Kết quả xếp hạng Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2020 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố cuối tháng 4 vừa qua cho thấy, Chỉ số dịch vụ hỗ trợ (DVHT) doanh nghiệp của tỉnh đạt 5,40 điểm, giảm 0,75 điểm so với năm 2019. Đây là mức điểm thấp nhất trong 5 năm trở lại đây. Để cải thiện, nâng cao PCI tỉnh phải đặc biệt quan tâm cải thiện chỉ số này, giúp các doanh nghiệp được tiếp cận nhiều hơn với các DVHT.
Nhận diện những hạn chế
Chỉ số thành phần DVHT doanh nghiệp đánh giá công tác quản lý, điều hành kinh tế dựa trên các hoạt động để phát triển khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm: Xúc tiến thương mại, hỗ trợ tìm kiếm đối tác kinh doanh, tư vấn pháp luật cho doanh nghiệp, dịch vụ giới thiệu việc làm... Điểm Chỉ số DVHT của tỉnh kể từ năm 2015 đến nay đều không cao, thường biến động tăng, giảm (5,91; 6,35; 6,23; 6,25; 5,40 - mức điểm trong 5 năm).
 |
| Công ty TNHH một thành viên Sản xuất thương mại vận tải Minh Hằng, xã Quang Trung (Vụ Bản) đầu tư dây chuyền thiết bị hiện đại, sản xuất và cung ứng nhiều sản phẩm nước giải khát đóng chai. |
Phân tích kết quả khảo sát các chỉ tiêu trong Chỉ số DVHT năm 2020 các ngành chức năng nhận diện các vướng mắc khách quan, chủ quan tác động đến kết quả đánh giá chất lượng cung ứng các DVHT từ phía doanh nghiệp. Công tác đào tạo nghề của tỉnh còn thiếu tính liên kết với các doanh nghiệp, trong khi trang thiết bị đào tạo tại cơ sở giáo dục nghề nghiệp còn thiếu, lạc hậu dẫn đến người lao động khó được tiếp cận với công nghệ hiện đại, tiên tiến, do vậy doanh nghiệp vẫn phải chi phí nhiều cho công tác tuyển dụng và đào tạo lao động. Tỉnh ta có rất ít doanh nghiệp tư nhân tham gia cung cấp các DVHT (dịch vụ tư vấn pháp luật, giới thiệu việc làm, xúc tiến thương mại...); chủ yếu các doanh nghiệp đã tham gia cung ứng DVHT cũng ở quy mô nhỏ, khó cạnh tranh với các doanh nghiệp có thương hiệu lâu năm hoạt động ở các tỉnh, thành phố lớn kéo theo nhóm doanh nghiệp nội tỉnh hoạt động trong lĩnh vực này khó phát triển. Chất lượng dịch vụ từ phía doanh nghiệp cung cấp DVHT có thể chưa làm hài lòng doanh nghiệp mua dịch vụ, hoặc doanh nghiệp mua DVHT chưa thấy lợi ích khi sử dụng. Hơn nữa, còn nhiều doanh nghiệp thiếu thông tin đầy đủ và chính xác về số lượng các DVHT nội tỉnh đang hoạt động trên thị trường, vì vậy, tỷ lệ doanh nghiệp có ý định tiếp tục sử dụng các DVHT vẫn ở mức thấp so với các tỉnh, thành khác. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa có thu nhập, tích luỹ thấp nên chưa có khả năng mua những dịch vụ này theo giá thị trường.
Trong điều kiện số lượng doanh nghiệp tư nhân cung ứng các DVHT còn yếu và thiếu, các ngành chức năng của tỉnh đã nỗ lực nâng cao chất lượng các chương trình, hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp, đáng kể là các hoạt động xúc tiến thương mại, hỗ trợ tìm kiếm đối tác kinh doanh, giải quyết việc làm, hỗ trợ pháp lý... Trong khi đó, còn nhiều doanh nghiệp chưa tiếp cận được thông tin về các kênh hỗ trợ doanh nghiệp chính thức từ cơ quan Nhà nước. Phần lớn các cơ quan của tỉnh chưa được các doanh nghiệp đánh giá cao trong hỗ trợ thiết chế pháp lý.
Quyết tâm khắc phục hạn chế
Nhằm nâng cao hơn nữa thứ hạng Chỉ số DVHT doanh nghiệp trong các năm tiếp theo, tỉnh chỉ đạo các ngành, các địa phương phải nhận diện việc cung cấp các DVHT một cách thường xuyên, có chất lượng sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, nâng cao giá trị sản xuất, kinh doanh, góp phần tăng thu ngân sách Nhà nước. Từ đó, phải chủ động và quyết liệt trong khắc phục những hạn chế còn tồn tại, tích cực hơn nữa trong công tác phối hợp hỗ trợ, nâng cao hiệu quả hoạt động của khối doanh nghiệp cung ứng DVHT. Chú trọng tạo hành lang thuận lợi để các doanh nghiệp cung cấp DVHT nâng cao chất lượng dịch vụ. Đẩy mạnh phát triển số lượng và chất lượng doanh nghiệp tư nhân hoạt động trong lĩnh vực cung cấp DVHT doanh nghiệp. Tăng cường thông tin, giới thiệu về khối doanh nghiệp cung cấp DVHT đến cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh để kích thích nhu cầu sử dụng dịch vụ của các doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, các ngành cũng tích cực nâng cao hiệu quả các hoạt động hỗ trợ giúp ngày càng nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa biết đến và tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ, chính sách hỗ trợ giúp doanh nghiệp hoạt động tốt hơn trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Theo Sở Công Thương, để nâng cao hiệu quả xúc tiến thương mại, hỗ trợ tìm kiếm đối tác kinh doanh, thời gian qua ngành Công Thương đã tập trung triển khai nhiều hoạt động xúc tiến thương mại hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất, mở rộng thị trường, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm như: hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng chủ lực của tỉnh tham gia các hội chợ, triển lãm trọng điểm trong nước; tổ chức các hội nghị phổ biến thông tin về các hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Asean, CPTPP, EV-FTA, quy tắc xuất xứ và khai báo hồ sơ đề nghị cấp C/O trên hệ thống eCosys... để các doanh nghiệp nắm bắt, xử lý thông tin về thị trường, cơ hội giao thương kinh tế quốc tế. Trong bối cảnh ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 khiến nhiều hoạt động xúc tiến thương mại trực tiếp không thể thực hiện được theo kế hoạch, ngành Công Thương đã phối hợp với các ngành, địa phương đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp có nhu cầu xây dựng trang thông tin thương mại điện tử, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và các nền tảng số vào xúc tiến thương mại và quảng bá thương hiệu theo hướng kết hợp trực tiếp và trực tuyến giúp doanh nghiệp tiếp cận đối tác, thị trường xuất khẩu có hiệu quả ngay tại “nhà”. Vận động các doanh nghiệp trong tỉnh tham gia các hội nghị xúc tiến thương mại nhiều ngành hàng như dệt may, da giày, điện tử, vật tư y tế, bao bì… bằng hình thức trực tuyến. Để nâng cao hiệu quả hỗ trợ pháp lý cho các doanh nghiệp, hiện Sở Tư pháp phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan (Tòa án nhân dân tỉnh, Trung tâm xúc tiến đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp, Hiệp hội các doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Nam Định, Liên minh Hợp tác xã, Hội Luật gia, Đoàn Luật sư tỉnh…) tăng cường thực hiện chương trình hỗ trợ pháp lý đối với các doanh nghiệp theo tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh tại Quyết định số 2148/QĐ-UBND ngày 28-8-2020. Theo đó, các ngành chức năng tập trung hỗ trợ pháp lý đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa có hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh, không phân biệt hình thức sở hữu, hình thức tổ chức, quy mô kinh doanh và lĩnh vực hoạt động. Các nội dung hỗ trợ pháp lý gồm: Hệ thống hóa, cập nhật cơ sở dữ liệu về văn bản trả lời của cơ quan Nhà nước đối với vướng mắc pháp lý của doanh nghiệp nhỏ và vừa trong áp dụng chung về pháp luật trên Cổng/Trang thông tin điện tử của mình hoặc kết nối với Cổng thông tin điện tử của tỉnh; cung cấp thông tin pháp luật, chính sách của tỉnh có liên quan đến doanh nghiệp nhỏ và vừa; bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho người quản lý, cán bộ pháp chế của doanh nghiệp và cán bộ, công chức làm công tác hỗ trợ pháp lý; thực hiện tư vấn pháp luật thông qua đối thoại, giải quyết các vướng mắc pháp lý cho doanh nghiệp
và các hoạt động tư vấn pháp luật khác phù hợp với các quy định của pháp luật trên cơ sở nhu cầu của doanh nghiệp và nguồn lực của tỉnh. Bên cạnh đó, các ngành, các địa phương tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống dịch vụ việc làm, dự báo thị trường lao động; tăng cường hoạt động kết nối cung cầu lao động theo hướng nhà quản lý và doanh nghiệp phải tiếp cận, kết nối với nhau ngay từ khâu đề xuất, thẩm định đầu tư. Từ đó, sớm nắm rõ nhu cầu về cơ cấu, phân kỳ tuyển dụng của các doanh nghiệp, tạo cơ sở cho việc hoạch định các chính sách đào tạo, điều tiết đúng và trúng nhu cầu của thị trường lao động. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng thuận tiện hơn khi tìm hiểu, tham vấn các thông tin về số lượng, chất lượng nguồn lao động trong hiện tại và cả dự báo để có chiến lược mở rộng sản xuất kinh doanh phù hợp./.
Bài và ảnh: Thanh Thúy
