Quốc hội Cu-ba tại phiên họp thường kỳ đầu tiên nhiệm kỳ khóa IX đã thông qua dự thảo Hiến pháp mới với những thay đổi lớn từ năm 1959.
 |
| Ông Ra-un Cát-xtơ-rô và Chủ tịch M.Đ.Ca-nên. Ảnh: AP |
Bản dự thảo Hiến pháp bao gồm những thay đổi đáng kể nhất về chính trị, kinh tế và xã hội Cu-ba kể từ năm 1959. Những thay đổi này khẳng định quyết tâm xây dựng hệ thống xã hội chủ nghĩa phát triển của các nhà lãnh đạo Cu-ba.
“Hệ thống kinh tế sẽ duy trì những nguyên tắc cơ bản về sở hữu xã hội chủ nghĩa của toàn dân, nhưng sẽ bổ sung sự công nhận vai trò của thị trường và của những hình thức sở hữu mới, trong đó có sở hữu tư nhân”, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Cu-ba trích dẫn từ bản dự thảo Hiến pháp mới.
Bản dự thảo Hiến pháp sẽ được tham vấn công chúng trong những tháng tới và sau đó tiếp tục được trưng cầu ý dân để người dân Cu-ba cho ý kiến về những thay đổi này.
Dự thảo Hiến pháp mới sẽ thay thế cho bản Hiến pháp 1976 hiện hành tại Cu-ba, mà theo các nhà lãnh đạo Cu-ba là nhằm đáp ứng những chuyển biến của đất nước. Trong đó, sẽ công nhận thị trường và quyền tư hữu là những thành phần của nền kinh tế xã hội chủ nghĩa.
Điểm nhấn cải cách kinh tế
Chủ tịch Hội đồng Nhà nước kiêm Hội đồng Bộ trưởng Cu-ba M.Đ.Ca-nên đã kế nhiệm Chủ tịch Ra-un Cát-xtơ-rô lãnh đạo đất nước Cu-ba, tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ của Cách mạng Cu-ba và tiến trình cập nhật mô hình kinh tế đã đề ra.
Trong lễ nhậm chức hồi tháng 4, Chủ tịch M.Đ.Ca-nên cùng Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cu-ba, Chủ tịch mãn nhiệm Ra-un Cát-xtơ-rô đã cam kết đề xuất cải tổ Hiến pháp vào tháng 7. Lời hứa đã được thực hiện và dự thảo Hiến pháp mới dự kiến sẽ là bước chuyển mình lớn của Cu-ba đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế.
Ủy ban soạn thảo Hiến pháp mới do ông Ra-un Cát-xtơ-rô đứng đầu đã bắt tay vào làm việc từ tháng 6. Bản thân ông Ra-un Cát-xtơ-rô năm 2011 đã từng tuyên bố Cu-ba cần thay đổi Hiến pháp. Khi còn đương nhiệm, ông Ra-un đã tiến hành những đổi mới về kinh tế theo hướng mở cửa cho đầu tư nước ngoài và cho phép hình thức kinh doanh tư nhân.
Trong bản dự thảo Hiến pháp mới này, Cu-ba công nhận các hình thức sở hữu bao gồm sở hữu xã hội chủ nghĩa, sở hữu toàn dân, sở hữu chung và hình thức tư hữu.
Nhà cựu phân tích A-tu-rô Lô-pét Lê-vi từng làm việc tại Bộ Nội vụ Cu-ba nhận định, kinh tế là phần quan trọng nhất trong dự thảo Hiến pháp mới này.
Thực tế, tốc độ và tăng trưởng kinh tế Cu-ba ở mức yếu. Nửa đầu năm 2018, tăng trưởng kinh tế Cu-ba đạt 1,1% và chính phủ quốc đảo Ca-ri-bê muốn con số này phải tăng lên 7% mỗi năm.
“Dự thảo Hiến pháp mới mở cửa cho các chính sách khác của Cu-ba, vốn có thể thu hút đầu tư nước ngoài. Thêm vào đó, các doanh nghiệp tại Cu-ba và các nhà đầu tư nước ngoài cần tin tưởng rằng hoạt động của họ sẽ không bị quốc hữu hóa”, ông Lô-pét Lê-vi nói.
Cu-ba sẽ có Thủ tướng
Ngày 22-7, Quốc hội Cu-ba thông qua dự thảo Hiến pháp mới với sự đồng thuận tuyệt đối. Chủ tịch Quốc hội Cu-ba Ét-tê-ban La-dô đã đánh giá cao thành công của Ủy ban phụ trách soạn thảo Dự thảo Hiến pháp do Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cu-ba Ra-un Cát-xtơ-rô đứng đầu.
Dự thảo Hiến pháp mới của Cu-ba duy trì đặc điểm xã hội chủ nghĩa và đưa ra những thay đổi trong cơ cấu Nhà nước Cu-ba, trong đó bao gồm việc thành lập các vị trí Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước và Thủ tướng, thay thế cho Chủ tịch hiện tại của Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng.
Điểm nhận được quan tâm trong bản dự thảo Hiến pháp là vấn đề về tuổi và hạn chế nhiệm kỳ của người giữ cương vị Chủ tịch Cu-ba. Theo đó, độ tuổi khi nhậm chức phải dưới 60 và các Chủ tịch Cu-ba sẽ không tại vị quá 2 nhiệm kỳ 5 năm liên tiếp.
Báo Granma, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Cu-ba dẫn lại phát biểu của Bí thư thứ nhất Ra-un Cát-xtơ-rô trong kỳ họp khai mạc Quốc hội khóa IX rằng, quốc đảo Ca-ri-bê sẽ có chức danh mới là Thủ tướng. Bước cải tổ này là việc tách 2 chức danh Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng chuyển thành “Thủ tướng”, hiện vẫn do 1 người đảm nhiệm.
Giới quan sát rất chờ đợi chính phủ với Thủ tướng tại Cu-ba sẽ vận hành ra sao? và những cải cách Hiến pháp sẽ phát huy những tác dụng thế nào?
Không ít ý kiến dự báo những chuyển biến tích cực với đất nước và người dân Cu-ba khi dự thảo Hiến pháp mới cũng mở rộng quyền con người, với các vấn đề như đảm bảo thủ tục tố tụng, “lệnh đình quyền giam giữ”, giả định vô tội và tái hòa nhập xã hội của các tù nhân. Bên cạnh đó, là thay đổi trong vấn đề kết hôn, theo đó bản dự thảo công nhận hôn nhân là sự kết hợp giữa hai người không chỉ rõ giới tính, thay cho Hiến pháp hiện hành nêu rõ hôn nhân là sự kết hợp tự nguyện giữa nam giới và nữ giới.
Một ngày trước khi thông qua bản dự thảo Hiến pháp, các đại biểu Quốc hội khóa IX của Cu-ba cũng thông qua danh sách Hội đồng Bộ trưởng do tân Chủ tịch M.Đ.Ca-nên bổ nhiệm, với phần lớn các vị trí giữ nguyên từ chính phủ của ông Ra-un, như các Bộ trưởng Quốc phòng, Nội vụ, Thương mại và Quan hệ Quốc tế.
Do đó, cũng có những người giữ ý kiến hoài nghi, song vấn đề quan trọng nhất lúc này là những thay đổi về kinh tế. Nhiều ý kiến quan sát nói rằng, về mặt chính trị, chính phủ Cu-ba không có thách thức và có thêm thời gian để cải cách./.
Theo VOV
