Xây dựng và phát triển mạnh mẽ thị trường khoa học và công nghệ (KH và CN) là một trong những giải pháp chủ yếu thúc đẩy đổi mới, sáng tạo để tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả, tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa, dịch vụ trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 tiến triển nhanh. Trên quan điểm đó trong những năm gần đây, dù còn nhiều khó khăn song tỉnh đã chỉ đạo các ngành chuyên môn tập trung xây dựng và phát triển thị trường KH và CN, đã có những bước tiến đáng kể, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội.
Công ty Cổ phần Hợp kim Al Hoàng Gia, xã Việt Hùng (Trực Ninh) ứng dụng công nghệ sơn mạ đồng cho các sản phẩm trang trí nội, ngoại thất bằng hợp kim để nâng cao chất lượng thẩm mỹ. |
Tỉnh đã chỉ đạo ngành KH và CN cùng các sở, ngành liên quan thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy phát triển thị trường KH và CN; trọng tâm là phát huy vai trò trung tâm của doanh nghiệp trong đẩy mạnh các hoạt động ứng dụng KH và CN cũng như đầu tư vào lĩnh vực nghiên cứu, phát triển ý tưởng, hoàn thiện, sáng tạo công nghệ mới. Trong 10 năm qua, tỉnh đã tổ chức 50 buổi tọa đàm, hội thảo khoa học giới thiệu công nghệ mới; hướng dẫn doanh nghiệp tham gia Chương trình KH và CN quốc gia; tổ chức trên 30 khóa đào tạo nâng cao năng lực xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và đào tạo khởi sự kinh doanh, quản trị kinh doanh chuyên sâu cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ... Cập nhật thông tin các đối tượng trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vào hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia. Hàng năm tỉnh hỗ trợ 3-5 doanh nghiệp tham gia các hội chợ kết nối cung cầu công nghệ, 3-5 doanh nghiệp tham dự các giải thưởng về KH và CN có uy tín như: Giải thưởng Sao Vàng Đất Việt, Giải thưởng Chất lượng quốc gia...
Triển khai Đề án “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn tỉnh Nam Định”, tỉnh đã tạo lập được môi trường cho cộng đồng doanh nghiệp nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng trong hoạt động quản lý để phát triển doanh nghiệp bằng cách tiếp cận các mô hình quản lý chất lượng, các công cụ cải tiến nâng cao năng suất chất lượng, tiết giảm các lãng phí trong hoạt động sản xuất và đảm bảo chất lượng sản phẩm hàng hóa phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Qua đó góp phần tăng khả năng cạnh tranh, thương hiệu của doanh nghiệp trên thị trường. Trong hợp tác và hội nhập quốc tế về KH và CN, tỉnh đã phối hợp với CHLB Đức tổ chức hội thảo quốc tế “Quản lý nước thải bền vững tại tỉnh Nam Định”; phối hợp với các doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ như Bệnh viện Đa khoa quốc tế VinMec, Tổ chức Latter Day Sain Charities; Quỹ Rosa Luxemburg - Đức, Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) thực hiện các chương trình, dự án về năng lượng, môi trường, hỗ trợ người nghèo và phát triển cộng đồng. Các chương trình hợp tác quốc tế mặc dù còn sơ khởi và phạm vi còn nhỏ hẹp song đã thu được nhiều kết quả khả quan, tích cực.
Thiết bị công nghệ đo hiện đại của Công ty Cổ phần Công nghệ Venus được trưng bày tại Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị (Sở KH và CN). |
Sự khởi sắc đáng chú ý nhất của thị trường KH và CN của tỉnh ta chính là sự hình thành Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị và hỗ trợ khởi nghiệp. Dự án được Sở KH và CN thực hiện với các hạng mục chính là Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị trực tuyến (sàn ảo); khu trưng bày, tư vấn, quảng bá công nghệ thiết bị (sàn thực); khu hỗ trợ sáng tạo khởi nghiệp và đào tạo quản trị Sàn, marketing, tư vấn nhằm hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức giao thương công nghệ và thành lập cơ sở ươm tạo, cơ sở kỹ thuật, khu làm việc chung cho doanh nghiệp vừa và nhỏ theo quy định. Hiện Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị và hỗ trợ khởi nghiệp đặt Trung tâm Ứng dụng, dịch vụ KH và CN (Sở KH và CN) đang duy trì, vận hành hệ thống thông tin, công nghệ thông tin, phần mềm, cơ sở dữ liệu KH và CN; cập nhật bản tin website Sàn trực tuyến ndtex.vn; cập nhật thành viên tham gia Sàn trực tuyến và các sản phẩm công nghệ. Đã có hơn 300 doanh nghiệp với trên 1.300 sản phẩm thiết bị công nghệ được đăng ký kinh doanh trên Sàn trực tuyến; 45 sản phẩm thiết bị công nghệ của 15 doanh nghiệp đăng ký trưng bày, giới thiệu sản phẩm công nghệ trực tiếp tại khu trưng bày của Sàn giao dịch công nghệ và thiết bị. Đây được xem là bước đi quan trọng, đóng vai trò cốt lõi trong phát triển thị trường KH và CN, tạo nền tảng cho các hoạt động tư vấn, môi giới, xúc tiến chuyển giao, thương mại hóa công nghệ, đánh giá khoa học, định giá công nghệ...
Trong năm 2022, Trung tâm Ứng dụng, dịch vụ KH và CN đã phối hợp với Công ty Cổ phần OCD Việt Nam tổ chức hội thảo, trình diễn “Ứng dụng chuyển đổi số trong doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trên địa bàn tỉnh Nam Định”; tổ chức tham gia gian hàng trưng bày giới thiệu sản phẩm nấm Đông trùng hạ thảo do Trung tâm sản xuất và giới thiệu một số thiết bị, công nghệ của doanh nghiệp trên Sàn Ndtex như: thiết bị bể bơi của Công ty Vinasaco, lò đốt rác của tập đoàn công nghệ T-Tech… tại hội chợ Techmart Hải Phòng 2022. Trước đó, tại Sàn Ndtex, Trung tâm Ứng dụng, dịch vụ KH và CN phối hợp với Trung tâm Phát triển KHCN và Đổi mới sáng tạo tổ chức sự kiện kết nối cung - cầu công nghệ, thiết bị giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Nhật Bản với sự tham gia của hơn 40 doanh nghiệp, trong đó có 8 doanh nghiệp 100% vốn FDI Nhật Bản đang hoạt động sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam và một số doanh nghiệp tại Nhật Bản. Đây là các sự kiện điển hình về thúc đẩy và phát triển thị trường KH và CN của tỉnh, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận, xúc tiến hợp tác để đổi mới công nghệ, thiết bị tiên tiến, tăng khả năng cạnh tranh và nâng cao năng suất, chất lượng cho sản phẩm.
Tuy nhiên, đánh giá chung thị trường KH và CN trên địa bàn tỉnh hoạt động chưa thực sự sôi động, hiệu quả khi chưa đáp ứng yêu cầu cũng như mong muốn của các bên tham gia. Việc hỗ trợ, kết nối bên có nguồn cung với bên cầu công nghệ vẫn còn hạn chế. Sự kết nối giữa các nhà khoa học, các viện nghiên cứu, trường đại học với các doanh nghiệp trên địa bàn còn thiếu. Nguồn vốn ngân sách dành cho đầu tư phát triển KH và CN còn hạn chế. Hoạt động nghiên cứu phát triển, ứng dụng KH và CN, đổi mới công nghệ của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất chưa thực sự trở thành nhu cầu sống còn, là công cụ cạnh tranh, trở thành động lực để thúc đẩy thị trường KH và CN. Cơ chế chính sách chưa đủ mạnh để tạo ra động lực khuyến khích đội ngũ những người làm công tác nghiên cứu khoa học, phát minh, sáng kiến cải tiến kỹ thuật và đổi mới sáng tạo trong sản xuất và đời sống…
Để khắc phục những khó khăn, bất cập này, thời gian tới, Sở KH và CN tiếp tục tham mưu UBND tỉnh có cơ chế chính sách hỗ trợ để khuyến khích các tổ chức, cá nhân, nhất là doanh nghiệp, đầu tư nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ, ứng dụng tiến bộ KH và CN vào sản xuất, kinh doanh; thúc đẩy sự liên thông của thị trường KH và CN với các thị trường hàng hoá, dịch vụ, lao động, vốn. Đẩy mạnh thực hiện công nhận các kết quả nghiên cứu không sử dụng ngân sách Nhà nước để hỗ trợ phát triển doanh nghiệp KHCN và thương mại hóa. Chủ động tìm kiếm, lựa chọn, hướng dẫn các doanh nghiệp có tiềm năng phát triển thành doanh nghiệp KH và CN. Đẩy mạnh hỗ trợ, xác lập, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ đối với các sản phẩm đặc trưng. Hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh thực hiện các dự án phát triển tài sản trí tuệ từ các văn bằng, sáng chế, giải pháp hữu ích đã được bảo hộ. Tham gia hiệu quả các hoạt động kết nối cung cầu, chợ công nghệ thiết bị để trình diễn, giới thiệu kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của tỉnh./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh