 |
Nêu gương là một trong những nội dung rất quan trọng trong tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, lúc sinh thời, Người đã nhiều lần khẳng định, một tấm gương sáng về đạo đức còn có giá trị gấp trăm ngàn lần bài diễn thuyết hay, và chính Người là tấm gương sáng chói nhất về sự nêu gương.
Những tấm gương và sự lan tỏa các giá trị đạo đức xã hội
Thực tế chứng minh nếu người đứng đầu nghiêm túc, trong sáng về đạo đức, lối sống và trong thực thi nhiệm vụ, công vụ, quyền hạn thì luôn là tấm gương sáng để cán bộ, quần chúng thật sự học tập, noi theo. Đây là bài học được lịch sử phát triển xã hội loài người chứng minh và có giá trị trong mọi thời đại, mọi chế độ. Ở nước ta, biết bao thế hệ cán bộ, đảng viên suốt đời cống hiến, chiến đấu và công tác, cả khi nghỉ hưu không có dư luận xấu, không có một tỳ vết, không có một lời phàn nàn về việc tha hóa đạo đức, lối sống, hay lạm quyền, lợi dụng chức quyền, địa vị, hoặc vị trí công tác để trục lợi cho cá nhân, gia đình và người thân. Những tấm gương ấy nhận được tình cảm chân thành, lòng ngưỡng mộ, kính trọng của cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Tuy nhiên, hiện nay hiện tượng một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, thái độ, hành động chơi ngông, xài sang và lãng phí là điều khó chấp nhận. Rồi những người có được nhiều tiền nhờ lạm quyền, lộng quyền, lợi dụng quyền lực hoặc tiểu nhân - “cáo mượn oai hùm” dựa dẫm vào người có chức, quyền để kiếm chác một cách khuất tất, mờ ám,... dẫn đến thói hưởng lạc, sống gấp, thỏa mãn, hợm hĩnh, vênh vang về sự “hơn đời” cũng làm xã hội bức xúc. Một trong những nguyên nhân chủ quan, cơ bản của tình trạng trên là thiếu sự nêu gương của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, nhất là của một số cán bộ, đảng viên đứng đầu tổ chức Đảng và các tổ chức trong hệ thống chính trị.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của sự nêu gương, từ nhiệm kỳ Đại hội VIII, nhất là từ nhiệm kỳ Đại hội X đến nay, Đảng ta đã ban hành nhiều văn bản có liên quan việc cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp phải nêu gương, như Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 7-11-2006 về tổ chức Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày 14-5-2011 về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15-5-2016 về đẩy mạnh “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Quy định về những điều đảng viên không được làm, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trong đó có nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nêu gương. Nhiều văn bản trực tiếp liên quan việc nêu gương, như: Ban Bí thư khóa XI đã ban hành Quy định số 101-QĐ/TW, ngày 7-6-2012 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; Bộ Chính trị khóa XI ban hành Quy định số 55-QĐ/TW, ngày 19-12-2016 về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên. Để phát huy hơn nữa hiệu quả của việc nêu gương, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã ban hành Quy định số 08/QĐi/TW, ngày 25-10-2018 về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, để nêu gương trở thành việc làm tự giác, thường xuyên. Đây là lần đầu Ban Chấp hành Trung ương yêu cầu và quy định rõ Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung uơng phải gương mẫu đi đầu thực hiện tám nội dung cụ thể đã nêu ở Điều 2. Đồng thời, phải nghiêm khắc với bản thân và kiên quyết chống tám biểu hiện tha hóa, suy thoái nêu tại Điều 3 của Quy định này. Qua đó, không chỉ góp phần quan trọng vào việc phòng ngừa sự tha hóa quyền lực, tham nhũng, “lợi ích nhóm”, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, mà còn tạo sức lan tỏa rộng lớn để cán bộ, đảng viên và mọi người học tập, noi theo, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhắc nhở: “Cán bộ cấp trên phải làm gương mẫu cho cán bộ cấp dưới” (Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011,T.10, tr.494) và đảng viên đi trước, làng nước theo sau.
Hành động thiết thực, cụ thể
Để thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương, ngoài bảo đảm các nội dung đã được đề ra trong Quy định 08 nêu trên, cần triển khai thực hiện tốt một số nội dung chính sau: Một là, tinh thần trách nhiệm nêu gương không phải tự nhiên mà có, không phải tự nó tồn tại, mà phải thông qua giáo dục, rèn luyện và có các biện pháp chế tài của Đảng và pháp luật. Vì vậy, cần tuyên truyền, giáo dục tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhất là tư tưởng về “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư” cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Việc học tập và làm theo Bác cần tập trung vào nội dung nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, tạo nên phong trào tự tu dưỡng, rèn luyện, trách nhiệm nêu gương trong cơ quan, tổ chức và xã hội. Cán bộ, đảng viên, nhất là các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương phải tiên phong đi đầu trong việc nêu gương, nâng cao khả năng tự “đề kháng” bằng những hành động, việc làm cụ thể, thiết thực như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân dân lên trên hết, trước hết”. Mỗi cán bộ, đảng viên phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, lối sống vị kỷ, thực dụng, thật sự là tấm gương sáng về phẩm chất đạo đức, lối sống, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, thật sự là nô bộc của nhân dân. Cần quy định và tổ chức học tập, thực hiện “văn hóa từ chức”, “văn hóa tự xử” và “quy chế trả giá trách nhiệm” đối với những sai lầm trong lãnh đạo, quản lý kinh tế - xã hội để tăng cường trách nhiệm nêu gương của cán bộ lãnh đạo, quản lý.
Hai là, gắn việc thực hiện Quy định 08 và Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Quy định về những điều cán bộ, đảng viên, công chức không được làm để cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu cấp ủy các cấp phải thường xuyên nêu gương, phấn đấu, rèn luyện đạo đức cách mạng.
Ba là, tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện các quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và cụ thể hóa các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng thành quy chế, quy định cụ thể để thực hiện đúng và có căn cứ để kiểm tra, giám sát và xem xét, xử lý khi cán bộ, đảng viên có khuyết điểm, vi phạm. Đặc biệt, mỗi cán bộ, đảng viên phải nhận thức, có kế hoạch cụ thể trong từng thời gian để thực hiện trách nhiệm nêu gương một cách thiết thực trong hoạt động thực tiễn.
Với việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhất định Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và thật sự “là đạo đức, là văn minh” như Bác Hồ hằng mong muốn./.
Hà Hữu Đức
