Một ngày đầu năm mới 2019, đi dọc ven sông Đào cùng ông Trần Minh Vọng, 70 tuổi, Bí thư Chi bộ khu dân cư miền Thủy Cơ (gồm tổ dân phố 14 và 15) của phường Cửa Nam (Thành phố Nam Định), nghe ông cười sảng lảng trong những cơn gió đông rét ngọt: “Ngày xưa vất vả, khó khăn là vậy, bây giờ miền Thủy Cơ đã đổi thay nhiều. Đời sống người dân được nâng cao, nhà cửa dần khang trang, tệ nạn xã hội, trong đó đặc biệt là ma túy cơ bản xóa bỏ”
Theo những người cao tuổi kể lại thì miền Thủy Cơ được hình thành từ đầu thế kỷ 20 khi dân sông nước tứ xứ từ các tỉnh: Nghệ An, Thanh Hóa, Thái Bình, Hà Nam… lưu lạc trên dòng sông Đào đã chọn bãi bồi ven sông dưới chân cầu Treo Nam Định để sinh cơ lập nghiệp. Sau khi đất nước giải phóng năm 1975 thì dân cư nơi đây mới quần tụ thành miền Thủy Cơ, trong đó 95% đồng bào Công giáo. Mặc dù xuất phát điểm là miền dân cư tự phát, nhưng miền Thủy Cơ luôn song hành cùng Thành phố Nam Định qua các giai đoạn phát triển và ghi những dấu ấn đáng nhớ. Năm 1965, miền Thủy Cơ được Chủ tịch nước Hồ Chí Minh tặng Bằng khen vì “Đã nêu cao tinh thần dũng cảm, vật lộn với dòng nước xiết giữa lúc máy bay Mỹ bắn phá đò cứu vớt tài sản của Nhà nước”. Cũng chính những cư dân nơi đây, năm 1986 đã cứu hàng chục người dân bị đuối nước khi tàu thủy chở khách từ Hải Phòng về Nam Định va phải thành cầu Treo rồi chìm. Tuy nhiên, xuyên suốt quá trình hình thành thuộc phường Ngô Quyền đến khi chuyển sang phường Cửa Nam, miền Thủy Cơ vẫn là khu dân cư nghèo. Người dân nơi đây đa phần làm nghề chài lưới, đi tàu nên cuộc sống bấp bênh, làm không đủ ăn. Trước đây, nhà cửa phần lớn là chắp vá, được dựng lên tạm bợ. Những con đường quanh co, khúc khuỷu, lầy lội với hàng trăm ngõ ngách dọc ngang là nơi sinh sống của hàng trăm con người. Trẻ em phần lớn không được học hành đến nơi đến chốn. Các loại tệ nạn xã hội, nhất là ma túy diễn ra phức tạp. Anh Đoàn Nam Anh có gần 30 năm gắn bó công tác của miền từ bảo vệ dân phố đến tổ trưởng tổ dân phố 15 cho biết, Thủy Cơ từng là “điểm nóng” ma túy của tỉnh, có những quãng thời gian cao điểm hàng trăm con nghiện người địa phương và nơi khác tụ về mua bán, sử dụng trái phép ma túy. Nhiều lúc, việc mua bán ma túy diễn ra công khai như mua bán mớ rau, con cá. Lực lượng chức năng nhiều lần ra quân nhưng không triệt phá được bởi địa hình quá phức tạp. Bởi vậy, chỉ cách thành phố Nam Định có một cây cầu nhưng miền Thủy Cơ được nhiều người gọi là “khu ổ chuột thành thị”. Những người dân đã từng sống, từng chứng kiến cuộc sống leo lắt nơi đây có lẽ không bao giờ quên, không bao giờ dám mơ ước về tương lai tươi sáng. Chỉ đến năm 2005, với sự phối hợp chặt chẽ, quyết tâm cao và sự hiệp đồng tác chiến giữa lực lượng chức năng từ tỉnh đến cơ sở, chiến dịch phá tụ điểm ma túy Thủy Cơ đã thành công với hàng trăm đối tượng nghiện hút, mua bán ma túy bị bắt, cưỡng chế cai nghiện, là tiền đề để dân cư nơi đây ổn định cuộc sống.
 |
| Đường Khu dân cư miền Thủy Cơ, phường Cửa Nam (Thành phố Nam Định) được trải bê tông sạch sẽ thuận tiện cho việc đi lại. |
Bí thư chi bộ miền Thủy Cơ cùng hai đồng chí tổ trưởng tổ dân phố 15 Đoàn Nam Anh và tổ 14 Nguyễn Văn Giá dẫn tôi đi một vòng quanh địa bàn. Miền Thủy Cơ ngày nay vẫn là nơi cư ngụ của 200 hộ với 700 nhân khẩu nhưng khởi sắc rất nhiều. Những con đường khu dân cư không còn lầy lội như trước mà đã được trải bê tông sạch sẽ. Hệ thống đèn điện chiếu sáng được kéo từ trên đê sông Đào xuống các tuyến đường trong khu dân cư thuận tiện cho người dân đi lại. Nhà cửa đa phần đều được kiên cố hóa mái bằng, một số nhà cao tầng đang hoàn thiện để kịp đón năm mới. Nhiều cơ sở may mặc, cửa hàng tạp hóa được mở ra trong các con ngõ nhỏ phục vụ đời sống dân sinh. Ven sông Đào, bên cạnh số ít thuyền chài cũng đã có thuyền sắt hàng trăm tấn của người dân để giao thương. Được biết, sau khi xóa bỏ “điểm nóng” về ma túy, bám sát sự chỉ đạo của cấp trên, chi bộ miền Thủy Cơ đã đề ra các nghị quyết, chương trình phát triển kinh tế-xã hội vận động cán bộ, Đảng viên, nhân dân tích cực thực hiện. Do số lượng đảng viên của chi bộ chưa đến 10 người nên việc phân công trách nhiệm của từng người rất cụ thể, nêu cao tinh thần vượt khó, đoàn kết. Bí thư chi bộ miền ngoài công việc chung còn thường xuyên gần gũi với Chi hội Người cao tuổi vận động gần 50 hội viên nêu cao tinh thần “tuổi cao gương sáng” động viên con cháu làm ăn, không vi phạm pháp luật. Các tổ trưởng dân phố có nhiệm vụ phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an phường, cảnh sát khu vực, bảo vệ dân phố tăng cường tuần tra, canh gác, đảm bảo công tác an ninh trật tự trên địa bàn, nhất là trong dịp lễ, Tết. Hằng năm, các hộ gia đình nơi đây đều ký cam kết với chính quyền, lực lượng Công an phường không vi phạm pháp luật… Các chi hội, đoàn thể: Cựu chiến binh, phụ nữ, Đoàn thanh niên… luôn bám sát, chỉ đạo đoàn viên, hội viên gương mẫu thực hiện nghị quyết, chương trình, kế hoạch của chi bộ đề ra. Chi bộ cũng rất coi trọng việc phối hợp với ban hành giáo giáo họ Kim Phô vận động bà con giáo dân sống “tốt đời, đẹp đạo”. Miền Thủy Cơ hôm nay đã có nhiều đổi thay, “điểm nhấn” là đời sống người dân ngày càng được nâng cao. Cả 2 tổ dân phố đã tạo điều kiện cho hàng chục hộ gia đình được tiếp cận nguồn vốn của Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh, hàng trăm phụ nữ nghèo, cận nghèo của miền được vay vốn của Tổ chức tài chính vi mô TNHH một thành viên Tình Thương (Quỹ TYM) với trung bình mỗi hộ 20-30 triệu đồng. Có vốn, nhiều người mở cửa hàng may, bán tạp hóa, buôn bán nhỏ… nên đời sống cũng dần khấm khá. Một số người có điều kiện kinh tế, có nghề trong tay như anh Trần Văn Tám mở xưởng sản xuất đúc, ép cọc bê tông thu hút trên 10 công nhân là người trong và ngoài miền Thủy Cơ. Anh Trần Văn Nam đầu tư nghề nấu cỗ cho các đám cưới, nhà hàng có thu nhập cao, ổn định. Anh Nguyễn Văn Long mở cơ sở sản xuất nhựa Thảo Long tạo việc làm cho nhiều lao động. Anh Nguyễn Viết Sơn mạnh dạn đầu tư mua tàu sắt trọng tải hàng trăm tấn để chở hàng hóa, dỡ bán phế liệu…Kinh tế phát triển, đời sống người dân ngày càng được nâng cao. Từ số lượng 30-40 hộ nghèo, cận nghèo của miền mỗi năm trước đây, hiện 2 tổ dân phố của miền chỉ còn 3 hộ nghèo, trên 10 hộ cận nghèo. Thu nhập dần ổn định, người dân có điều kiện trang trải cuộc sống gia đình, đóng góp cùng Nhà nước xây dựng cơ sở hạ tầng và nuôi con em học hành. Hiện miền có gần 10 con em là sinh viên các Trường Đại học trên cả nước…Số ít đối tượng nghiện hút lâu năm còn lại của miền đều được giáo dục có chuyển biến về nhận thức, tích cực làm ăn. Nhiều năm liền, miền không phát sinh đối tượng nghiện hút mới, không có người mua, bán trái phép ma túy.
Trong niềm vui xuân mới, nhân dân miền Thủy Cơ phấn khởi với những thành quả đã đạt được. Bí thư Chi bộ khu dân cư miền Thủy Cơ Trần Minh Vọng cho biết, thời gian tới chi bộ Đảng miền sẽ tiếp tục phát huy thành tích nhiều lần đạt danh hiệu “Chi bộ trong sạch, vững mạnh” của Đảng bộ phường Cửa Nam để lãnh đạo các đoàn thể chính trị và nhân dân phát triển kinh tế, ổn định an ninh trật tự, đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, phấn đấu năm 2019 cả 2 tổ dân phố của miền Thủy Cơ đều đạt danh hiệu “Tổ dân phố văn hóa”...đưa miền ngày càng phát triển.
Bài và ảnh: Đức Thiện
