Về trang chủ |
Nghề trồng hoa và cây cảnh Vị Khê, xã Điền Xá (Nam Trực) có từ thế kỷ XIII (năm 1211) do một vị quan nhà Lý là Tô Trung Tự truyền dạy cho dân làng. Ông Nguyễn Thế Lực, Trưởng thôn Vị Khê cho biết: “Lịch sử làng cây cảnh Vị Khê đã có từ hơn 1000 năm. Đến nay đã 8 thế kỷ qua, mặc dù làng hoa cây cảnh trải qua nhiều thăng trầm, nhưng dân làng chúng tôi vẫn giữ được nghề truyền thống”. Nghề trồng hoa cây cảnh từ lâu đã trở thành nghề chính đem lại nguồn thu nhập chủ yếu cho dân làng với bình quân thu nhập trên 100 triệu đồng/người/năm.
 |
 |
Đến làng cây cảnh Vị Khê, nhiều người thưởng lãm trầm trồ trước sự khéo léo của các nghệ nhân khi uốn tỉa ra những khuôn hình chim thú, Chùa Một Cột, Khuê Văn Các, Tháp Phổ Minh... một cách tài tình. Vị Khê còn có đa dạng các loài cây cảnh như: đa, sung, lộc vừng, sanh, si, cau Vua, vạn tuế, tùng La Hán... với nhiều thế cây phong phú như: long thăng, long giáng, hạc lập, trực siêu, thế huyền, thế song phục, huynh đệ, mẫu tử tương thân, phụ tử tương tùy... Ông Trương Thanh Long, nghệ nhân cấp tỉnh của xã Điền Xá cho biết: “Hầu như 100% hộ dân trong làng đều làm nghề trồng hoa, cây cảnh. Ngoài trồng hoa, cây cảnh dân làng còn cấy lúa. Nhưng cuộc sống chính của làng là nghề trồng hoa cây cảnh; hiện nay hầu như các gia đình theo truyền thống của cha ông cứ cha truyền con nối tiếp tục làm nghề”.
 |
 |
Về Vị Khê, được nghe các nghệ nhân Vị Khê giới thiệu về từng thế cây, mới thấy sức sống của từng loài và ẩn chứa trong đó là những triết lý sâu sắc của ông cha thuở trước... chuộng sự thanh cao cây có dáng (hạc lập), dáng cương trực (trực siêu) thể hiện nếp sống gia đình hòa thuận, với tình cảm mẹ con ôm ấp thân thương có dáng cây mẫu tử tương thân, thể hiện sự dìu dắt của người cha đối với con trai dấn bước trên đường đời chông gai có dáng cây phụ tử tương tùy. Những loại cây dáng cây cảnh do các nghệ nhân uốn thế, tạo tác luôn ẩn chứa nhưng triết lý nhân văn, hướng đến các giá trị chân - thiện - mỹ trong cuộc sống.
 |
Anh Nguyễn Phúc, một nghệ nhân trẻ trong làng nghề cây cảnh Vị Khê, cho biết: “Để thổi hồn vào thế cây, những nghệ nhân ở làng cây cảnh Vị Khê phải dốc tâm huyết với sự tỉ mỉ, kiên trì, uốn tỉa tạo dáng cho từng chồi, từng nhánh, có khi phải mất nhiều năm mới hình thành một thế cây đẹp. Để cho ra một cây cảnh đẹp, trước hết phải tạo ra thể loại cây, phải bắt đầu từ khâu triết cây mất khoảng 3 tháng, sau đó lại hạ cây xuống đất mất khoảng 4 tháng, khi cây tốt lên mới bắt đầu uốn thế, rồi tỉa cành có khi phải trải qua 4-5 năm mới tạo ra một cây tương đối hoàn thiện”.
 |
Ai đã từng đến làng Vị Khê sẽ có dịp được ngắm nhìn khung cảnh làng quê yên bình. Vào những dịp cuối năm, từ trên bờ đê nhìn xuống, du khách sẽ thấy không gian Vị Khê bát ngát với những vườn hoa sắc thắm, cây cảnh, cây thế, bonsai... chen nhau nối liền từ trong làng ra tới tận chân đê, cả phía bờ sông cũng được tô điểm bởi những thảm hoa rực rỡ. Cây cảnh còn mang lại giá trị kinh tế cao và những tác phẩm nghệ thuật cây cảnh mang đậm nét văn hóa của làng nghề truyền thống ở vùng châu thổ sông Hồng./.
Bài và ảnh: Hoàng Tuấn
