Vấn đề người di cư Trung Mỹ, vốn là tâm điểm trong quan hệ giữa Mexico và Mỹ, đang ngày một nóng thêm với những diễn biến dồn dập khiến tình hình khu vực biên giới hai nước trở nên căng thẳng và phức tạp.
 |
| Người di cư vượt qua bức tường biên giới Mỹ - Mexico ở gần cửa khẩu El Chaparral, Tijuana, bang Baja California, Mexico ngày 25-11-2018. Ảnh: AFP/TTXVN |
Trong động thái mới nhất thể hiện chính sách cứng rắn của Nhà Trắng trong vấn đề nhập cư, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 26-11 đã dọa sẽ đóng cửa biên giới “vĩnh viễn” với Mexico nếu cần thiết, khẳng định đoàn xe chở người di cư từ Trung Mỹ sẽ không thể vào nước Mỹ, đồng thời yêu cầu Mexico hồi hương những người di cư này.
Tuyên bố của ông chủ Nhà Trắng được cho sẽ tạo thêm áp lực cho chính quyền Mexico trong bối cảnh nước này đang phải "gồng mình" giải quyết dòng người di cư, ước tính đã vượt qua con số 10 nghìn người, từ khu vực Trung Mỹ đổ qua Mexico để tìm cách vào Mỹ.
Những phản ứng khá gay gắt của Tổng thống Donald Trump một lần nữa cho thấy ông chủ Nhà Trắng sẽ tiếp tục "không khoan nhượng" trong vấn đề người di cư Trung Mỹ. Cho tới nay, Mỹ đã triển khai khoảng 5.800 binh sĩ dọc biên giới với Mexico nhằm ứng phó với dòng người di cư, song tình hình hỗn loạn tại đây vẫn tái diễn.
Ngày 25-11, khoảng 500 người di cư đã phá hàng rào thép gai giữa biên giới chung giữa Mexico và Mỹ tại cửa khẩu San Ysidro ở Thành phố Tijuana, miền Bắc Mexico, giáp ranh với Thành phố San Diego, bang California của Mỹ.
Hậu quả là lực lượng tuần tra biên giới Mỹ đã sử dụng hơi cay và đạn cao su để ngăn cản những người di cư tìm cách vượt biên, động thái gây lo ngại cho phía Mexico. Bộ Ngoại giao Mexico sau đó đã gửi công hàm yêu cầu Chính phủ Mỹ tiến hành "một cuộc điều tra toàn diện" về việc sử dụng "vũ khí không sát thương" hướng vào lãnh thổ Mexico.
Mexico từ vài tháng nay "bất đắc dĩ" bị đặt trong tình thế "tiến thoái lưỡng nan" khi nước này nằm trên tuyến trung chuyển của dòng người di cư từ các quốc gia thuộc "Tam giác phía Bắc" của Trung Mỹ, gồm El Salvador, Guatemala và Honduras, muốn trốn tránh nghèo đói và bạo lực tại quê nhà và tìm một cuộc sống tốt đẹp hơn tại Mỹ.
Với quan điểm cứng rắn coi dòng người di cư Trung Mỹ là “mối đe dọa” đối với an ninh nước Mỹ bởi "nhiều phần tử khủng bố Trung Đông đã trà trộn vào những nhóm người này", Tổng thống Donald Trump không ít lần đưa ra những tuyên bố cảnh báo và đe dọa nhằm vào Mexico.
Tổng thống Trump từng chỉ trích quốc gia láng giềng phía Nam "xúi giục" và "kiếm lời" từ dòng người di cư bất hợp pháp khi nước này cho phép các đoàn người di cư từ các nước Trung Mỹ đi qua để vào Mỹ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến ông Trump kiên trì thúc ép xây dựng bức tường biên giới giữa Mỹ và Mexico, dù kế hoạch gây tranh cãi này cũng khiến quan hệ với quốc gia láng giềng bị rạn nứt.
Trong khi đó, dòng người di cư không ngớt đổ vào lãnh thổ Mexico và tập trung ở khu vực biên giới miền Bắc nước này cũng tạo ra những thách thức không nhỏ cả về an ninh, kinh tế lẫn xã hội, nhân đạo đối với quốc gia Bắc Mỹ.
Cư dân thành phố biên giới Tijuana đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình và có những hành động khá quyết liệt để phản đối tình trạng "hàng nghìn người xa lạ" trú chân tại đây để xin tị nạn ở Mỹ. Việc xử lý dòng người di cư này thực sự là sức ép to lớn đối với Mexico.
Cho tới nay, Chính phủ Mexico vẫn tuyên bố theo đuổi và thi hành chính sách di cư an toàn, có quy tắc và trật tự, trên cơ sở “tôn trọng hoàn toàn quyền của những người di cư và Luật nhân đạo quốc tế.
Phản ứng của Mexico đối với những yêu cầu và áp lực từ Mỹ được đánh giá là mềm mỏng khi Mexico City luôn khẳng định mong muốn giữ mối quan hệ hợp tác, cùng chia sẻ trách nhiệm trong việc tìm ra giải pháp đối với hiện tượng người di cư Trung Mỹ.
Bên cạnh kêu gọi sự trợ giúp của Liên hợp quốc, Chính phủ Mexico một mặt tăng cường quân đội và cảnh sát tại biên giới phía Nam với Guatemala và kêu gọi các nước Trung Mỹ tìm cách hạn chế dòng người di cư, mặt khác đưa ra những chính sách như tư vấn pháp lý và kế hoạch “Bạn đang ở nhà” nhằm giúp đỡ những người di cư Trung Mỹ.
Tổng thống đắc cử Mexico Andres Manuel Lopez Obrador khẳng định ông không muốn một cuộc chiến với Tổng thống Mỹ Donald Trump về vấn đề di cư và cho rằng vấn đề này không thể giải quyết bằng việc xây dựng bức tường biên giới hay sử dụng vũ lực, mà chỉ có thể bằng con đường ngoại giao và sự tôn trọng./.
Theo TTXVN
