Cách đây 65 năm, vào thời điểm mà chính quyền cách mạng được thành lập chưa lâu, trước yêu cầu của cuộc đấu tranh chống thù trong giặc ngoài, bảo vệ những thành quả cách mạng vừa giành được, ngày 31-12-1951, Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ VI đã quán triệt công an các tỉnh thực hiện Chỉ thị số 5/CT của Ban Bí thư Trung ương Đảng về nhiệm vụ và tổ chức của lực lượng Công an nhân dân (CAND), thành lập Ban Chấp pháp. Theo đó, Ty Công an Nam Định đã tổ chức thành lập Tiểu ban Chấp pháp nằm trong Ban Chính trị. Đây là tiền thân của lực lượng Cảnh sát điều tra, trong đó có lực lượng Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQCSĐT) ngày nay. Đồng thời ngày 31-12-1951 được Bộ Công an xác định là Ngày truyền thống của lực lượng Văn phòng CQCSĐT các cấp.
Kể từ thời điểm đó, trải qua 65 năm sáp nhập, chia tách với nhiều tên gọi ở mỗi thời kỳ cách mạng, từ Tiểu ban Chấp pháp Ty Công an Nam Định (1951-1954); Ban Chấp pháp Ty Công an Nam Định (1954-1976); Phòng Chấp pháp Ty Công an Hà Nam Ninh (1976-1981); Từ năm 1981-1989, Phòng Chấp pháp tách thành Phòng Cảnh sát điều tra xét hỏi và Phòng An ninh điều tra xét hỏi Công an tỉnh Hà Nam Ninh; Từ năm 1989-1992, sáp nhập 2 Phòng Cảnh sát điều tra xét hỏi và An ninh điều tra xét hỏi thành CQCSĐT Công an tỉnh Hà Nam Ninh; từ năm 1992-1997 là Phòng Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Nam Hà; từ năm 1997-2004 là Phòng Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Nam Định và Văn phòng CQCSĐT Công an tỉnh Nam Định từ năm 2004 đến nay. Dấu mốc trên thực sự là một chặng đường vẻ vang, in đậm dấu ấn với những chiến công xuất sắc của cán bộ, chiến sĩ lực lượng Văn phòng CQCSĐT. Cụ thể là:
Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, hòa bình lập lại ở miền Bắc, nhưng đất nước vẫn còn bị chia cắt, đồng bào miền Nam ruột thịt vẫn nằm dưới ách đô hộ của chế độ thực dân mới. Ra đời trong bối cảnh đó, lực lượng chấp pháp vừa thành lập đã phối hợp với các lực lượng Công an Nam Định lao ngay vào cuộc chiến chống bọn phản động dụ dỗ, cưỡng ép đồng bào miền Bắc di cư vào miền Nam. Lãnh đạo Ty Công an đã giao Ban Chấp pháp cử cán bộ có kinh nghiệm tham gia các đoàn công tác chống cưỡng ép di cư và trực tiếp điều tra, bắt giữ, lập hồ sơ đưa ra truy tố hoặc cảnh cáo, giáo dục những đối tượng cầm đầu, đối tượng tham gia hoạt động dụ dỗ, cưỡng ép người di cư, đập tan âm mưu của 2 đế quốc Mỹ - Pháp. Đồng thời đề nghị truy tố nhiều vụ án kinh tế tham ô để bảo vệ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.
 |
| Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Nam Định luôn chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ có năng lực, trách nhiệm cao và phẩm chất tốt. |
Miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, cả nước náo nức chung tay xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Thời kỳ này, trên địa bàn tỉnh xảy ra nhiều vụ án giết người, cướp tài sản rất phức tạp, đối tượng rất quỷ quyệt và rất nhiều vụ án kinh tế lớn, gây hậu quả nghiêm trọng đã được cán bộ, chiến sĩ lực lượng CSĐT khám phá nhanh, kịp thời bắt giữ đối tượng để xử lý. Có thể nói, giai đoạn này các vụ án đều được lực lượng CSĐT trực tiếp thụ lý khám phá đạt 100%. Đã đem lại niềm tin trong nhân dân, thúc đẩy phong trào phòng chống tội phạm, bảo vệ trật tự quản lý kinh tế của quần chúng lên một bước mới.
Bước vào thời kỳ đổi mới của đất nước, tình hình hoạt động của bọn tội phạm hình sự trên địa bàn tỉnh có nhiều diễn biến phức tạp. Án kinh tế tuy có giảm song lại gây thiệt hại lớn về tài sản. Các vụ án mạng, gây thương tích lại có chiều hướng gia tăng. Đáng chú ý là bọn côn đồ lưu manh hình thành băng ổ nhóm, có vũ khí nóng, liều lĩnh gây ra nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng. Để lập lại kỷ cương, trật tự xã hội và thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng về “tăng cường công tác bảo vệ TTATXH trong tình hình mới”, toàn dân, toàn quân tỉnh Hà Nam Ninh đã đồng loạt “xuống đường” tham gia đấu tranh trấn áp tội phạm hình sự, giữ gìn TTATXH. Đợt phát động này được mang một cái tên rất quân sự: Chiến dịch 135. Ban Giám đốc Công an tỉnh Hà Nam Ninh giao Phòng Cảnh sát điều tra (là đơn vị tiền nhiệm của Văn phòng CQCSĐT ngày nay) là thường trực của Ban chỉ đạo chiến dịch. Chỉ trong 60 ngày đầu của Chiến dịch 135, có sự góp sức của hàng vạn lượt quần chúng xuống đường đấu tranh chống tội phạm, các đơn vị chức năng Công an tỉnh Hà Nam Ninh khám phá được 158 vụ án hình sự, bắt 377 tên tội phạm, triệt phá được 49 băng, nhóm bao gồm 148 tên cướp nguy hiểm, thu 18 súng, 15 lựu đạn, 107 viên đạn, 26 dao lê...
Đồng thời, Phòng Cảnh sát điều tra còn cùng với các lực lượng khác trong lực lượng công an xuống cơ sở giải quyết điểm nóng thực hiện "3 cùng" với dân để vận động quần chúng, củng cố cơ sở chính trị, giữ gìn an ninh nông thôn, thúc đẩy phong trào địa phương phát triển, như ở xã Mỹ Thắng (Mỹ Lộc), xã Hồng Thuận (Giao Thuỷ), Trực Cường (Trực Ninh), vùng vạng (Nghĩa Hưng)…
Theo Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự năm 1989, nói đến CQCSĐT, người ta nghĩ ngay một đơn vị rất nhiều quyền năng pháp lý. Bởi đơn vị có quyền khởi tố, điều tra ở tất cả các hệ, loại tội phạm về trật tự xã hội (hình sự, kinh tế, ma túy) và có quyền năng thanh tra pháp luật công tác điều tra xử lý tội phạm, kiểm tra công tác giam giữ trong toàn tỉnh. Đơn vị cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chức năng này.
Năm 2004, kế thừa truyền thống với tên mới là Văn phòng CQCSĐT và với nhiệm vụ chức năng mới là kiểm tra hướng dẫn việc chấp hành pháp luật, theo dõi về công tác truy nã, giam giữ; thụ lý, thẩm định các vụ án, vụ việc, vấn đề phức tạp có khó khăn, vướng mắc trong điều tra xử lý; tham mưu đồng chí giám đốc, đồng chí thủ trưởng CQCSĐT chỉ đạo giải quyết những vụ án phức tạp, kéo dài, án có khiếu nại, án có vi phạm tố tụng hình sự… đều đã được đơn vị hoàn thành xuất sắc.
7 năm qua (2010-2016), Văn phòng CQCSĐT Công an tỉnh đã thẩm định, hướng dẫn điều tra và điều tra trên 200 vụ án, trong đó có nhiều vụ án phức tạp, “gai góc”. Điển hình như vụ án lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ ở xã Liêm Hải, huyện Trực Ninh với 23 bị can là chủ tịch xã, cán bộ địa chính, trưởng thôn, trưởng xóm đã bán đất trái thẩm quyền đã được xử lý nghiêm minh, chặt chẽ góp phần củng cố hệ thống chính trị ở xã Liêm Hải.
Từ năm 2010 đến nay, đơn vị đã trực tiếp phát hiện, thụ lý điều tra trên 100 vụ án. Tiêu biểu như vụ cố ý làm trái - lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ tại xã Lộc An - Thành phố Nam Định mà quần chúng nhân dân đã khiếu tố từ thành phố, tỉnh tới Trung ương; đã qua nhiều lần thanh tra chưa ổn định được. Chỉ khi giao cho Văn phòng CQCSĐT thụ lý đã khởi tố đề nghị truy tố 8 bị can, trong đó có lãnh đạo Phòng TN và MT, Chủ tịch xã, cán bộ địa chính, kế toán xã và nhiều trưởng thôn, trưởng xóm đã ổn định được tình hình.
Tìm hiểu thực tế, thực lực của Văn phòng CQCSĐT hiện nay chỉ có 23 cán bộ, chiến sĩ với 7 điều tra viên mà đơn vị đã hoàn thành khối lượng lớn án thụ lý cũng như nhiều việc khó khăn khác thì được lãnh đạo đơn vị xác định: Do có sự chỉ đạo chặt chẽ của Đảng ủy,
Ban Giám đốc Công an tỉnh, của thủ trưởng CQCSĐT và sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị điều tra 2 cấp trong CQCSĐT tỉnh Nam Định; sự phối hợp tốt của Viện KSND và TAND tỉnh trong xử lý tội phạm; và được sự ủng hộ của quần chúng nhân dân đây quả là điều may mắn giúp Văn phòng CQCSĐT có tầm nhìn và có cách xử lý phù hợp với các án khó. Thêm nữa, với đầu mối là các Đội điều tra tổng hợp tại Công an các huyện, thành phố cũng cung cấp nhiều thông tin có giá trị trong điều tra, xử lý án góp phần tạo nên truyền thống, thành tích của lực lượng Văn phòng CQCSĐT.
Có thể nói, suốt chặng đường 65 năm phát triển, lực lượng Văn phòng CQCSĐT Công an tỉnh Nam Định đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; có nhiều thành tích, chiến công được ghi nhận.
Để tiếp tục xây dựng hình ảnh đẹp về người chiến sĩ Văn phòng CQCSĐT Công an tỉnh Nam Định, thời gian tới, đơn vị tập trung tham mưu đồng chí Giám đốc Công an tỉnh, đồng chí thủ trưởng CQCSĐT củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động cơ quan điều tra 2 cấp; thực hiện nghiêm quy định về tiếp nhận, xử lý tin báo, tố giác tội phạm, công tác truy xét, mở rộng án; chấp hành pháp luật trong hoạt động tố tụng. Phối hợp tốt với Viện KSND và TAND tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn và thẩm định thụ lý hồ sơ tố tụng. Quyết tâm phấn đấu là đơn vị quyết thắng; Chi bộ trong sạch vững mạnh và được tặng Cờ thi đua của Tổng cục Chính trị CAND.
Một mùa xuân nữa lại về, khoác lên quê hương Thành Nam những sắc màu tươi sáng. Hòa cùng hơi ấm mùa xuân, những thế hệ cán bộ, chiến sĩ Văn phòng CQCSĐT Công an tỉnh Nam Định hôm nay vẫn tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, thử thách; tu dưỡng, rèn luyện để trở thành người chiến sĩ Công an “vừa hồng, vừa chuyên” theo 6 điều Bác Hồ dạy./.
|
Trong quá trình chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, Phòng Cảnh sát điều tra, nay là Văn phòng CQCSĐT Công an tỉnh Nam Định vinh dự được:
- Chủ tịch nước tặng thưởng 8 Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba. Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất, Nhì, Ba.
- Thủ tướng Chính phủ tặng 3 Bằng khen.
- 5 năm liên tiếp (1996-2000) được Bộ Công an tặng Cờ “Đơn vị xuất sắc” trong phong trào thực hiện 6 điều Bác Hồ dạy CAND.
- 6 năm liên tiếp (1996-2001) được UBND tỉnh tặng Cờ “Đơn vị thi đua xuất sắc ngành Công an”.
- 5 năm liên tiếp (1996-2000) được Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh tặng Cờ “Tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh”.
- Từ năm 2011 đến nay đơn vị liên tục đạt danh hiệu Đơn vị Quyết thắng; Chi bộ liên tục đạt danh hiệu tổ chức cơ sở Đảng trong sạch vững mạnh.
- Năm 2012 được UBND tỉnh Nam Định tặng Cờ thi đua xuất sắc; năm 2015 được Bộ Công an tặng Cờ thi đua; năm 2016 được Tổng cục Chính trị CAND, Bộ Công an tặng Cờ thi đua.
- Hàng nghìn lượt tập thể và cá nhân được tặng Bằng khen, giấy khen các loại vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm./.
|
Bài và ảnh:
Bích Mận
Phòng Công tác chính trị
Công an tỉnh Nam Định
Phòng Công tác chính trị
Công an tỉnh Nam Định
