạng về chủng loại như: những loài cây quý, sống lâu: tùng, bách, sanh, si... các loại cây cảnh mi ni mới mang lại giá trị nghệ thuật, kinh tế như linh sam, sam núi, cẩm thị, sơn liễu, thông nhựa… Một hội viên có kinh nghiệm cho biết, với bất kỳ loại cây cảnh nào, người chơi cây đều phải kiên trì, nhẫn nại, am hiểu cuộc sống của từng chủng loại, đặc biệt với cây cảnh mi ni thì việc uốn tỉa, chăm sóc lại càng phải chu đáo, kỹ lưỡng hơn. Người chơi phải chăm từ chiếc dăm mới nhú, uốn tỉa 1-2 năm mới được một nhánh cây ưng ý… Thông thường một chậu cây cảnh mi ni từ khi bắt đầu tạo phôi, chăm sóc, hoàn thiện phải mất từ 5 đến 10 năm. Cây cảnh nghệ thuật mi ni được đánh giá hoàn mỹ khi hội đủ các yếu tố cơ bản của bộ gốc, rễ, thân, cành, lá. Đa phần bộ rễ của cây cảnh nghệ thuật phải được tạo hình nổi trên mặt chậu để khoe sự gân guốc, khoẻ khoắn, gợi lên sự vững chãi, sức sống bền bỉ với thời gian của cây. Vỏ cây càng lồi lõm, sần sùi càng đẹp nhưng không được mang dấu vết chắp nối. Các tán lá không được che khuất thân cây, lá phải phù hợp với kích thước của cây và lúc nào cũng xanh tươi. Bằng sự khéo léo cùng sức sáng tạo sau nhiều năm thành lập, CLB đã tìm được chỗ đứng bằng nhiều tác phẩm đẹp, có giá trị, thể hiện một lối tư duy “rất trẻ” và độc đáo. Qua 6 năm thành lập và phát triển, đến nay, CLB cây cảnh nghệ thuật Thiên Trường đã có 6 hội viên được Hội SVC tỉnh phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân SVC”. Trong đó nhiều tên tuổi và tác phẩm đã để lại ấn tượng tốt đẹp tại các cuộc trưng bày triển lãm lớn và các kỳ Festival SVC các tỉnh phía Bắc. Anh Trần Thái Hà, đường Thái Bình được nhiều người yêu cây cảnh biết tới bởi trình độ cao về tạo cây cảnh nghệ thuật mi ni. Hiện sân nhà anh có khoảng 500 cây cảnh nghệ thuật các loại, trung bình mỗi cây có giá từ vài chục triệu đến 300-400 triệu đồng. Anh Trần Thanh, Phó chủ nhiệm CLB gắn bó với nghề chơi cây cảnh hơn 10 năm nay nhưng đã có “tiếng”, được nhiều khách hàng trong và ngoài tỉnh biết đến. Hiện, anh đang sở hữu khoảng 200 cây cảnh nghệ thuật là sanh, si, tùng la hán, tùng tuyết, thông nhựa, ngàn sao… có giá trị hàng chục triệu đồng/cây, trong đó có nhiều cây “độc” như tường vi, mai tứ quý… chỉ cao 40-50cm nhưng dáng cổ, đẹp, được người sành sỏi đánh giá mỗi cây không dưới 100 triệu đồng. Hội viên Nguyễn Ngọc Hùng, đường Trần Nhân Tông được giới yêu cây cảnh trong và ngoài tỉnh đánh giá cao không chỉ bởi tay nghề giỏi. Hiện tại, anh đang sở hữu vườn cây cảnh nghệ thuật có giá trị cao như: cây mai chiếu thủy có tuổi đời 60 năm, cây sanh Nam Điền trên 50 năm tuổi.
CLB không chỉ là sân chơi để giao lưu, học hỏi kinh nghiệm giữa các hội viên mà còn để tăng cường sự trao đổi các tác phẩm cây cảnh nghệ thuật. Từ khi thành lập đến nay, CLB đã tích cực tham gia các hoạt động trưng bày, triển lãm cây cảnh trong tỉnh như Triển lãm SVC các tỉnh đồng bằng sông Hồng tại Nam Định nhân kỷ niệm 750 năm Thiên Trường - Nam Định (năm 2012), tham gia Lễ hội truyền thống hoa cây cảnh Vị Khê, xã Điền Xá (Nam Trực) và tại Đền Trần vào dịp đầu năm; duy trì trưng bày cây cảnh nghệ thuật tại khu vực chợ hoa đường Cột Cờ (TP Nam Định). Ngoài ra, CLB còn tích cực tham gia các hoạt động trưng bày, triển lãm ở Lễ hội Yên Tử (Quảng Ninh), các cuộc trưng bày cây cảnh nghệ thuật các tỉnh, thành phố phía Bắc: Hải Phòng, Hải Dương, Thanh Hóa… Đặc biệt, vào dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 2-9 hằng năm, CLB tổ chức trưng bày cây cảnh nghệ thuật tại sân Trung tâm VH-TT thanh thiếu niên tỉnh với quy mô hơn 1.000 tác phẩm của các hội viên, hội viên SVC Thị trấn Cồn, Thị trấn Yên Định (Hải Hậu) và các tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng. Qua các cuộc trưng bày, triển lãm không chỉ giúp các hội viên giao lưu, trao đổi kinh nghiệm về phương pháp uốn tỉa, chăm sóc cây cảnh nghệ thuật mà còn thúc đẩy việc trao đổi sản phẩm, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho các hội viên. Những hội viên có tác phẩm đẹp, giàu giá trị thẩm mỹ có thu nhập hằng năm từ vài chục đến hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng.
Trong những năm tới, CLB cây cảnh nghệ thuật Thiên Trường đặt mục tiêu nâng tầm giá trị để cây cảnh trở thành thú chơi mang tính nghệ thuật, hài hòa giữa yếu tố thẩm mỹ và kinh tế trong nghệ thuật chơi cây cảnh hiện đại./.
Bài và ảnh: Hoàng Anh
