Tỉnh ta có 21 xã, thị trấn ven biển, thuộc 3 huyện Giao Thuỷ, Hải Hậu, Nghĩa Hưng. Những năm qua, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã phối hợp với các ngành chức năng, các địa phương triển khai đồng bộ, hiệu quả các nội dung của Đề án “Kiểm soát dân số vùng biển và ven biển tỉnh Nam Định đến năm 2020” (Đề án 52), góp phần thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số.
Tại các huyện ven biển, việc triển khai thực hiện Đề án 52 tập trung vào các hoạt động: Tăng cường và nâng cao hiệu quả truyền thông; phòng, chống bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn, phá thai an toàn; đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em; tập trung thực hiện mức giảm tỷ lệ sinh, phấn đấu giảm nhanh tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, đặc biệt đối với những xã vùng biển có mức sinh cao. Triển khai thực hiện Đề án, Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện Hải Hậu đã thành lập đội y tế dân số - KHHGĐ lưu động thực hiện công tác truyền thông tư vấn chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, KHHGĐ. Các ngành, đoàn thể, các địa phương trong huyện đã tích cực đẩy mạnh hoạt động của các CLB: “Nam nông dân chủ hộ gia đình thực hiện KHHGĐ”; CLB “Tiền hôn nhân”; CLB “Gia đình hạnh phúc”, CLB “Phụ nữ vì sự phát triển và bình yên tuyến biển”. Huyện đã tập trung các nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng y tế cơ sở. Đến nay cả 35 xã, thị trấn trong huyện đều đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã giai đoạn 2011-2020 thực hiện chức năng chăm sóc sức khoẻ ban đầu, y tế dự phòng và khám, chữa bệnh. Công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được quan tâm.. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác dân số - KHHGĐ ở Hải Hậu có nhiều chuyển biến, góp phần ổn định quy mô, cơ cấu dân số, nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn. Năm 2017, tỷ suất phát triển dân số tự nhiên giảm còn 10,2o/oo. Tỷ lệ sinh con thứ 3 giảm 0,4% so với năm 2016, tỷ số giới tính 114 cháu trai/100 cháu gái, đạt chỉ tiêu kế hoạch tỉnh giao. 100% trạm y tế đã hoàn thành và sử dụng có hiệu quả việc quản lý, thanh quyết toán khám, chữa bệnh BHYT qua phần mềm theo quy định; đã khám, chữa bệnh cho trên 170 nghìn lượt người, khám dự phòng cho 264.501 lượt người, đạt 114,3% so với cùng kỳ năm 2016.
 |
| Khám chữa bệnh cho người cao tuổi tại Trạm Y tế Bạch Long (Giao Thủy). |
Huyện Nghĩa Hưng có dân số 205.280 người; trong đó có 34.698 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Qua nhiều năm triển khai thực hiện Đề án 52 huyện Nghĩa Hưng bước đầu đạt mục tiêu: mỗi năm giảm sinh 0,2o/oo; giảm số người sinh con thứ 3 trở lên 1,5% nhằm giữ tỷ lệ tăng dân số tự nhiên ở mức dưới 1%, tiến tới ổn định quy mô, nâng cao chất lượng dân số. Đối với nhóm dân số ven biển sống bằng nghề đánh bắt nuôi trồng thuỷ, hải sản, Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện phối hợp với các ngành hữu quan tăng cường cung cấp các dịch vụ về dân số - KHHGĐ bằng nhiều hình thức như: thành lập đội lưu động, điểm cung cấp dịch vụ tại chỗ... để người dân dễ tiếp cận. Đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền cho phù hợp với từng nhóm đối tượng nhằm nâng cao nhận thức của mọi người để họ tự giác thực hiện KHHGĐ, chỉ sinh 1 hoặc 2 con. Nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc SKSS-KHHGĐ đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu về chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em và KHHGĐ. Trong đó, các cấp Hội Phụ nữ trong huyện triển khai nhiều hoạt động thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng dân số tại các xã ven biển. Hằng năm, các cấp Hội Phụ nữ tuyên truyền tới 100% cán bộ, hội viên về nội dung Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, kiến thức CSSKSS phụ nữ, trẻ em, dân số - KHHGĐ, phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội, HIV/AIDS, phòng chống mua bán người… Duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động các loại hình CLB tại các xã ven biển như: CLB “Phụ nữ với pháp luật”; CLB “Gia đình không có người vi phạm trật tự ATGT”; CLB “Xây dựng gia đình hạnh phúc”, CLB “Nuôi con bằng sữa mẹ”, CLB “Các bà mẹ có con tuổi vị thành niên”. Đến nay, tỷ lệ sinh con thứ 3 của huyện đã giảm xuống còn 1,5%; tỷ lệ giới tính khi sinh đã giảm xuống còn 115 bé trai/100 bé gái.
Tại huyện Giao Thủy, thực tế những năm qua, tỷ lệ sinh con thứ 3 và mất cân bằng giới tính khi sinh diễn biến phức tạp. Theo kết quả khảo sát trong 5 năm (2011-2016) cho thấy tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh ngày một tăng. Nguyên nhân do đặc thù công việc nông - lâm - ngư nghiệp ở các địa phương ven biển là cần sức lao động cơ bắp nên việc ưu tiên lựa chọn lao động nam để nâng cao hiệu quả công việc. Số gia đình có kinh tế khá giả ngày càng có xu hướng sinh thêm con và lựa chọn giới tính thai nhi để có con trai. Tư tưởng “trọng nam hơn nữ”, muốn có con trai để nối dõi tông đường và phụng dưỡng khi về già đã ăn sâu vào nếp nghĩ của người dân… Từ thực trạng trên, để nâng cao chất lượng dân số, Trung tâm Dân số - KHHGĐ huyện đã đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, tư vấn trực tiếp cho nam/nữ thanh niên về khám sức khỏe trước hôn nhân, lợi ích khi chủ động thực hiện các biện pháp tránh thai. Tổ chức nói chuyện chuyên đề về SKSS/KHHGĐ tại các xã ven biển: Giao Lạc, Giao Thiện, Giao Long, Giao Xuân, Giao Hải. Năm 2017, tỷ lệ sinh con thứ 3 của huyện giảm còn 12,9%; chỉ số giới tính khi sinh đạt chỉ tiêu đề ra là 16,6 bé trai/100 bé gái.
Tiếp tục thực hiện Đề án 52, góp phần nâng cao chất lượng dân số, năm 2018, các huyện Nghĩa Hưng, Hải Hậu, Giao Thuỷ tiếp tục chỉ đạo các xã, thị trấn ven biển phối hợp và lồng ghép các nội dung tuyên truyền về Dân số - KHHGĐ. Mở các lớp tập huấn cung cấp kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, tư vấn về giới và giới tính khi sinh cho CTV dân số. Tăng cường giáo dục kiến thức và kỹ năng sống cho thanh niên, vị thành niên về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, hôn nhân và gia đình. Đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư cho công tác Dân số - KHHGĐ. Tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng dân số. Trong đó đầu tư nguồn lực triển khai các nội dung Đề án nâng cao chất lượng dân số về thể lực và trí lực; giải pháp về chính sách và tổ chức quản lý, duy trì mức sinh hợp lý để có cơ cấu dân số đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững./.
Bài và ảnh: Việt Thắng
