Không sầm uất, tráng lệ nhưng Thành Nam lại để thương để nhớ rất nhiều cho lòng người xa xứ về những con phố nhỏ yên bình rợp bóng cây xanh. Trước đây hoa gạo vốn được xem là loài hoa quen thuộc của Thành Nam, nay chỉ còn thấp thoáng ở hồ Vỵ Xuyên, vườn hoa Cửa Đông và khu Văn Miếu. Đường Tô Hiệu tính từ chùa Vọng Cung đến cầu Treo cũ được gọi là phố hoa gạo. Hiện đường Tô Hiệu vẫn còn 7 cây gạo cổ thụ, ngọn cao vút, tán cây xoè rộng toả bóng mát làm dịu cái nắng hè oi ả. Cứ nhìn vào những thân cây đường kính vài vòng tay ôm, gốc cây xù xì cũng đủ biết tuổi đời của cây bằng tuổi đời của mấy thế hệ con người. Tháng ba hoa gạo đua nhau thắp lửa đỏ rực một góc trời, làm bừng sáng cả con phố Tô Hiệu. Hoa nở ào ạt, rụng ào ạt. Hai bên hè phố, những bông hoa rơi xuống đất vẫn còn tươi rói màu son. Cánh hoa mềm mịn như nhung khiến mỗi người đi qua đều ý tứ nhẹ nhàng, không muốn giẫm chân lên. Lũ trẻ thì sung sướng chạy lăng xăng quanh gốc cây, chọn những bông gạo đẹp nhất xâu thành chuỗi, choàng lên đầu lên cổ nhau giả làm công chúa, hoàng tử. Phố hoa gạo đi vào ký ức tuổi thơ với những trò vui ngộ nghĩnh không thể nào quên. Trong nỗi nhớ của cha mẹ chúng tôi - thế hệ công nhân Nhà máy Dệt từ thời chiến tranh chống Mỹ, phố hoa gạo là nơi hối hả đi về mỗi khi tiếng còi tầm gọi vào nhà máy lúc tinh sương và trở về nhà khi ánh đèn thành phố đã thắp lên lung linh huyền ảo. Hình ảnh cô thợ dệt Thành Nam mặc yếm xanh thắt đáy với chiếc mũ xanh trùm tóc vội vã đi dưới cơn mưa bông gạo bay trắng nõn đã đi vào thơ ca, nhạc họa của biết bao văn nghệ sỹ.
 |
| Hồ Vỵ Xuyên, Thành phố Nam Định. Ảnh: Internet |
Phố hoa sữa trước đây gắn liền với đường Trần Phú, đường Hàn Thuyên, giờ chỉ còn vài cây già cỗi lẻ loi nhưng cũng đủ làm sực nức không gian mỗi độ thu về. Phố hoa sữa bây giờ chạy quanh hồ Vỵ Xuyên, toả tán tròn che mát cả một đoạn đường Trường Chinh. Mùa thu mấy chục cây hoa sữa đồng loạt nở rộ. Những bông hoa li ti mọc thành chùm như tổ ong, màu vàng xanh dịu dàng không mấy nổi bật nhưng lại gây ấn tượng bởi mùi thơm hăng hắc nồng nàn. Hoa sữa khi ngửi chưa quen thấy khó chịu nhưng lâu rồi không gặp lại thấy nhớ thấy mong. Nhất là khi trời đã sang đông, hoa sữa sau thời gian bung nở hết mình đã bắt đầu kết thành những chùm quả buông mành mành trong gió. Một đêm đông lạnh, chầm chậm đạp xe quanh phố hoa sữa, nghe mơ hồ một mùi hương vương vấn còn sót lại trên những chùm hoa nở muộn, trong lòng chợt trào dâng cảm xúc nao nao khó tả. Phố hoa phượng trải dài dọc hai bên đường Trần Nhân Tông có đến hàng trăm cây. Bình thường, con đường ven sông này đã tấp nập người qua lại để đón những ngọn gió mát lành từ sông Đào lồng lộng thổi vào. Mùa hè, khi hoa phượng nở rộ, từng tốp học trò tinh khôi trong màu áo trắng lũ lượt lại qua làm con đường vừa có cái ồn ào náo nhiệt vừa có cái lãng mạn, thi vị của thời cắp sách. Đứng trên cầu Đò Quan nhìn xuống, phố hoa phượng như một dòng sông đỏ lựng ôm lấy bờ nam thành phố. Chiều chiều, lững thững đi bộ trên đê, ngắm màu hoa rực rỡ trong nắng, bất chợt ùa về những kỷ niệm thân thương của tuổi học trò... Đoạn phố Trần Huy Liệu, nơi có các dãy nhà tập thể của công nhân dệt nhiều người hẳn không thể quên hương thơm dìu dịu, man mát, tươi tắn và trong trẻo từ những vòm cây dâu gia xoan trồng hai bên đường khiến tâm hồn thấy thư thái vô cùng vào mỗi buổi sáng sớm. Mỗi mùa hoa đến, những phố hoa Thành Nam bừng lên sắc màu tươi tắn như những thiếu nữ đương xuân diện chiếc áo mới may. Để rồi khi mùa hoa qua đi, những tiếc nuối mong chờ lại cháy lên trong nỗi nhớ của mỗi người./.
Lam Hồng
