Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) vừa họp khẩn nhằm ngăn chặn thảm kịch xảy ra ở thành phố cảng Hô-đây-đa của Y-ê-men. Đặc phái viên LHQ M.Gríp-phít cũng đã có những chuyến đi con thoi tới quốc gia Trung Đông này nhằm tìm cách “tháo ngòi” căng thẳng. Một số tín hiệu tích cực được phát đi sau các nỗ lực ngoại giao, song thực tế chiến trường khốc liệt vẫn có nguy cơ đẩy Y-ê-men đến bờ vực nguy hiểm.
Các lực lượng chính phủ Y-ê-men được sự hậu thuẫn của liên quân do A-rập Xê-út đứng đầu liên tục mở các đợt tiến công nhằm kiểm soát khu vực chiến lược tại tỉnh Xa-đa, thành trì của phiến quân Hu-thi gần biên giới A-rập Xê-út. Đây là hoạt động quân sự trong khuôn khổ chiến dịch đa mặt trận, được tiến hành cùng thời điểm chiến dịch quân sự quy mô lớn nhằm đánh bật các tay súng Hu-thi ra khỏi thành phố duyên hải Hô-đây-đa, miền tây Y-ê-men. Thành phố Hô-đây-đa và cảng biển cùng tên có vị trí chiến lược quan trọng, là nguồn sống của hàng triệu người Y-ê-men vì hầu hết hàng hóa nhập khẩu và hàng viện trợ vào nước này đều được vận chuyển qua đây. Đây cũng là cửa ngõ được cho là cung cấp hàng hóa và vũ khí cho phiến quân Hu-thi.
Chiến dịch quân sự ở Hô-đây-đa của liên quân A-rập nhằm chặt đứt nguồn tiếp tế cho Hu-thi. Song cộng đồng quốc tế lo ngại chiến dịch đe dọa mạng sống của hàng trăm nghìn người và gây ra cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng, nếu các nguồn tiếp tế từ cảng tới phần lãnh thổ còn lại của Y-ê-men bị cắt đứt. Hu-thi đã đào hào và tăng cường lực lượng. Trong mấy tuần qua, trận chiến nhằm giành quyền kiểm soát thành phố Hô-đây-đa đã cướp đi sinh mạng của 429 người.
LHQ đánh giá cuộc khủng hoảng nhân đạo hiện nay tại Y-ê-men là tồi tệ nhất thế giới, với khoảng tám triệu người cận kề nạn đói nghiêm trọng. Đã có hơn 10 nghìn người chết, kể từ khi liên quân A-rập can thiệp quân sự vào Y-ê-men hồi tháng 3-2015 nhằm giúp khôi phục chính quyền Tổng thống A.Ha-đi. Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) lên án việc hơn 2.200 trẻ em bị sát hại trong cuộc chiến ở Y-ê-men; hàng triệu trẻ em phải “chịu những đau đớn về thể xác hoặc tinh thần” trong cuộc khủng hoảng nhân đạo ở nước này. Sau chuyến thị sát gần đây, Giám đốc điều hành UNICEF H.Phô đã lên tiếng về những thảm kịch đối với trẻ em ở Y-ê-men, khi có hàng triệu trẻ em không được đến trường, thậm chí bị buộc phải tham chiến. Người đứng đầu UNICEF cảnh báo, những quan ngại của quốc tế về sự sụp đổ các hệ thống giáo dục và y tế của Y-ê-men về cơ bản đã thành hiện thực. Chiến tranh tàn phá gần 1.500 trường học trên khắp Y-ê-men.
Trước tình hình ngày càng xấu ở Y-ê-men, LHQ đã nỗ lực thúc đẩy một giải pháp hòa bình mới, sau nhiều lần kế hoạch hòa bình bị đổ vỡ. Sau cuộc gặp các bên đối địch ở Y-ê-men, Đặc phái viên Gríp-phít cho biết, những thông điệp mà ông nhận được trong các cuộc đàm phán đều mang tính tích cực và xây dựng. Các bên đã thảo luận “các ý tưởng cụ thể hướng tới việc đạt được hòa bình”. Một đề xuất được thúc đẩy nhằm trao cho LHQ vai trò then chốt trong việc quản lý cảng Hô-đây-đa, với kỳ vọng bước đột phá tại đây có thể đưa đến một giải pháp rộng lớn hơn cho cuộc xung đột Y-ê-men. Việc tìm được giải pháp cho Hô-đây-đa có thể tạo ra những điều kiện tích cực để tái khởi động nhanh chóng các cuộc đàm phán.
Hội đồng Bảo an LHQ hối thúc tất cả các bên nỗ lực hướng tới một giải pháp chính trị cho Y-ê-men, đồng thời nhắc lại lời kêu gọi tiếp tục mở cửa cảng Hô-đây-đa. Giải pháp chính trị vẫn là con đường duy nhất có thể đem lại hoà bình cho Y-ê-men khi bom đạn trút xuống suốt ba năm qua đã biến quốc gia nghèo trên bán đảo A-rập thành “chảo lửa” xung đột ở khu vực.
Theo nhandan.com.vn
