Ngoài hai cây cau cao vút bên cạnh bể nước mưa, nhà bà ngoại tôi còn có một giàn trầu sát ngay hồi nhà phía tây.
 |
| Ảnh: Internet |
Bà tôi tự tay chăm chút giàn trầu cẩn thận như chăm đàn cháu nhỏ. Cây trầu ưa sạch sẽ nên bà thường chỉ tưới bằng nước mưa hoặc nước vo gạo. Mùa xuân, trầu trổ lá non màu ngọc bích và sang hè chuyển màu xanh biếc, nhìn thật mát mắt. Lá trầu quế không to nhưng dày và rất đượm hương. Khi tôi còn bé tí, những dây trầu mảnh mai với những chiếc lá hình tim bóng láng đã leo kín mặt giàn và bám cả lên tường. Chúng tôi từ nhỏ đã được bà truyền cho lòng yêu thiên nhiên cây cỏ bởi mỗi lúc ra vườn, bà thường rủ rỉ kể cho mấy chị em nghe sự tích của mỗi loài cây. Cây vú sữa góc vườn quả ngọt lành như dòng sữa mẹ, lá mặt đỏ mặt xanh như nước mắt ân hận của người con đã làm mẹ buồn lòng. Cây thì là bé xíu do láu táu, vội vàng, chưa kịp nghe Trời đặt tên đã chạy đi rối rít khoe với mọi người nên từ đó phải mang tên “thì là”… Tôi nhớ nhất là chuyện sự tích trầu cau, một câu chuyện buồn và cảm động về tình cảm anh em, vợ chồng keo sơn, thắm thiết. Những lúc ra xem bà hái trầu, tôi cứ đứng ngắm mãi những thân trầu gầy guộc, nhặt những lá trầu rụng vàng tươi như cánh bướm và vẩn vơ nghĩ đến người vợ trong câu chuyện của bà. Hái trầu xong, bà xếp ngay ngắn thành từng thếp, bỏ vào trong cơi. Chiều mát, mấy bà hàng xóm sang chơi, bà cắt lá trầu làm đôi, bổ cau, quệt chút vôi, cho thêm lát vỏ chay, cuộn chặt như chiếc tổ sâu kèn, khéo léo lấy cuống lá cài chặt ở giữa cho miếng trầu không bị xổ ra. Các bà vừa bỏm bẻm nhai trầu, vừa râm ran câu chuyện. Những đêm hè gió mát trăng thanh, trong hương cau man mác tỏa đầy không gian, bà cháu tôi khiêng chõng ra sân, nghe bà kể chuyện sự tích trầu cau rồi thiếp đi lúc nào không biết. Hương trầu thơm nồng của bà theo chúng tôi vào cả giấc mơ. Cây trầu thật nhiều công dụng. Có lần bọn trẻ chúng tôi chạy nhảy nô đùa dầm mưa nhiều quá bị nước ăn chân, bà đun ngay một nồi nước lá trầu to, cho vài hạt muối, để âm ấm rồi bắt mấy đứa ngồi ngâm chân, chỉ một lúc là hết cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Còn người nào bị đau mắt đỏ, lấy vài lá trầu vò nát đun sôi rồi xông hơi lên hai mắt vài lần là khỏi.
Bà ngoại tôi mất khi ngoài 90 tuổi. Dù trong nhà không còn người ăn trầu nữa nhưng giàn trầu vẫn được bác tôi chăm sóc cẩn thận. Chúng tôi mỗi lúc về thăm quê vẫn thường có thói quen chạy ngay ra ngó giàn trầu, nhìn lá xanh um bên tường nhà là trong lòng thấy ấm áp, thân thương, tưởng như thấy bà mái tóc bạc phơ và hàm răng hạt na đen nhánh đang bình thản nhai trầu trong vườn nhà ngập nắng./.
Lam Hồng
