Quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa (SPHH) trong quá trình sản xuất, lưu thông, cung ứng là nhiệm vụ quan trọng của các cơ quan quản lý Nhà nước, doanh nghiệp nhằm ổn định thị trường, kịp thời phát hiện và xử lý những sai phạm, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Thời gian qua, hoạt động quản lý chất lượng SPHH được các cơ quan chức năng tích cực triển khai, góp phần quan trọng vào việc ngăn chặn những sai sót do hàng hóa không đảm bảo chất lượng gây thiệt hại về kinh tế, ảnh hưởng quyền lợi, uy tín quốc gia, cũng như của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, tạo môi trường cạnh tranh, kinh doanh lành mạnh, bình đẳng.
 |
| Lực lượng Quản lý thị trường thu giữ hàng hóa không đảm bảo điều kiện lưu thông trên khu vực thành phố Nam Định. |
Các ngành chức năng đã tham mưu với UBND tỉnh ban hành 9 văn bản quản lý về chất lượng, tập trung chủ yếu vào nhóm các sản phẩm thiết yếu, có ảnh hưởng trực tiếp, ngay lập tức đến sức khỏe người tiêu dùng như: dược phẩm, mỹ phẩm; nông, lâm, hải sản; an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP); mũ bảo hiểm; xăng dầu; khí hóa lỏng; rượu, bia; phân bón, vật tư nông nghiệp… Đã tổ chức hàng trăm buổi tuyên truyền, hướng dẫn các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý chất lượng SPHH cho cán bộ làm công tác quản lý Nhà nước, hộ sản xuất, kinh doanh và người dân trên địa bàn tỉnh. Thông qua đó, nhiều phong trào, hoạt động nâng cao chất lượng SPHH trong doanh nghiệp được phát động tổ chức như: Xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, các công cụ quản lý nhằm cải tiến năng suất chất lượng; tham gia giải thưởng chất lượng quốc gia; chứng nhận và công bố hợp chuẩn cho chất lượng SPHH; bảo hộ sở hữu trí tuệ; đổi mới thiết bị, công nghệ… góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ sở, doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh hàng hóa đảm bảo chất lượng. Đi đôi với công tác tuyên truyền, các sở, ngành cũng đẩy mạnh việc thanh tra, kiểm tra việc thực thi đảm bảo chất lượng SPHH của các doanh nghiệp, cơ sở. Theo đó, trong năm 2020, các cơ quan chức năng đã tổ chức thanh tra, kiểm tra tổng số 5.957 lượt cơ sở sản xuất, kinh doanh và lưu thông hàng hóa trên thị trường toàn tỉnh; phát hiện và xử lý vi phạm 726 lượt cơ sở (chiếm 12,18% lượt cơ sở được kiểm tra) vi phạm các quy định của Nhà nước về đo lường và chất lượng, ghi nhãn hàng hóa, hàng giả, hàng lậu, hàng kém chất lượng, gian lận thương mại, ATVSTP… Xử phạt vi phạm hành chính với hình thức cảnh cáo và phạt tiền gần 605 triệu đồng, tạm giữ và tiêu hủy nhiều loại SPHH vi phạm. Trong đó, lĩnh vực an toàn thực phẩm, các ngành chức năng đã kiểm ta 4.673 cơ sở, xử lý vi phạm 567 cơ sở, phạt tiền 434 triệu đồng, yêu cầu 36 cơ sở tiêu hủy 85 loại sản phẩm. Trong đó đã kịp thời kiểm tra khi vụ việc ngộ độc sản phẩm Pate Minh Chay của Công ty TNHH hai thành viên Lối sống mới (Hà Nội) diễn ra trên phạm vi toàn quốc; lực lượng chức năng đã thu giữ 45 hộp Pate Minh Chay lưu thông trên địa bàn để xử lý theo quy định của pháp luật. Đồng thời ban hành văn bản hướng dẫn các địa phương, cơ quan chuyên môn đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, khuyến cáo người tiêu dùng chỉ sử dụng những sản phẩm, thực phẩm an toàn với sức khỏe, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Đối với nhóm hàng xăng dầu, khí hóa lỏng, lực lượng chức năng đã kiểm tra 199 cơ sở, phát hiện 75 cơ sở vi phạm về phương tiện đo. Đoàn kiểm tra đã yêu cầu 56 đơn vị sửa chữa phương tiện đo đảm bảo yêu cầu kỹ thuật; 5 đơn vị thực hiện công bố chất lượng, công bố tiêu chuẩn áp dụng theo quy định.
Cùng với các ngành chức năng, chính quyền các địa phương cũng nỗ lực thực hiện nhiệm vụ quản lý chất lượng SPHH theo chức năng nhiệm vụ được giao. Trong đó, các huyện Hải Hậu, Xuân Trường, Giao Thủy là những địa phương tiêu biểu làm tốt việc quản lý chất lượng SPHH ở cả khâu tuyên truyền và thanh tra, kiểm tra thực tế chất lượng hàng hóa sản xuất, lưu thông trên địa bàn. Các địa phương này đã tập trung cao độ vào nhiệm vụ kiểm tra chất lượng SPHH, đặc biệt là những mặt hàng thiết yếu trong đời sống, sinh hoạt, sản xuất và hàng hóa có ảnh hưởng đến sức khỏe, an toàn của người dân như: dược phẩm; nông, lâm, hải sản; ATVSTP; mũ bảo hiểm; xăng dầu; hóa chất; rượu, bia; vật tư nông nghiệp… Qua đó đã kịp thời phát hiện và ngăn chặn nhiều hành vi gian lận về chất lượng, đo lường, ghi nhãn hàng hóa; hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng cho các nhà sản xuất và người tiêu dùng trong tỉnh.
Tuy nhiên, công tác quản lý chất lượng SPHH trên địa bàn vẫn còn nhiều khó khăn như: Chủng loại SPHH đa dạng và số lượng tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất kinh doanh nhiều thành phần; trong đó đa số là các cơ sở nhỏ lẻ, hộ gia đình chưa nắm vững và cập nhật quy định của pháp luật về chất lượng SPHH nên khó quản lý; vi phạm về chất lượng SPHH trên địa bàn diễn biến phức tạp, đặc biệt là lĩnh vực ATVSTP. Năng lực các phòng thử nghiệm chưa đáp ứng nhu cầu kiểm nghiệm chất lượng SPHH và thiếu các thiết bị kiểm tra nhanh phục vụ hoạt động thanh tra, kiểm tra một số sản phẩm như: Nhóm hàng hóa mỹ phẩm của Sở Y tế; sản phẩm nông, lâm, hải sản của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn… Kinh phí cho hoạt động thanh tra, kiểm tra còn hạn chế, số mẫu lấy thử nghiệm chất lượng còn ít nên chưa đánh giá được một cách khách quan toàn diện về tình hình chất lượng SPHH trong các khâu sản xuất, nhập khẩu và lưu thông trên địa bàn tỉnh, đặc biệt trong công tác kiểm tra chất lượng SPHH trong sản xuất, lưu thông, nhập khẩu; hoạt động tập huấn nghiệp vụ về quản lý chất lượng SPHH, nghiệp vụ thanh tra, kiểm tra cho cán bộ quản lý chất lượng tại địa phương cũng như việc tổ chức đánh giá sự phù hợp của SPHH đối với tiêu chuẩn Việt Nam còn hạn chế so với yêu cầu. Ở cấp huyện, xã thiếu cán bộ chuyên trách, người phụ trách công tác quản lý chất lượng SPHH kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ đa ngành, đa lĩnh vực nên công tác quản lý Nhà nước về chất lượng hàng hóa triển khai chưa tích cực, chủ động.
Để làm tốt hơn nữa công tác quản lý chất lượng SPHH, thời gian tới, các ngành chức năng, các địa phương tăng cường đào tạo, tập huấn cho cán bộ làm công tác quản lý chất lượng SPHH. Đầu tư tăng năng lực cho các phòng thử nghiệm, để tiến tới đánh giá sự phù hợp cho một số SPHH phục vụ công tác kiểm tra, giám định chất lượng hàng hóa từ khâu sản xuất đến tiêu dùng. Tiếp tục kiến nghị, đề xuất xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế kiểm soát chất lượng từ xa đối với hàng hóa nhập khẩu. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác phối hợp kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa giữa cơ quan chuyên môn trong từng lĩnh vực với lực lượng chuyên trách như Quản lý thị trường, Hải quan, Công an… Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về hoạt động thanh kiểm tra chất lượng SPHH và thông tin cảnh báo đối với hàng hóa có chất lượng vi phạm quy chuẩn, độc hại, để người tiêu dùng cảnh giác khi mua bán, sử dụng./.
Bài và ảnh: Nguyễn Hương
