Mùa xuân thăm làng hiếu học

Những kết quả đạt được trong xây dựng các mô hình học tập ở tỉnh ta đã trở thành điểm sáng trong cả nước. Dưới sự chỉ đạo của Hội Khuyến học các cấp, các gia đình, dòng họ học tập đã là chỗ dựa, là nguồn động viên, tiếp sức cho các phong trào khuyến học ở cơ sở và là nét đẹp đặc trưng ở các thôn làng.

Một ngày cuối năm, khi không khí mùa xuân đã rộn ràng, chúng tôi về thăm thôn Nam Ngoại, xã Trực Mỹ (Trực Ninh) một vùng quê mà trong những năm qua đã chuyển mình vươn lên xây dựng và phát triển kinh tế đi đôi với chăm lo cho con cháu học hành. Truyền thống hiếu học của nhân dân Nam Ngoại đã có từ lâu đời. Trải qua 400 năm hình thành và phát triển, người dân trong làng đã không ngừng phát huy truyền thống yêu nước, cần cù lao động, xây dựng xóm làng ngày càng giàu đẹp. Thời xưa, cả xã có 4 cụ thi đỗ Tú tài thì làng Nam Ngoại có 3 cụ. Làng cũng được nhận 4 sắc phong vua ban cho các cụ tổ. Ngày nay, truyền thống hiếu học đã được người dân Nam Ngoại duy trì và ngày càng phát triển. Năm 1996, làng được UBND tỉnh trao Cờ đơn vị xuất sắc về công tác giáo dục. Năm 1997, làng được UBND tỉnh công nhận và cấp bằng Làng Văn hóa, là một trong những làng đạt chuẩn Làng văn hóa sớm nhất huyện.

Thôn Nam Ngoại, xã Trực Mỹ (Trực Ninh) luôn coi trọng việc giữ gìn và tiếp nối truyền thống hiếu học của quê hương.

Nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa lâu dài trong công cuộc đổi mới, đòi hỏi mỗi người phải ngày càng nâng cao trình độ dân trí, ở thôn Nam Ngoại đã sớm thành lập chi hội khuyến học để từ đó nâng “sự học” xứng đáng với danh hiệu “làng văn hóa”. Ban chấp hành chi hội khuyến học đã vận động các đảng viên trong chi bộ, chính quyền và đại diện các đoàn thể, ban khuyến học của các dòng họ và đông đảo người dân là thành viên của chi hội khuyến học. Hàng năm, chi hội đều có kế hoạch theo dõi cụ thể từng đối tượng học sinh để kịp thời khuyến khích, vận động, nhắc nhở gia đình kết hợp với nhà trường và xã hội để tìm biện pháp giáo dục. Trước khi bước vào năm học mới, chi hội khuyến học thôn Nam Ngoại tổ chức tổng kết đánh giá công tác khuyến học, khuyến tài và đề ra phương hướng cho năm học tiếp theo, đồng thời tuyên dương, phát thưởng động viên những em chăm ngoan, đạt thành tích cao trong học tập. Từ đó mà các em ngày càng ra sức học tập đạt kết quả cao, các bậc phụ huynh cũng tin tưởng và tạo mọi điều kiện để chăm lo cho con cái học hành. Nhiều ông bố, bà mẹ tháng ngày nắng sương vất vả, “thắt lưng buộc bụng” để nuôi con ăn học nay đã được bù đắp bằng sự hiếu nghĩa của những đứa con trưởng thành. Phong trào xây dựng ban khuyến học ở các dòng họ, giáo họ được làng quan tâm phát triển ở 17 dòng họ và 2 giáo họ, trong đó nhiều dòng họ đã có quỹ khuyến học hàng chục triệu đồng để động viên con cháu trong họ thi đua học tập tốt. Hoạt động hiệu quả với nhiều con cháu học hành tiến bộ, các dòng họ: Đoàn, Vũ, Vũ giáo, Trần, Nguyễn, Đỗ đã được Huyện ủy, UBND huyện Trực Ninh tặng Bức trướng khuyến học, khuyến tài. Dòng họ Đoàn đại tộc 2 lần được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam tặng Bằng khen.

Cô và trò Trường THCS Hải Phương (Thị trấn Yên Định) trao đổi bài trước giờ lên lớp.

Nhờ sự động viên, tuyên truyền của chi hội khuyến học cùng với động lực thi đua giữa các gia đình, số học sinh trong thôn đạt kết quả xuất sắc trong học tập, rèn luyện đã được nâng lên rõ rệt. Nhiều học sinh có hoàn cảnh khó khăn đã được động viên giúp đỡ kịp thời để thực hiện ước mơ vươn tới tầm cao tri thức. Hàng năm, thôn có 80% học sinh được công nhận là học sinh giỏi, học sinh tiên tiến; 80% học sinh THPT đỗ vào đại học, cao đẳng; hơn 10 học sinh đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Năm 2024, thôn có 7 em đỗ vào đại học. Hiện tại thôn đã có hàng trăm người tốt nghiệp đại học, trong đó có 5 tiến sĩ, 22 thạc sĩ, 4 người là Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, trong đó có 1 đồng chí là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, đại biểu Quốc hội khóa XIII, 1 Nhà giáo Ưu tú, nhiều người là cán bộ chủ chốt cấp xã, cấp huyện và cấp tỉnh, là kỹ sư, bác sĩ, công an, sĩ quan Quân đội và có trên 100 giáo viên ở các cấp học. Năm 2024, thôn đã có 150 gia đình đạt danh hiệu “Gia đình học tập”. Thôn đã vinh dự được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam, UBND tỉnh tặng Bằng khen. Để lan tỏa và tiếp nối truyền thống hiếu học của quê hương, hàng năm, mỗi độ xuân về, các cụ cao niên trong làng lại cùng các ban, ngành, đoàn thể và toàn thể nhân dân quây quần tại nhà văn hóa của thôn trò chuyện, khen thưởng, động viên những tấm gương học sinh chăm ngoan hiếu học, những em có hoàn cảnh khó khăn biết vươn lên trong rèn luyện và học tập, thu hút mọi người, mọi nhà, các đoàn thể cùng tiếp tục quan tâm ươm những “mầm xuân” của thôn ngày một vươn cao.

Chi hội Khuyến học thôn Nam Ngoại, xã Trực Mỹ (Trực Ninh) luôn giáo dục, nhắc nhở con cháu giữ gìn và phát huy truyền thống, thành tích hiếu học của quê hương.

Được sự quan tâm chăm lo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối, kết hợp của Mặt trận Tổ quốc và các ban, ngành, đoàn thể; cùng với sự ủng hộ của nhân dân, sự nỗ lực phấn đấu, nhiệt tình của đội ngũ cán bộ, hội viên Hội Khuyến học các cấp nên sự nghiệp khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập ở tỉnh ta đã có những bước tiến quan trọng. Đồng chí Nguyễn Phú Hậu, Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh cho biết: Việc tổ chức và hoạt động khuyến học, trong đó có việc xây dựng thôn, làng hiếu học, đơn vị học tập ở các thôn, làng, tổ dân phố ngày càng tạo thành những phong trào sâu rộng như một nét đẹp trong văn hoá giáo dục của nhân dân. Trong đó, song song với việc động viên con em phấn đấu trong học tập, rèn luyện, việc giáo dục truyền thống của quê hương cho lớp trẻ được đặc biệt chú trọng. Vào các ngày giỗ thành hoàng làng, ngày lễ, tết, các thôn, làng không chỉ tổ chức trọng thể mà còn thông báo rộng rãi trên các phương tiện truyền thông để con cháu khắp mọi miền Tổ quốc biết, về dự đông đủ. Các gia đình, dòng họ trong thôn, làng đều phấn đấu xây dựng nếp sống văn hóa, không tệ nạn xã hội, tăng cường tinh thần đoàn kết cộng đồng. Nhiều thôn, làng hiếu học đang góp phần tạo nên một xã hội học tập khá sâu rộng tại địa phương. Đến nay, toàn tỉnh đã có hơn 4.600 dòng họ đăng ký mô hình dòng họ học tập, trong đó có 75,8% dòng họ được công nhận. Hơn 3.500 thôn, làng, tổ dân phố đăng ký cộng đồng học tập, trong đó có 74% đã được công nhận. Tỉnh cũng thực hiện tốt việc xây dựng, phát triển các phong trào “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Cộng đồng học tập” và “Đơn vị học tập” ở thôn, làng, tổ dân phố; đã xuất hiện nhiều mô hình khuyến học, khuyến tài, xây dựng quỹ Khuyến học hoạt động có hiệu quả.

Mùa xuân đang đến thật gần, đang thắp lên niềm tin khuyến học, khuyến tài trong tỉnh sẽ tiếp tục khởi sắc, góp phần đưa sự nghiệp giáo dục và đào tạo của tỉnh nhà ngày càng phát triển bền vững.

Bài và ảnh: Hồng Minh