Với diện tích khoảng 90 nghìn ha đất canh tác và 16 nghìn ha đất nuôi trồng thuỷ sản, hằng năm bà con nông dân toàn tỉnh phải tiêu thụ số lượng lớn các loại vật tư nông nghiệp. Địa bàn nông thôn rộng, kiến thức của người nông dân về loại hàng hóa này hạn chế, công tác kiểm soát, quản lý thị trường thiếu chặt chẽ nên tiềm ẩn nguy cơ vi phạm, gian lận thương mại trong sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp ảnh hưởng đến chất lượng nông sản và sức khỏe cộng đồng. Vấn đề nổi cộm của thị trường nhóm hàng vật tư nông nghiệp tại thời điểm này là tình trạng buôn bán phân bón kém chất lượng, thuốc bảo vệ thực vật ngoài danh mục quy định, trốn thuế, ghi sai công dụng, sai hạn sử dụng trên nhãn mác hàng hóa…
 |
| Thanh tra Sở NN và PTNT kiểm tra một cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật tại huyện Hải Hậu. |
Để bảo đảm hiệu quả, hiệu lực công tác kiểm soát thị trường, hằng năm, công tác thanh tra, kiểm tra vật tư nông nghiệp luôn có sự phối hợp liên ngành Nông nghiệp, Công an, Quản lý thị trường... Trong đó lực lượng chức năng kiểm tra định kỳ các đại lý kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật ít nhất 2 lần/năm. Ngoài ra, vào đầu vụ sản xuất hoặc khi có phản ánh của người dân, các đơn vị chức năng tiến hành kiểm tra đột xuất. Tuy nhiên, do hám lợi, tình trạng sản xuất, kinh doanh và sử dụng chất cấm trộn vào thức ăn chăn nuôi; kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật, phân bón không có trong danh mục, kém chất lượng và vi phạm về nhãn hàng hóa... vẫn còn diễn ra. Tại cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng về vật tư nông nghiệp của Thanh tra Sở NN và PTNT phối hợp với các ngành Công thương, KH và CN, Công an tỉnh tổ chức từ tháng 5 đến tháng 8-2014, lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra 84 cơ sở kinh doanh. Ngoài việc kiểm tra điều kiện cơ sở kinh doanh, điều kiện hành nghề của chủ cơ sở, người bán hàng trực tiếp, lực lượng chức năng đã lấy ngẫu nhiên 36 mẫu vật tư nông nghiệp để kiểm nghiệm chất lượng. Qua đó đã phát hiện nhiều sản phẩm thuốc thú y có thành phần không đúng đăng ký của nhà sản xuất. Cụ thể như các loại thuốc thú y nhãn hiệu ENRO-10 (10ml/lọ) của Cty CP Hùng Nguyên (Hưng Yên) và nhãn hiệu: AMPICOLI (50g/gói) của Cty TNHH Thuốc thú y quốc tế Đông Nghi (TP Hồ Chí Minh) có hàm lượng Vitamin C và Enrofoxacin không đúng tiêu chuẩn chất lượng công bố. Đối với các dạng chế phẩm sinh học dùng cải tạo ao đầm, môi trường nước trong nuôi trồng thủy sản cũng liên tục bị phát hiện không đảm bảo chất lượng. Trong đó sản phẩm men vi sinh xử lý đáy ao POND BZT 24H của Cty TNHH Thủy sản Cửu Long (TP Hồ Chí Minh) có mật độ vi khuẩn Lactobacillus acidophilus ít hơn tiêu chuẩn đăng ký; chế phẩm vi sinh bổ sung thức ăn cho tôm, cá EMAS của Cty CP Vi sinh ứng dụng (Hà Nội) có hàm lượng Sacxharoyces cerevisiaemy và Lactobacillus acidophilus không đúng tiêu chuẩn; thức ăn bổ sung Vitaminerals dùng để cân bằng các khoáng chất và vitamin thiết yếu của Cty Công nghệ tiêu chuẩn Sinh học Vĩnh Thịnh (TP Hồ Chí Minh) sản xuất có hàm lượng vitamin B6 và canxi pantothenat không đúng tiêu chuẩn đăng ký. Việc sử dụng các loại vật tư này trong chăn nuôi, sản xuất, ngoài việc hạn chế khả năng điều trị bệnh còn khiến dư lượng kháng sinh Enrofoxacin tồn tại lâu trong cơ thể vật nuôi, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và không kiểm soát được nguồn bệnh trong quá trình nuôi gây ra hiện tượng đối tượng nuôi bị chết hàng loạt. Tồn dư kháng sinh cũng là nguyên nhân khiến cho sản phẩm chăn nuôi của tỉnh ta không thể tham gia chuỗi tiêu thụ nông sản an toàn. Ngoài ra, lực lượng Quản lý thị trường tỉnh còn phát hiện nhiều cơ sở kinh doanh không có chứng chỉ hành nghề; không có giấy đăng ký kinh doanh. Đặc biệt, tại một cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp ở xã Cộng Hòa (Vụ Bản) bán thuốc bảo vệ thực vật không nằm trong danh mục được phép sử dụng. Lực lượng Quản lý thị trường đã lập biên bản xử phạt hành chính, tịch thu 170 típ thuốc để tiêu hủy. Tại địa bàn huyện Vụ Bản, lực lượng chức năng cũng đã phát hiện, thu giữ 70 gói thuốc bảo vệ thực vật Acezin bán rong bị sửa chữa, kéo dài hạn sử dụng.
Mặc dù đã tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát, quản lý thị trường vật tư nông nghiệp song việc để “lọt” những cơ sở kinh doanh, những sản phẩm vi phạm vẫn xảy ra. Một mặt, các cơ quan chức năng cần chủ động nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ thanh tra, kiểm tra; tăng cường công tác quản lý Nhà nước để ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong kinh doanh vật tư nông nghiệp. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn nâng cao nhận thức, kiến thức pháp luật về kinh doanh vật tư nông nghiệp cho các cơ sở kinh doanh, người bán hàng và nông dân địa phương. Tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, chuyên môn quản lý Nhà nước cho cán bộ huyện, xã về công tác quản lý sản xuất, kinh doanh, sử dụng vật tư nông nghiệp. Giám sát chặt chẽ đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp, các hình thức quảng cáo, tổ chức các buổi hội thảo liên quan đến vật tư nông nghiệp trên địa bàn tỉnh theo quy định. Sở Công thương phối hợp với Sở NN và PTNT, các cơ quan liên quan thực hiện tốt công tác đấu tranh chống buôn lậu, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng kém chất lượng; các hành vi gian lận thương mại của các cơ sở sản xuất, sang chiết, đóng gói hàng hóa, kinh doanh, các hành vi vận chuyển thuốc, nguyên liệu thuốc BVTV không đúng quy định. Tăng cường vai trò của chính quyền các huyện, thành phố trong công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về quản lý vật tư nông nghiệp đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc tại địa phương. Bên cạnh đó, cần tăng mức độ xử lý vi phạm đối với những hành vi gian lận thương mại thuộc nhóm hàng vật tư nông nghiệp và mở rộng điều tra trên phạm vi toàn tỉnh và các tỉnh khác, cơ sở sản xuất và doanh nghiệp nhập khẩu để xử lý tận gốc ngay khi phát hiện các mặt hàng vi phạm, kiên quyết không để tình trạng phạt cho tồn tại. Mặt khác, về phía người nông dân cần nêu cao tinh thần trách nhiệm của người sản xuất với sản phẩm của mình, không hám lợi chọn mua các loại vật tư được quảng cáo hiệu lực nhanh, giá rẻ; vật tư mới được quảng cáo khuyến mại quá nhiều nhưng không có trong danh mục hướng dẫn của cơ quan chuyên môn, trực tiếp là cán bộ HTX, khuyến nông địa phương./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
