Từ đầu năm 2018 đến nay, Bảo hiểm xã hội tỉnh phối hợp với Bưu điện tỉnh tổ chức 20 hội nghị tuyên truyền chính sách phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện tại 10 huyện, thành phố; tổ chức lớp đào tạo, thi sát hạch cho 292 nhân viên đại lý thu bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc Bưu điện tỉnh. Tại các hội nghị, đại biểu tham dự được nghe những nội dung về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện như: Mức đóng, phương thức đóng, các quyền lợi được hưởng khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cùng hồ sơ đăng ký tham gia, trách nhiệm của người tham gia...
Đồng chí Nguyễn Lương Ba, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh cho biết: Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi có nhiều quy định mới về bảo hiểm xã hội tự nguyện khắc phục một phần khó khăn cho đối tượng tham gia như: Bỏ quy định tuổi trần tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bỏ quy định mức thu nhập đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thấp nhất bằng mức lương tối thiểu chung (nay là mức lương cơ sở), thay vào đó là quy định mức thu nhập tháng do người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện lựa chọn, thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19-11-2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020 và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng. Theo đó, đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thể lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng tham gia của mình. Bên cạnh đó Luật cũng quy định người tham gia có thể lựa chọn những phương thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện linh hoạt như: Đóng theo tháng, đóng theo quý, đóng theo 6 tháng, đóng theo năm hoặc có thể đóng một lần cho nhiều năm về sau hoặc một lần cho những năm còn thiếu để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện. Đồng thời, từ tháng 4-2016, mở rộng phương thức đóng bảo hiểm xã hội cho người dân đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng thời gian công tác còn thiếu (không quá 10 năm), thì được đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện 1 lần để hưởng lương hưu, thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày 1 tháng sau liền kề tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.
 |
| Tư vấn chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện cho người dân tại Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh. |
Tại tỉnh ta, việc triển khai thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện vẫn còn nhiều hạn chế, chưa thu hút đông đảo người dân tham gia, đặc biệt là số đối tượng tham gia trong 2 năm trở lại đây có xu thế giảm mạnh. Cụ thể, năm 2017, toàn tỉnh có 7.148 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện; đến tháng 3-2019, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là 5.000 người, giảm 2.148 người so với cùng kỳ năm 2017. Theo Bảo hiểm xã hội tỉnh, có 3 nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện chưa đạt mục tiêu đề ra. Thứ nhất, đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chủ yếu là lao động tự do, lao động nông, lâm nghiệp... ở khu vực không chính thức với thu nhập thấp và không ổn định, nên người lao động khó có khả năng tham gia; thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng bảo hiểm xã hội là 20 năm là khá dài; bên cạnh đó nguồn ngân sách địa phương còn hạn chế nên chưa có chính sách hỗ trợ thêm cho các nhóm đối tượng được hỗ trợ theo quy định của Luật. Thứ hai, phần lớn người lao động và nhân dân chưa nhận thức đầy đủ về nội dung, ý nghĩa, tầm quan trọng của các chính sách bảo hiểm xã hội cũng như quy trình, thủ tục đăng ký khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Thứ ba, công tác tuyên truyền chưa sâu rộng, chưa phù hợp với các nhóm đối tượng, một bộ phận người dân vẫn chưa hiểu về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện...
Ngày 3-8-2018, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 102/NQ-CP về việc giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội. Theo đó, đối với bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm thất nghiệp, tỷ lệ tổng số lao động tham gia chiếm ít nhất 90% số đối tượng thuộc diện tham gia vào cuối năm 2019 và chiếm ít nhất 95% vào cuối năm 2020. Đối với bảo hiểm xã hội tự nguyện, tốc độ gia tăng đối tượng tham gia của năm sau so với năm trước ít nhất bằng 30-50%. Tại tỉnh ta, so với lực lượng lao động hiện có, đến hết năm 2019 sẽ phát triển thêm 100 nghìn người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Để đạt chỉ tiêu, các cấp ủy Đảng, chính quyền và các ngành hữu quan thực hiện đồng bộ các giải pháp: Tăng cường phối hợp trong liên thông, kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan có liên quan để nắm bắt chính xác số doanh nghiệp, người lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp để yêu cầu người lao động, người sử dụng lao động tham gia đầy đủ theo quy định của pháp luật. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, đặc biệt là thanh tra chuyên ngành về đóng bảo hiểm xã hội của cơ quan bảo hiểm xã hội; trước hết tập trung kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp có dấu hiệu trốn đóng, đóng không đủ số lao động thuộc diện tham gia đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp; doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm xã hội, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm. Tập trung đôn đốc, yêu cầu người lao động, người sử dụng lao động thực hiện nghiêm trách nhiệm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, trong đó lưu ý đối với một số nhóm đối tượng người lao động đang làm việc trong các hộ kinh doanh, tổ hợp tác, các doanh nghiệp nhỏ; người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, cải thiện quy trình, thủ tục tham gia và hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận tham gia và thụ hưởng chế độ, đặc biệt liên quan đến chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp thực hiện tốt chính sách đối với người lao động; tập trung tuyên truyền đối với chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện có sự hỗ trợ một phần tiền đóng của Nhà nước. Khuyến khích các cơ quan, tổ chức, cá nhân và các địa phương hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Cụ thể, theo Luật định, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hàng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Đây được xem là một trong những giải pháp thu hút, mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Cụ thể, Nhà nước hỗ trợ cụ thể bằng 30% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ nghèo; hỗ trợ 25% đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thuộc hộ cận nghèo và 10% đối với các đối tượng khác./.
Bài và ảnh: Việt Thắng
