 |
| Hội Khuyến học xã Yên Phong (Ý Yên) bàn kế hoạch vận động các tập thể, cá nhân đóng góp ủng hộ quỹ khuyến học, khuyến tài. Ảnh: Xuân Thu |
Với phương châm "gần dân, sát dân", hướng mạnh mọi hoạt động về địa bàn khu dân cư, MTTQ các cấp trong tỉnh luôn sâu sát cơ sở, xây dựng cơ chế nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, kịp thời phản ánh với Đảng và Nhà nước. Trước các kỳ đại hội Đảng bộ các cấp, MTTQ các cấp trong tỉnh đã tổ chức, chủ trì nhiều hội nghị trong đó có những hội nghị dành cho các nhân sỹ, trí thức, các chức sắc tôn giáo, người có uy tín tham gia đóng góp ý kiến xây dựng dự thảo các văn kiện trình đại hội Đảng các cấp. Những ý kiến đóng góp phù hợp, chất lượng của nhân dân đã được các cấp uỷ Đảng tiếp thu, cụ thể hoá thành các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị lãnh đạo. Trong các cuộc bầu cử HĐND các cấp, bầu cử đại biểu Quốc hội, MTTQ các cấp trong tỉnh đã làm tốt công tác hiệp thương, lựa chọn những cá nhân tiêu biểu để nhân dân bầu làm người đại diện tại Quốc hội và các cơ quan dân cử địa phương. Thực hiện tốt công tác giám sát hoạt động của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND; phối hợp tổ chức tốt các cuộc tiếp xúc cử tri theo luật định. Việc tiếp xúc cử tri ở những "điểm nóng", cử tri được bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, được đối thoại trực tiếp với đại biểu dân cử. Thông qua "cầu nối" là MTTQ các cấp, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở có điều kiện nắm bắt thực tiễn đời sống, đặc biệt là những vấn đề nổi cộm, bức xúc ở cơ sở, từ đó có sự điều chỉnh các chính sách, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cho sát với thực tiễn, phù hợp với tâm tư nguyện vọng của nhân dân. Trong giai đoạn hiện nay, cùng với các địa phương trong cả nước, tỉnh ta đang triển khai nhiều chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. Một trong những nhiệm vụ quan trọng đó là thu hồi mặt bằng phục vụ việc xây dựng các công trình, dự án. Đây là một vấn đề khó khăn, phức tạp vì có liên quan đến lợi ích của số đông người dân và các nhà đầu tư. MTTQ các cấp trong tỉnh, đặc biệt là MTTQ cấp cơ sở đã đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu rõ và thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của địa phương, đồng thời phối hợp tổ chức tốt các cuộc đối thoại giữa nhân dân với chính quyền, các nhà đầu tư trong việc giải quyết vấn đề đền bù, bàn giao mặt bằng, qua đó tạo điều kiện cho người dân được đề xuất, kiến nghị bảo vệ những quyền, lợi ích hợp pháp. Nhờ có sự đồng thuận, ủng hộ của người dân trong việc bàn giao mặt bằng, trong những năm qua, nhiều công trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh như Khu công nghiệp Hoà Xá, hàng chục cụm công nghiệp, làng nghề, các công trình xây mới, mở rộng đường giao thông… của tỉnh đã được triển khai đúng tiến độ, đưa vào sử dụng, góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương, của tỉnh phát triển.
Bên cạnh đó, MTTQ ở 100% xã, phường, thị trấn trong tỉnh luôn duy trì hoạt động của Ban thanh tra nhân dân với gần 2200 thành viên. Hoạt động của các Ban thanh tra nhân dân đã góp phần hạn chế những tiêu cực tại cơ sở, nhất là trong các lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, xây dựng cơ sở hạ tầng, thu chi ngân sách và các khoản đóng góp của nhân dân. Trong các năm 2006, 2008, MTTQ cấp cơ sở trong tỉnh đã phối hợp tổ chức tốt hai đợt lấy phiếu tín nhiệm các cán bộ đang đảm nhiệm các chức vụ chủ chốt ở xã, phường, thị trấn theo đúng tinh thần Pháp lệnh Thực hiện Quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn. Đây là lần đầu tiên, thông qua MTTQ, nhân dân bày tỏ mức độ tín nhiệm của mình đối với những người đại diện ở cơ sở, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc phát huy quyền làm chủ của người dân. Qua hai lần lấy phiếu tín nhiệm giúp cho cấp uỷ, chính quyền cấp trên đánh giá đúng hơn về phẩm chất, năng lực đội ngũ cán bộ cơ sở, từ đó có định hướng phù hợp cho việc đào tạo, quy hoạch, sử dụng cán bộ. Đồng thời giúp cho đội ngũ cán bộ cơ sở nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của người đại biểu nhân dân, không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao phẩm chất, năng lực để phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn. Dưới sự chủ trì, hướng dẫn của MTTQ cơ sở và Ban công tác Mặt trận khu dân cư, đến nay nhân dân ở hầu hết các khu dân cư trong tỉnh đã họp bàn xây dựng được hương ước. Nội dung hương ước của các khu dân cư hướng mọi người trong cộng đồng nêu cao tinh thần đoàn kết, xây dựng tình làng, nghĩa xóm; nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, các quy định, quy ước của địa phương, tích cực lao động, học tập, công tác, xây dựng nếp sống văn hoá, đấu tranh bài trừ các loại tệ nạn, hủ tục, chung sức xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Được tham gia họp bàn, dân chủ, công khai, nhân dân ở hầu hết các khu dân cư trong tỉnh đều chủ động, tích cực tham gia thực hiện có hiệu quả những nội dung của hương ước do chính mình xây dựng. Đến nay toàn tỉnh đã có 1683/3543 khu dân cư đạt danh hiệu "Khu dân cư tiên tiến", 1154 "Khu dân cư văn hoá", 506 "Khu dân cư 5 không"…
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, nhiệm vụ phát huy dân chủ ở cơ sở của MTTQ các cấp trong tỉnh vẫn còn những hạn chế, bất cập. Vai trò giám sát và phản biện xã hội của nhân dân thông qua MTTQ các cấp, là hoạt động thể hiện rõ nhất quyền làm chủ của nhân dân nhưng lại là khâu yếu nhất của công tác Mặt trận hiện nay. Nhiều chủ trương, quyết sách quan trọng của tỉnh, của các địa phương chưa có sự chủ động tham gia phản biện và giám sát thực hiện từ phía MTTQ các cấp trong tỉnh. Không ít trường hợp cán bộ mắc sai phạm, trong đó có những sai phạm nghiêm trọng trong quá trình thực thi nhiệm vụ; vi phạm đạo đức, lối sống nhưng không có sự giám sát, phát hiện, kiến nghị xử lý từ phía MTTQ các cấp. Hiệu quả hoạt động của Ban thanh tra nhân dân xã phường, thị trấn nhìn chung còn hạn chế, vai trò Ban thanh tra nhân dân ở nhiều địa phương còn mờ nhạt. Để phát huy quyền làm chủ của nhân dân, đòi hỏi MTTQ các cấp trong tỉnh cần không ngừng xây dựng, củng cố tổ chức, nâng cao năng lực, trình độ đội ngũ; đặc biệt phải tập hợp, xây dựng được đội ngũ cán bộ thực sự gần dân, sát dân, nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của nhân dân; có đủ năng lực tham gia giám sát và phản biện xã hội; đồng thời phải xây dựng, thiết lập được cơ chế tiếp nhận, xử lý thông tin, qua đó làm tốt vai trò cầu nối giữa nhân dân với Đảng, chính quyền. Mặt khác, các cấp uỷ Đảng, chính quyền trong tỉnh cần nâng cao trách nhiệm tiếp thu, giải trình những kiến nghị, đề xuất của nhân dân thông qua MTTQ các cấp; thực hiện đúng, đầy đủ các quy định đảm bảo thực hiện, phát huy quyền làm chủ của nhân dân./.
Bên cạnh đó, MTTQ ở 100% xã, phường, thị trấn trong tỉnh luôn duy trì hoạt động của Ban thanh tra nhân dân với gần 2200 thành viên. Hoạt động của các Ban thanh tra nhân dân đã góp phần hạn chế những tiêu cực tại cơ sở, nhất là trong các lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, xây dựng cơ sở hạ tầng, thu chi ngân sách và các khoản đóng góp của nhân dân. Trong các năm 2006, 2008, MTTQ cấp cơ sở trong tỉnh đã phối hợp tổ chức tốt hai đợt lấy phiếu tín nhiệm các cán bộ đang đảm nhiệm các chức vụ chủ chốt ở xã, phường, thị trấn theo đúng tinh thần Pháp lệnh Thực hiện Quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn. Đây là lần đầu tiên, thông qua MTTQ, nhân dân bày tỏ mức độ tín nhiệm của mình đối với những người đại diện ở cơ sở, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc phát huy quyền làm chủ của người dân. Qua hai lần lấy phiếu tín nhiệm giúp cho cấp uỷ, chính quyền cấp trên đánh giá đúng hơn về phẩm chất, năng lực đội ngũ cán bộ cơ sở, từ đó có định hướng phù hợp cho việc đào tạo, quy hoạch, sử dụng cán bộ. Đồng thời giúp cho đội ngũ cán bộ cơ sở nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của người đại biểu nhân dân, không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao phẩm chất, năng lực để phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn. Dưới sự chủ trì, hướng dẫn của MTTQ cơ sở và Ban công tác Mặt trận khu dân cư, đến nay nhân dân ở hầu hết các khu dân cư trong tỉnh đã họp bàn xây dựng được hương ước. Nội dung hương ước của các khu dân cư hướng mọi người trong cộng đồng nêu cao tinh thần đoàn kết, xây dựng tình làng, nghĩa xóm; nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, các quy định, quy ước của địa phương, tích cực lao động, học tập, công tác, xây dựng nếp sống văn hoá, đấu tranh bài trừ các loại tệ nạn, hủ tục, chung sức xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Được tham gia họp bàn, dân chủ, công khai, nhân dân ở hầu hết các khu dân cư trong tỉnh đều chủ động, tích cực tham gia thực hiện có hiệu quả những nội dung của hương ước do chính mình xây dựng. Đến nay toàn tỉnh đã có 1683/3543 khu dân cư đạt danh hiệu "Khu dân cư tiên tiến", 1154 "Khu dân cư văn hoá", 506 "Khu dân cư 5 không"…
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, nhiệm vụ phát huy dân chủ ở cơ sở của MTTQ các cấp trong tỉnh vẫn còn những hạn chế, bất cập. Vai trò giám sát và phản biện xã hội của nhân dân thông qua MTTQ các cấp, là hoạt động thể hiện rõ nhất quyền làm chủ của nhân dân nhưng lại là khâu yếu nhất của công tác Mặt trận hiện nay. Nhiều chủ trương, quyết sách quan trọng của tỉnh, của các địa phương chưa có sự chủ động tham gia phản biện và giám sát thực hiện từ phía MTTQ các cấp trong tỉnh. Không ít trường hợp cán bộ mắc sai phạm, trong đó có những sai phạm nghiêm trọng trong quá trình thực thi nhiệm vụ; vi phạm đạo đức, lối sống nhưng không có sự giám sát, phát hiện, kiến nghị xử lý từ phía MTTQ các cấp. Hiệu quả hoạt động của Ban thanh tra nhân dân xã phường, thị trấn nhìn chung còn hạn chế, vai trò Ban thanh tra nhân dân ở nhiều địa phương còn mờ nhạt. Để phát huy quyền làm chủ của nhân dân, đòi hỏi MTTQ các cấp trong tỉnh cần không ngừng xây dựng, củng cố tổ chức, nâng cao năng lực, trình độ đội ngũ; đặc biệt phải tập hợp, xây dựng được đội ngũ cán bộ thực sự gần dân, sát dân, nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của nhân dân; có đủ năng lực tham gia giám sát và phản biện xã hội; đồng thời phải xây dựng, thiết lập được cơ chế tiếp nhận, xử lý thông tin, qua đó làm tốt vai trò cầu nối giữa nhân dân với Đảng, chính quyền. Mặt khác, các cấp uỷ Đảng, chính quyền trong tỉnh cần nâng cao trách nhiệm tiếp thu, giải trình những kiến nghị, đề xuất của nhân dân thông qua MTTQ các cấp; thực hiện đúng, đầy đủ các quy định đảm bảo thực hiện, phát huy quyền làm chủ của nhân dân./.
Trần Duy Hưng
