Phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ: Thực trạng và những vấn đề cần quan tâm

07:36, 26/07/2023

Từ việc hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KH và CN) đã dẫn tới nhiều chính sách về lĩnh vực này đã được ban hành, sửa đổi. Tuy nhiên đến nay, số lượng doanh nghiệp KH và CN của tỉnh mới chỉ được đếm trên đầu ngón tay.

Tháng 3-2023, Công ty TNHH Cơ khí Quyết Tiến (Giao Thủy) được công nhận doanh nghiệp KH và CN với sản phẩm bồn trộn bê tông thương phẩm đa năng các loại 0,5m3-1,5m3-2,5m3 được hình thành từ kết quả của Dự án KH và CN “Hoàn thiện quy trình công nghệ kỹ thuật và sản xuất thử nghiệm bồn trộn bê tông thương phẩm đa năng loại 0,5m3-1,5m3-2,5m3”. Hiện các sản phẩm bồn trộn bê tông thương phẩm của công ty sản xuất được ứng dụng công nghệ sơn tĩnh điện của Nhật Bản; tạo phôi bằng máy CNC của hãng Victor nhập khẩu từ Mỹ và áp dụng hệ thống hàn MIC robot tự động… Qua đó giúp các sản phẩm có độ bền đạt tới 100 nghìn m3, nâng cao khả năng cạnh tranh với hàng ngoại nhập về giá cả, chất lượng. Mỗi năm, doanh thu của Công ty từ sản phẩm bồn trộn bê tông thương phẩm đạt 10-15 tỷ đồng.

Sản phẩm nghiên cứu ứng dụng khoa học và công nghệ bồn trộn bê tông thương phẩm của Công ty TNHH Cơ khí Quyết Tiến, xã Giao Tiến (Giao Thủy).
Sản phẩm nghiên cứu ứng dụng khoa học và công nghệ bồn trộn bê tông thương phẩm của Công ty TNHH Cơ khí Quyết Tiến, xã Giao Tiến (Giao Thủy).

Để hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp KH và CN, Sở KH và CN đã tuyên truyền, triển khai nhiều chính sách hỗ trợ của Nhà nước về lĩnh vực này. Ngoài Công ty TNHH Cơ khí Quyết Tiến, trước đó tỉnh có 3 doanh nghiệp được chứng nhận doanh nghiệp KH và CN là: Công ty Cổ phần Giống cây trồng Nam Định, Công ty TNHH Cường Tân (Trực Ninh) và Công ty TNHH Tân Thiên Phú (Xuân Trường). Đây là những doanh nghiệp thực hiện sản xuất, kinh doanh, dịch vụ KH và CN để tạo ra sản phẩm hàng hóa từ kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Theo quy định, các doanh nghiệp có giấy chứng nhận là doanh nghiệp KH và CN sẽ được hưởng rất nhiều ưu đãi như: Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm, được giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp trong 9 năm tiếp theo; được miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước; được hưởng ưu đãi về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, hoạt động sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Ngoài ra, các doanh nghiệp KH và CN còn được ưu tiên, không thu phí dịch vụ khi sử dụng máy móc, trang thiết bị tại các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp, cơ sở nghiên cứu KH và CN của Nhà nước; sử dụng Quỹ phát triển KH và CN của doanh nghiệp và các nguồn huy động hợp pháp khác để thương mại hóa kết quả KH và CN; ưu tiên tham gia các dự án hỗ trợ thương mại hóa kết quả KH và CN, tài sản trí tuệ của Nhà nước…

Có quá nhiều ưu đãi khi trở thành doanh nghiệp KH và CN song đến nay ở tỉnh ta mới chỉ có 4 doanh nghiệp KH và CN trong tổng số trên 12 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động. Đây thực sự là con số rất khiêm tốn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do các doanh nghiệp của tỉnh phần lớn ở quy mô vừa và nhỏ, tiềm lực tài chính yếu, chưa mạnh dạn đầu tư cho KH và CN. Thực tế các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nhiều sản phẩm, dịch vụ nhưng sản phẩm đáp ứng điều kiện để cấp Giấy chứng nhận sản phẩm KH và CN lại không nhiều. Trong khi đó một số doanh nghiệp đủ điều kiện cũng không đăng ký doanh nghiệp KH và CN bởi để được công nhận, doanh nghiệp phải chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp kết quả nghiên cứu KH và CN, giới thiệu quá trình ươm tạo và làm chủ công nghệ, đòi hỏi phải chia sẻ bí quyết công nghệ... Bên cạnh đó, chính sách đối với doanh nghiệp KH và CN còn bất cập và nhiều doanh nghiệp thiếu thông tin về chính sách ưu đãi, hỗ trợ. Một trong những chính sách quan trọng mới được sửa đổi tại Nghị định 13/2019/NÐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 1-2-2019 về doanh nghiệp KH và CN là ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập cho doanh nghiệp KH và CN nhưng cơ quan quản lý và doanh nghiệp vẫn có nhiều băn khoăn về tính khả thi. Theo đó, doanh nghiệp KH và CN phải có doanh thu của sản phẩm hình thành từ kết quả nghiên cứu KH và CN đạt tỷ lệ tối thiểu 30% trên tổng doanh thu của doanh nghiệp mới được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Dù mức tỷ lệ này đã giảm so với trước đây, nhưng nhiều doanh nghiệp KH và CN vẫn khó có thể đạt để được hưởng ưu đãi. Thậm chí có doanh nghiệp KH và CN đạt tỷ lệ tối thiểu 30% trên tổng doanh thu của doanh nghiệp song cũng không được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Đó là trường hợp của Công ty TNHH Tân Thiên Phú (Xuân Trường). Anh Trần Văn Kiều, Giám đốc Công ty cho biết: “Là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực cơ khí chế tạo, năm 2018 Công ty được cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp KH và CN với các sản phẩm lò đốt rác sinh hoạt. Doanh thu hàng năm của sản phẩm KH và CN đạt trên 80% tổng doanh thu nhưng đến nay Công ty cũng chưa nhận được các chính sách ưu tiên, ưu đãi của doanh nghiệp KH và CN (?!)”. Ngoài ra, doanh nghiệp KH và CN có đặc thù đầu tư lớn, rủi ro cao, sản phẩm mới không dễ được thị trường đón nhận, trong khi tiềm lực tài chính còn hạn chế nên nhiều doanh nghiệp chưa thực sự mặn mà với việc đăng ký doanh nghiệp KH và CN.

Thời gian tới, Sở KH và CN tiếp tục khảo sát, phân loại các doanh nghiệp có tiềm lực về KH và CN, xây dựng cơ sở dữ liệu về phát triển doanh nghiệp để lựa chọn các doanh nghiệp có tiềm năng KH và CN. Phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan điều tra, khảo sát nhu cầu đăng ký thành lập doanh nghiệp KH và CN, nhu cầu được ươm tạo để trở thành doanh nghiệp KH và CN. Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng về việc thành lập, quản lý, điều hành hoạt động của doanh nghiệp KH và CN. Đồng thời tổ chức các chương trình, hội nghị hướng dẫn các doanh nghiệp về quy trình, thủ tục, điều kiện và các vấn đề liên quan đến việc thành lập doanh nghiệp KH và CN.

Ngoài các giải pháp kể trên, vấn đề đặt ra là cần thêm những giải pháp thiết thực từ doanh nghiệp, ngành chức năng, chính quyền các cấp và các địa phương. Trong đó cần phải có chính sách “sát sườn” hơn; các cơ quan chức năng cần tạo "cầu nối" để kịp thời tháo gỡ những khó khăn của doanh nghiệp; hỗ trợ doanh nghiệp hiểu rõ, hiểu đúng những tiêu chí cần có để nhận được các chính sách ưu đãi. Qua đó tạo ra làn sóng mới trong phát triển doanh nghiệp KH và CN trong cộng đồng doanh nghiệp./.

Bài và ảnh: Ngọc Ánh



BÁO NAM ĐỊNH ĐIỆN TỬ

Tổng biên tập: Phạm Văn Trường

Phó Tổng biên tập: Trần Vân Anh, Nguyễn Thị Thu Thủy

Tòa soạn: Số 68 Trần Phú, TP Nam Định, tỉnh Nam Định

Điện thoại: 0228.3849386; Email: toasoanbnd@gmail.com