Tỉnh ta hiện có khoảng hơn 400 nghìn người trong độ tuổi thanh niên (từ 16-30 tuổi) chiếm 25,5% dân số của tỉnh; đa số có trình độ học vấn, giàu lòng yêu nước, trân trọng truyền thống, chăm chỉ, hiếu học, có khát vọng vươn lên không chịu đói nghèo, lạc hậu. Ngoài số thanh niên là người địa phương còn có một số lượng không nhỏ thanh niên từ các địa phương khác đến làm việc tại các khu, cụm công nghiệp của tỉnh. Số này mang theo cả những đặc điểm, tập quán văn hóa, nhận thức thể hiện trong đời sống. Những năm qua, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ luôn được quan tâm thực hiện. Song qua thực tiễn cho thấy một số nội dung giáo dục phương pháp còn chậm đổi mới, chưa thực sự phù hợp với một số đối tượng thanh niên; có những phong trào hành động cách mạng còn mang tính hình thức, thiếu hiệu quả, chưa thực sự phát huy tính tích cực xung kích trong thanh niên. Qua một số chương trình công tác của Đoàn, Hội và nắm bắt dư luận phát hiện còn một bộ phận thanh niên trong tỉnh dễ bị dao động tư tưởng khi tiếp cận các thông tin sai lệch; có thái độ bất bình trước các hiện tượng tiêu cực nhưng ngại đấu tranh hoặc dễ bị lôi kéo, kích động... Thực trạng này dẫn đến những hệ lụy xã hội đáng báo động, cần quan tâm khắc phục, chấn chỉnh. Tuy nhiên trong bối cảnh công nghệ 4.0 phát triển nhanh và mạnh như hiện nay, công tác giáo dục truyền thống, đạo đức, lối sống cho thanh niên cần đổi mới như thế nào để đảm bảo hiệu quả? Từ tháng 7-2018, Tỉnh Đoàn đã thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh “Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên Nam Định thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH-HĐH)” nhằm đề xuất giải pháp nâng cao nâng cao nhận thức chính trị, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, nhất là học sinh, sinh viên.
 |
| Tỉnh Đoàn tổ chức tham quan Bảo tàng tỉnh, nghe giới thiệu truyền thống lịch sử cách mạng của quê hương. |
Triển khai đề tài, Tỉnh Đoàn đã chỉ đạo nghiên cứu, tập hợp tài liệu về quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên; quan điểm của Đảng và Nhà nước về vấn đề giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên thời kỳ mới; các văn bản của Trung ương, của tỉnh về công tác thanh niên; các chương trình công tác của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam về vấn đề giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên thời kỳ CNH-HĐH. Để có phương pháp, nội dung giáo dục phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của thanh niên, Đề tài đã tiến hành phát 550 phiếu điều tra xã hội học bằng bảng hỏi và phỏng vấn sâu với các đối tượng thanh niên khác nhau là công nhân, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, học sinh, sinh viên, đội ngũ cán bộ đoàn, nông thôn, đô thị, tôn giáo để phân tích, so sánh đặc điểm, nhận thức, quan điểm chính trị, đạo đức, lối sống của thanh niên trên địa bàn. Tổ chức 3 hội thảo khoa học về giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên Nam Định thời kỳ CNH-HĐH với sự tham gia của các chuyên gia, các lãnh đạo các ngành, lĩnh vực có liên quan tới công tác giáo dục thanh niên. Tổ chức tham quan, học tập các mô hình hay, cách làm sáng tạo trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho thanh niên tại Hà Nội và Nghệ An. Sau 1 năm nghiên cứu, đề tài đã cho ra 11 sản phẩm khoa học thành phần; trong đó có “Cẩm nang giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên Nam Định thời kỳ CNH-HĐH” với nội dung chia sẻ về giải pháp, mô hình hay trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên Nam Định. Dự kiến tháng 3-2021 Tỉnh Đoàn sẽ tổ chức tập huấn cho Bí thư các xã, phường, thị trấn và cung cấp 500 cuốn cẩm nang cho các cơ sở Đoàn trực thuộc trong toàn tỉnh để phục vụ công tác ở cơ sở. Để nâng cao nhận thức chính trị, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, đề tài tập trung vào các nhóm giải pháp về đoàn kết, thu hút, tập hợp thanh niên hướng đến các giá trị tốt đẹp; đổi mới nội dung, phương thức giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống phù hợp với thanh niên; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ; khuyến khích tính tự chủ, tự giáo dục của thanh niên phù hợp với yêu cầu, tình hình mới… Đặc biệt là nhóm giải pháp đặc thù đối với thanh niên Nam Định là phát triển tổ chức Hội Liên hiệp Thanh niên và các CLB, tổ đội nhóm dành cho thanh niên Công giáo; phát triển các sân chơi trí tuệ trên cơ sở nền tảng trình độ học vấn cao của thanh niên Nam Định; tận dụng tối đa các nguồn lực của tỉnh để tìm kiếm cơ hội lập thân, lập nghiệp cho thanh niên. Các giải pháp này đã được Tỉnh Đoàn vận dụng linh hoạt trong thời gian qua như phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống cho đoàn viên, thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên; tổ chức Diễn đàn “Xây dựng tình bạn đẹp, nói không với bạo lực học đường”; ký kết giao ước thi đua thực hiện kế hoạch Liên tịch - Phối hợp phát động đoàn viên, thanh niên, học sinh, sinh viên tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, thông tin xấu độc; phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật trên không gian mạng... Các tổ chức Đoàn Thanh niên phát triển thêm các CLB, nhóm sở thích để đổi mới hình thức hoạt động, phong phú thêm nội dung sinh hoạt chi đoàn, mở rộng mặt trận tập hợp đoàn kết thanh niên và lồng ghép các nội dung tuyên truyền, định hướng trong công tác Đoàn cho đoàn viên, góp phần xây dựng tổ chức cơ sở Đoàn vững mạnh như: CLB Lý luận trẻ; CLB Thắp sáng niềm tin; mô hình tuyên truyền, định hướng, giáo dục, nắm bắt dư luận đoàn viên thanh niên qua mạng xã hội; mô hình sinh hoạt dưới cờ - kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh… Em Phạm Hà My, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Nam Định cho biết: Tham gia hội thảo khoa học về giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên Nam Định thời kỳ CNH-HĐH, em thấy đây là những nội dung rất thiết thực, đặc biệt trong thời đại thông tin đa chiều và sự tác động mạnh mẽ của mạng xã hội đến các bạn trẻ. Qua hội thảo cũng giúp em ý thức hơn trong việc học tập, tìm hiểu về lịch sử, truyền thống và quan tâm hơn trước những sự kiện chính trị xã hội quan trọng của đất nước và của tỉnh, từ đó có sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của bản thân như: tham gia nhiều hơn các hoạt động tình nguyện, chủ động lan tỏa các thông tin tốt, các câu chuyện tích cực trên mạng xã hội; có ý thức thẩm định đánh giá các tin “hót” có nội dung tiêu cực, tin xấu để không chia sẻ, không tương tác. Bên cạnh đó, em còn nỗ lực nhiều hơn trong việc học tập để rèn luyện bản thân, điều đó giúp em trở thành 1 trong 5 sinh viên đạt danh hiệu “Sinh viên 5 tốt” cấp tỉnh năm 2020.
Kết quả nghiên cứu của đề tài “Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên Nam Định thời kỳ CNH-HĐH” là cơ sở để các cấp, ngành chức năng trong tỉnh định hướng giáo dục thanh niên theo tấm gương Chủ tịch Hồ Chí Minh, góp phần xây dựng thế hệ trẻ Nam Định thời kỳ mới có “Tâm trong, trí sáng, hoài bão lớn”, trở thành những công dân có ích, xứng đáng với truyền thống quê hương anh hùng, hiếu học./.
Bài và ảnh: Ngọc Ánh
