Ngày 12-2-2020, Hiệp định Thương mại tự do giữa Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam (EVFTA) đã được Nghị viện châu Âu phê chuẩn. Đây là một Hiệp định toàn diện, tiêu chuẩn cao, cân bằng về lợi ích cho cả Việt Nam và EU, phù hợp với các quy định của Tổ chức Thương mại thế giới. Hiệp định EVFTA cũng là cơ hội cho các doanh nghiệp cả nước nói chung, tỉnh ta nói riêng đổi mới công nghệ, tăng cường ứng dụng công nghệ cao cải thiện năng suất lao động, từ đó mở ra cơ hội tiến sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
 |
| Sản phẩm bồn trộn bê tông được sản xuất theo công nghệ hiện đại của Công ty TNHH Cơ khí Quyết Tiến (Giao Thủy). |
Theo các chuyên gia kinh tế, trong bối cảnh tranh chấp thương mại cũng như tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp hiện nay, nền kinh tế nước ta chắc chắn sẽ chịu tác động không nhỏ trong nhiều lĩnh vực khác nhau, đồng thời cũng bộc lộ rõ hơn các hạn chế, yếu kém như vấn đề xuất nhập khẩu phụ thuộc quá nhiều vào một vài thị trường; việc nhập khẩu nhiều nguyên vật liệu đầu vào, nhất là cho một số ngành sản xuất, xuất khẩu chủ lực; quy tắc xuất xứ theo các yêu cầu nghiêm ngặt của quốc tế… Do vậy, việc thực thi Hiệp định EVFTA cũng là cơ hội cho doanh nghiệp trong nước nói chung, tỉnh ta nói riêng ưu tiên đầu tư đổi mới công nghệ nhằm tiết kiệm chi phí, nâng cao hàm lượng giá trị gia tăng, năng suất, chất lượng sản phẩm theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của EU và nâng cao năng lực quản trị, điều hành của doanh nghiệp theo thông lệ quốc tế. Điều này có ý nghĩa quyết định đối với khả năng tiếp cận thị trường, sức cạnh tranh của doanh nghiệp tại thị trường EU, cũng như các thị trường xuất khẩu khác, tránh quá lệ thuộc vào một vài đối tác thương mại truyền thống. Từ năm 2017, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 42/NQ-HĐND ngày 10-7-2017 quy định một số chính sách hỗ trợ tài chính trong hoạt động khoa học và công nghệ trên địa bàn tỉnh; UBND tỉnh phê duyệt đề án xây dựng Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị và hỗ trợ đổi mới sáng tạo tỉnh nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tiếp cận và thụ hưởng chính sách hỗ trợ tài chính, tham gia thị trường khoa học công nghệ và hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Được sự hỗ trợ của ngành chức năng, địa phương, nhiều doanh nghiệp, đơn vị đã đầu tư mạnh cho đổi mới công nghệ trong sản xuất, kinh doanh góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tăng sức cạnh tranh trên thị trường, giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động. Tuy nhiên, hiện nay hầu hết doanh nghiệp trong tỉnh vẫn còn ở quy mô vừa và nhỏ, nguồn lực còn hạn chế nhiều mặt nên chậm đổi mới kỹ thuật công nghệ, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Một số doanh nghiệp chưa nhận thức được vai trò của việc đổi mới công nghệ trong sản xuất, kinh doanh. Thị trường khoa học công nghệ ở địa phương chậm phát triển nên doanh nghiệp không có nhiều sự lựa chọn cũng như chưa tạo áp lực cạnh tranh buộc doanh nghiệp phải quan tâm đầu tư cho khoa học công nghệ.
Để có thể tranh thủ lợi thế từ Hiệp định EVFTA, trong thời gian qua UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành cùng UBND các huyện, thành phố đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về ưu thế và đặc tính tiêu dùng của các thị trường trong phạm vi EVFTA. Tăng cường tổ chức tập huấn, hội thảo chuyên đề nhằm phổ biến kiến thức, nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp về tầm quan trọng của việc sử dụng công nghệ sạch, công nghệ thân thiện với môi trường; tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật cho các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn, hệ thống quản lý chất lượng trong sản xuất để đáp ứng yêu cầu của Hiệp định EVFTA. UBND tỉnh giao Sở KH và CN chủ trì việc giới thiệu, thẩm định công nghệ, hỗ trợ doanh nghiệp đăng ký xây dựng chỉ tiêu chất lượng sản phẩm, thực hiện áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng sản phẩm tiên tiến và phát hành tập san về hàng rào thương mại để các doanh nghiệp nắm được và thực hiện đáp ứng quy tắc xuất xứ theo quy định của EVFTA. Nắm bắt cơ hội, một số doanh nghiệp sản xuất trong tỉnh đã chủ động đầu tư đổi mới công nghệ theo tiêu chuẩn EU để nâng cao chất lượng sản phẩm, cạnh tranh với sản phẩm ngoại nhập tràn vào khi hưởng ưu đãi thuế từ hàng Hiệp định. Điển hình là Công ty TNHH Cơ khí đúc Thắng Lợi, Cụm công nghiệp An Xá (thành phố Nam Định) đầu tư toàn bộ dây chuyền đúc khuôn cát tươi mặt ghép khuôn đứng Disamatic - Đan Mạch thay thế cho kỹ thuật đúc thủ công truyền thống. Hệ thống bao gồm máy ép khuôn Disamatic, băng tải đỡ khuôn và rót AMC, băng tải đồng bộ hóa và chờ nguội SBC, trống quay phá khuôn Disacool, băng tải làm nguội cát, máy trộn cát… hoàn toàn tự động, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của đối tác. Bình quân mỗi năm, Công ty sản xuất trên 5.000 tấn sản phẩm. Ngoài thị trường nội địa, các sản phẩm của Công ty đã được xuất khẩu sang Mỹ và thị trường các nước châu Âu. Một số doanh nghiệp ở làng nghề dệt lưới cước thị trấn Thịnh Long (Hải Hậu), làng nghề dệt Phương Định (Trực Ninh) đều đang có kế hoạch liên kết nhập khẩu thiết bị công nghệ mới từ châu Âu thay thế cho thiết bị đã lạc hậu tại địa phương để làm chủ thị trường và tham gia vào các công đoạn xuất khẩu…
Thời gian tới, các cấp và các ngành liên quan tiếp tục tăng cường công tác đánh giá, quản lý công nghệ. Tập trung xây dựng chính sách, lộ trình thúc đẩy đổi mới công nghệ; xây dựng các cơ sở hạ tầng quan trọng phục vụ đổi mới công nghệ; triển khai các chương trình hoạt động hỗ trợ ứng dụng tạo đòn bẩy xúc tiến thúc đẩy đổi mới công nghệ của tỉnh. Tiếp tục phát triển thị trường khoa học công nghệ, thúc đẩy nghiên cứu sáng tạo các giải pháp cải tiến, ứng dụng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất, kinh doanh. Nâng cao nhận thức để các doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, tăng hàm lượng chất xám trong hoạt động sản xuất, kinh doanh theo đúng quan điểm chung của tỉnh, gắn liền và phục vụ trực tiếp cho các lĩnh vực, ngành nghề trọng tâm của tỉnh với mục tiêu bảo vệ, cải thiện môi trường sinh thái, phát triển bền vững./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
