Sản xuất và cung ứng ra thị trường khoảng 120-130 tấn nấm sò, nấm mỡ, nấm linh chi, mộc nhĩ chất lượng, an toàn mỗi năm, HTX sản xuất nấm Nhật Bằng, xã Trực Thái (Trực Ninh) đã tạo được chuỗi liên kết khép kín từ nuôi cấy giống đến tiêu thụ sản phẩm, tạo hướng đi mới, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho các thành viên.
 |
| Anh Vũ Văn Bằng, xã Trực Thái (Trực Ninh) kiểm tra khu sản xuất nấm. |
Chúng tôi đến HTX sản xuất nấm Nhật Bằng đúng thời điểm đang thu hoạch rộ nấm sò. Vừa tất bật đóng gói sản phẩm trước khi xuất hàng, anh Vũ Văn Bằng, Giám đốc HTX cho biết, anh bắt đầu đến với nghề trồng nấm từ năm 2006. Qua sự giới thiệu của một cán bộ địa phương, anh đã đến Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Nghĩa Hưng để học kỹ thuật trồng nấm. Sau khi được chuyển giao kỹ thuật trồng nấm, anh cải tạo lại 40m2 vườn để sản xuất nấm và trồng 2 tấn nguyên liệu nấm mỡ. Có lãi ở ngay vụ nấm đầu tiên, năm 2007 anh tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất lên 100m2 và thu được hơn 2 tấn nấm thành phẩm. Nhờ sự cần cù, chịu khó học hỏi, anh Bằng còn học được kỹ thuật trồng các loại nấm khác như nấm sò, nấm linh chi, nấm mèo (mộc nhĩ). Đồng thời anh tự nghiên cứu thành công quy trình sản xuất giống nấm sò và nấm linh chi. Đến nay, sau hơn 14 năm nỗ lực, anh Bằng đã có 1 trang trại nấm rộng 2.000m2 được thiết kế quy củ, bài bản với các khu sản xuất từng loại nấm, giống, phôi riêng biệt “kín vào mùa đông, thoáng vào mùa hè”. Tùy từng loại nấm, anh đầu tư hệ thống điều hòa để điều chỉnh đảm bảo nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng phù hợp. Hiện trang trại của anh trồng các loại nấm sò, nấm mỡ, nấm linh chi theo tiêu chuẩn VietGAP; trong đó chủ lực là nấm sò chiếm khoảng 80% diện tích. Theo anh Bằng, nấm sò, nấm mỡ, nấm linh chi là những loại nấm dễ trồng, dễ chăm sóc và được thị trường ưa chuộng. Từ nhiều năm nay, đầu ra sản phẩm nấm của gia đình anh Bằng chủ yếu là thị trường các tỉnh vùng Tây Bắc (Sơn La, Điện Biên, Lai Châu …) và các chợ đầu mối tại Hà Nội, Quảng Ninh. Ngoài cung ứng sản phẩm nấm tươi, gia đình anh còn cung cấp nấm khô cho thị trường. Mỗi năm, gia đình anh xuất bán 2-2,5 tấn nấm mỡ; 30-35 tấn nấm sò và gần 1 tấn nấm linh chi; trừ chi phí, lãi hơn 1 tỷ đồng. Anh Bằng cho biết: Trước vấn nạn thực phẩm bẩn tràn lan thì các loại nấm đang được người dân ưu tiên lựa chọn vì đây là loại thực phẩm sạch, không có chất bảo quản. Do vậy, nghề trồng nấm có điều kiện để phát triển. Mặc dù vậy, để phát triển bền vững nghề trồng nấm cần phải có sự liên kết. Năm 2015, anh Bằng đã liên kết với 16 hộ sản xuất nấm tại địa phương và các xã Hải Xuân (Hải Hậu); Nghĩa Lạc, Nghĩa Phong (Nghĩa Hưng)… thành lập HTX sản xuất nấm Nhật Bằng nhằm hỗ trợ nhau về kỹ thuật; giống, phôi nấm; nguyên liệu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Sau 5 năm đi vào hoạt động, HTX sản xuất Nấm Nhật Bằng đã bứt phá mạnh mẽ, sản lượng nấm xuất bán ra ngoài thị trường tăng theo từng năm. Từ 17 thành viên tham gia ban đầu, đến nay HTX đã phát triển lên trên 30 thành viên. Hiện HTX đang liên kết với một số công ty tiêu thụ nông sản sạch ở Hà Nội để lo đầu ra sản phẩm cho các thành viên. Tham gia HTX các hộ thành viên của HTX sản xuất nấm Nhật Bằng luôn tuân thủ các quy trình sản xuất, chế biến nấm theo hướng sạch, an toàn từ khâu trồng cấy giống nấm vào bịch, sử dụng thực phẩm hữu cơ (cám gạo, cám ngô) để làm phôi nấm, chăm sóc tưới bằng nước sạch, không dùng chất kích thích, thường xuyên khử khuẩn, diệt nấm mốc trong nhà trồng nấm… Nấm thương phẩm của HTX được bảo quản trong túi ni lông, luôn đảm bảo chất lượng. Với chất lượng nấm tốt, giá cả hợp lý, nhất là bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, các sản phẩm nấm của HTX ngày càng được nhiều người tiêu dùng tin tưởng. Năm 2019, HTX cung ứng ra thị trường hơn 100 tấn sò, 3 tấn linh chi, hơn 10 tấn mộc nhĩ, khoảng 10 tấn nấm mỡ. Với giá xuất ra thị trường dao động từ 20-30 nghìn đồng/kg nấm sò, 600-800 nghìn đồng/kg nấm linh chi, 50-100 nghìn đồng/kg nấm mỡ… doanh thu cả năm của HTX đạt trên 3 tỉ đồng. Không chỉ bán nấm thành phẩm, HTX còn cung ứng, nguyên vật liệu làm nấm; sản xuất phân hữu cơ vi sinh; tiêu thụ, chế biến, thu mua các sản phẩm nấm. Đặc biệt, năm 2020, sản phẩm nấm linh chi của HTX sau khi phân tích kiểm nghiệm 12 chỉ tiêu như: thủy ngân, đồng, kẽm, Aflatoxin B1, Salmonella… đều không vượt ngưỡng cho phép, đảm bảo an toàn, đã được UBND tỉnh công nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. “HTX luôn tạo được môi trường hợp tác để các thành viên tương trợ, giúp đỡ nhau trong quá trình sản xuất, ứng dụng nhanh các tiến bộ khoa học kỹ thuật; cung cấp các sản phẩm dịch vụ đầu vào giá rẻ, các sản phẩm đầu ra đủ lớn, bảo đảm chất lượng có địa chỉ tin cậy” - anh Bằng cho biết thêm. Chị Nguyễn Thị Đào, xã Nghĩa Phong (Nghĩa Hưng) tham gia HTX từ năm 2016 chia sẻ: “Được HTX chuyển giao công nghệ từ sản xuất giống, sử dụng hệ thống lò sấy, hấp… tôi đã tổ chức sản xuất thành công, đạt năng suất cao. Các sản phẩm sau khi thu hoạch được HTX thu mua và bao tiêu toàn bộ nên tôi không phải lo lắng về đầu ra, chỉ chú tâm vào sản xuất để có sản phẩm tốt. Mỗi năm gia đình tôi sản xuất và cung ứng được khoảng 20 tấn nấm sò và 1,5 tấn nấm mỡ”.
Nghề trồng nấm ở HTX sản xuất nấm Nhật Bằng hiện nay không chỉ cho hiệu quả rất cao, gấp nhiều lần so với trồng lúa, mà còn phù hợp với định hướng chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn của địa phương. Với những thành công trong thời gian vừa qua sẽ nền tảng để HTX sản xuất nấm sạch Nhật Bằng tiếp tục phát triển, tạo ra bước đột phá cho mô hình trồng nấm sạch để phát triển bền vững./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
