Đại hội XIII của Đảng là một sự kiện trọng đại, có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu bước phát triển mới của đất nước.
Trong bài viết quan trọng “Chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới”, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã đánh giá: Dự thảo các văn kiện trình Đại hội quán triệt sâu sắc nguyên tắc kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn, giữa kiên định và đổi mới, giữa kế thừa và phát triển. Đây là những vấn đề thuộc về lý luận nhận thức, chứa đựng hạt nhân về duy vật và biện chứng của phương pháp luận Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, triết học Đông phương và Tây phương cùng với tư duy truyền thống Việt Nam.
Kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn. Lý luận mác-xít là tổng kết kinh nghiệm, tổng kết tri thức; là khoa học về quy luật phát triển của tự nhiên và xã hội, khoa học về cách mạng của quần chúng, về thắng lợi của chủ nghĩa xã hội. Vì vậy, lý luận không phải là giáo điều, không phải là một cái gì cứng nhắc, mà đầy tính chất sáng tạo, như kim chỉ nam, chỉ phương hướng cho chúng ta hành động. Lý luận nói tới ở đây là những nguyên lý phổ biến; là tinh thần, lập trường, quan điểm, phương pháp của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Lý luận đó chính là sự khái quát từ thực tiễn, tổng kết kinh nghiệm thực tiễn, có ý nghĩa rọi chiếu thực tiễn; phân tích một cách khoa học, đúng đắn những vấn đề của thực tiễn giúp chúng ta tìm ra được quy luật phát triển của cách mạng, của đổi mới, định ra được đường lối, phương châm, bước đi cụ thể của sự nghiệp đổi mới thích hợp với tình hình, hoàn cảnh nước ta.
Thực tiễn không đồng nghĩa với thực dụng, thiển cận, mà đó là những vấn đề, những mâu thuẫn của sự vật mà cách mạng đề ra cần giải quyết. Thực tiễn rất rộng, cả kinh nghiệm công tác, tư tưởng của cá nhân, chính sách và đường lối của Đảng, kinh nghiệm lịch sử trong nước và thế giới; đó là hoàn cảnh cụ thể của tình hình mới, điều kiện từng nơi, từng lúc. Đất nước, xã hội Việt Nam trong quá trình đổi mới là một “cơ thể sống”, “sự vật sống” không ngừng vận động và phát triển trong mối quan hệ hữu cơ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.
Sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn là nguyên tắc cao nhất của chủ nghĩa Mác - Lê-nin. Xây dựng các văn kiện trình Đại hội XIII là phải rất thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn và coi trọng thực tiễn. Thực tiễn nói tới ở đây là thực tiễn Việt Nam hiện nay, qua 35 năm đổi mới, phải tính đến cả thực tiễn đất nước, con người, lịch sử, văn hóa Việt Nam và cả thực tiễn thế giới. Từ thực tiễn đó để vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tìm ra bản chất, quy luật vận động của công cuộc đổi mới ở Việt Nam, một sự nghiệp có tính đặc thù của nước ta, chưa có tiền lệ trong lịch sử. Trên cơ sở đó đề ra đường lối độc lập, tự chủ, đúng đắn, sáng tạo cho sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam.
Kết hợp nhuần nhuyễn lý luận với thực tiễn không có nghĩa là học, áp dụng lý luận một cách giáo điều, mà trong mọi vấn đề cần phải giải quyết đều phải đặt câu hỏi “vì sao?”, đều phải suy nghĩ kỹ càng xem nó có hợp với thực tế không, có thật đúng lý không, tuyệt đối không nhắm mắt sao chép, rập khuôn lý luận một cách xuôi chiều, máy móc. Thực tiễn sinh động của một Việt Nam đổi mới trong thế giới toàn cầu sẽ làm nảy nở lý luận mới. Cứ như vậy, vừa nâng cao trình độ hoạt động thực tiễn, tổng kết kinh nghiệm vừa nâng cao trình độ lý luận, đem lý luận chứng minh với thực tiễn, chúng ta sẽ có được một lý luận chân chính soi sáng công cuộc đổi mới.
Kết hợp nhuần nhuyễn giữa kiên định và đổi mới. Các văn kiện trình Đại hội XIII nói tới kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây là nền tảng tư tưởng, lý luận của cách mạng Việt Nam gần một thế kỷ qua. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới 35 năm qua có nhiều nhân tố, nhưng phải nhấn mạnh nhờ nền tảng tư tưởng, lý luận không gì thay thế được là chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Đảng ta đã vận dụng một cách sáng tạo, phù hợp với thực tiễn Việt Nam.
Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đây là cốt lõi trong tư tưởng Hồ Chí Minh, sợi chỉ đỏ xuyên suốt cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng. 90 năm qua, nhờ kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội mà cách mạng Việt Nam đã tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh là bài học hàng đầu được Đảng ta tổng kết trong toàn bộ tiến trình cách mạng Việt Nam, đặc biệt qua 35 năm đổi mới.
Kiên định đường lối đổi mới của Đảng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đường lối đổi mới được hình thành và từng bước hoàn thiện, phát triển 35 năm qua, đưa đất nước đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, khẳng định đường lối lãnh đạo của Đảng là đúng đắn, tạo tiềm lực to lớn để bảo vệ Tổ quốc. Đổi mới ngày càng sâu, rộng phù hợp với thực tiễn của Việt Nam và xu thế phát triển của thế giới là con đường duy nhất đúng để đưa chúng ta đi tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Kết hợp nhuần nhuyễn giữa kế thừa và phát triển. Đây là một trong những quan điểm cơ bản có ý nghĩa phương pháp luận trong học thuyết Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Nói kế thừa là tiếp nối, duy trì những giá trị tốt đẹp của đổi mới, nổi bật là lý luận, đường lối đổi mới, cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Tuy nhiên, thực tiễn đổi mới rộng lớn, có nhiều vấn đề vô cùng khó khăn, phức tạp đòi hỏi cần được giải quyết sáng tỏ về mặt lý luận để tiếp tục đưa sự nghiệp đổi mới phát triển. Như vậy, trong sự nghiệp đổi mới phải vừa kế thừa vừa phát triển, gắn kế thừa với phát triển, trong kế thừa có phát triển, trong phát triển có kế thừa, có phát triển tốt mới kế thừa tốt.
Phát triển là sự thay đổi cả lượng và chất từ trình độ thấp đến trình độ cao, từ chưa hoàn thiện đến từng bước hoàn thiện. Phải phát triển toàn diện cả kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, gắn với môi trường tự nhiên. Tư tưởng chiến lược trong giai đoạn tới là phát triển nhanh và bền vững, bảo đảm gắn kết chặt chẽ và triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, trong đó phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên.
Phát triển nhưng phải trung thành với chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và những quan điểm có tính nguyên tắc của Đảng. Trung thành cần được hiểu, về mục đích bất di bất dịch là dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội. Những vấn đề thuộc về nguyên tắc như Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý - phục vụ, nhân dân làm chủ là phải vững chắc, nhưng sách lược thì phải linh hoạt. Phát triển theo tinh thần “dĩ bất biến ứng vạn biến”.
Đó là những nội dung cơ bản, quan trọng đã thể hiện rất rõ nét, sâu sắc trong bài viết của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng. Vấn đề đặt ra hiện nay là chúng ta phải biết kế thừa những thành tựu trong tất cả các lĩnh vực, rút ra những bài học kinh nghiệm quan trọng để phát huy ưu điểm, khắc phục, sửa chữa sai lầm, khuyết điểm, tiếp tục vận dụng trong lãnh đạo, chỉ đạo đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững trong nhiệm kỳ Đại hội XIII./.
PGS, TS BÙI ĐÌNH PHONG
Theo nhandan.com.vn
