Mùa niễng về

 Củ niễng là một món ăn đặc sản của vùng đất Nghĩa An (Nam Trực). Khi tiết trời bắt đầu se lạnh cũng là lúc niễng vào mùa thu hoạch. Khắp các chợ quê cho đến ngõ phố đâu đâu cũng bắt gặp những bó niễng trắng ngần, mập mạp được các bà, các mẹ, các chị chọn mua. Mỗi năm một lần, món ăn đặc biệt của vùng đất này lại làm say mê nhiều thực khách sành ăn.

Cánh đồng niễng rộng 1 mẫu của gia đình chị Phạm Thị Minh Toan, thôn An Lá 2.

Đến ruộng niễng của gia đình chị Phạm Thị Minh Toan, thôn An Lá 2 (xóm 8 cũ), chúng tôi cảm nhận được không khí gấp gáp, khẩn trương của gia đình vào những ngày chính vụ thu hoạch. Chị Toan chia sẻ: “Gia đình tôi hiện trồng 1 mẫu niễng. Tháng 2 âm lịch hàng năm tôi xuống giống và sau khoảng 7 tháng sẽ cho thu hoạch. Mùa niễng năm nay do thời tiết thuận lợi nên năng suất củ cao hơn năm ngoái”. Vào mùa thu hoạch niễng, các hộ gia đình như chị Toan luôn “chạy hết công suất” để kịp thời vụ. Chậm một ngày thôi là củ niễng già đi nhanh chóng, vỏ xanh, xốp, giảm hẳn độ giòn ngọt, mất ngon.

Sau khi cắt niễng, chị Toan chuyển về nhà sơ chế, phân loại củ theo kích cỡ, xếp thành bó để bán. Niễng được thu hoạch đến đâu có người đến mua buôn, mua lẻ hết đến đó. Với giá bán đầu mùa dao động từ 25-30 nghìn đồng/bó 10 củ, sau mỗi vụ niễng, trừ chi phí, gia đình chị Toan thu về 8-9 triệu đồng/sào, cao gấp nhiều lần so với trồng lúa. Hiện, Nghĩa An có 10ha đất trồng niễng thì xóm An Lá chiếm gần 4ha. Xóm có khoảng 80 hộ trồng niễng, nhà nhiều có thể trồng hơn 1 mẫu, nhà ít cũng 2-3 sào. “Trồng niễng, ngoài thu hoạch củ còn giúp chúng tôi “tận thu” các phụ phẩm như lá cây. Do lá niễng không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, an toàn với người sử dụng nên thời gian gần đây còn được các thương lái thu mua để sản xuất các mặt hàng thủ công mỹ nghệ. Từ tiền bán lá, mỗi sào niễng giúp các gia đình thu thêm được 2 triệu đồng”, chị Toan phấn khởi cho biết.

Niềm vui của người nông dân khi năm nay niễng được mùa.

Không chỉ có hương vị thơm ngon, lạ miệng, củ niễng còn chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe như canxi, sắt, photpho, kali, natri, đồng hay bổ sung nguồn vitamin A, B, C, D... dồi dào. Theo y học hiện đại, tác dụng của củ niễng đối với sức khỏe rất nhiều. Củ niễng giúp phòng bệnh xơ vỡ động mạch, huyết áp tăng, urê máu cao hay bệnh xơ cứng gan…

Người dân thu hoạch niễng về bán cho lái buôn.

Với giá trị dinh dưỡng cao, niễng được những người sành ăn chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, bổ dưỡng. Các bà, các mẹ, các chị có thể thái lát mỏng rồi xào lên cùng trứng, thịt bò hoặc xào không điểm thêm các loại rau thơm như mùi, hành… Ngoài xào, niễng còn được luộc chấm muối chanh ớt. Với món niễng luộc, thực khách tận hưởng được tối đa độ ngọt và giòn của củ niễng. Các bà nội trợ sành ăn còn dùng niễng để nấu các món canh củ niễng, thịt gà, nấm kim châm hay lẩu niễng, nấm... Niễng cũng có thể ăn sống ngay tại ruộng. Dù là sử dụng niễng cho món ăn nào người ăn cũng sẽ cảm nhận được vị ngọt ngậy, thơm bùi của củ niễng. Tuy nhiên, cũng theo những người trồng niễng lâu năm ở Nghĩa An, muốn chọn được niễng ngon cũng cần phải có “con mắt” biết nhìn niễng. Niễng có hai loại là niễng đực và niễng cái, niễng cái thì củ to và mẩy hơn, ăn thơm, ngọt hơn. Những củ niễng nào mập mạp, bên trong có ít chấm đen sẽ cho hương vị ngọt bùi hơn hẳn.

Mùa niễng của người dân Nghĩa An đã vào chính vụ, trên khắp các cánh đồng rộng lớn, nông dân đang khẩn trương thu hoạch niễng. Ở nhiều bờ ruộng, thương lái xếp hàng chờ sẵn để thu mua, vận chuyển niễng lên xe. Tiếng cười nói, ngã giá rộn ràng khắp các cánh đồng. Từ những thửa ruộng ngập nước, củ niễng Nghĩa An theo chân thương lái đến nhiều vùng miền cả nước, thậm chí được đặt mua làm quà biếu ra nước ngoài. Loại rau củ bình dị giờ đây đang mang lại hiệu quả kinh tế cao, dần khẳng định vị thế cây trồng “chủ lực” giúp người dân thoát nghèo vươn lên làm giàu bền vững./.

Bài và ảnh: Hoa Xuân – Văn Huỳnh
Ngày xuất bản: 11-11-2023